Darowizna mieszkania wnuczne a żądanie zachowku

Zachowek od darowizny

Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „zstępnym [dzieciom, wnukom – przyp. aut.], małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”.

Według § 2 art. 991 K.c.: „jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.

Z powyższych przepisów wynika, że zobowiązany do zapłaty zachowku jest spadkobierca po osobie zmarłej (Pani córka spadkobierczynią po swojej babci nie jest). Jednak z innych przepisów regulujących problematykę zachowku wynika, że również osoba, która otrzymała od spadkobiercy darowiznę doliczoną do spadku, ponosi odpowiedzialność za zapłatę zachowku.

Według art. 1000 § 1 K.c.: „Jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny”.

Darowizna dokonana przed mniej niż 10 laty

W kwestii zachowku należy wziąć pod uwagę oprócz art. 991 K.c. także inne przepisy K.c., w szczególności art. 994, 1000 i 1001.

Według art. 993 K.c.: „przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów ani poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny uczynione przez spadkodawcę”.

Zgodnie z art. 994 § 1 K.c.: „przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku”.

Podsumowując powyższe rozważania, należy stwierdzić, że darowizna mieszkania dla córki uczyniona przez Pani mamę będzie zaliczana do spadku, jeżeli nie jest to drobna darowizna, zwyczajowo w danych stosunkach przyjęta (oczywiście darowizna nieruchomości taką nie jest) i jeżeli została dokonana mniej niż przed 10 laty, licząc od dnia śmierci Pani mamy (dnia otwarcia spadku).

Jak wynika z opisu sprawy, darowizna została dokonana 15 lat temu, a Pani mama wciąż żyje, tak więc taka darowizna nie będzie zaliczana do spadku, a co ta tym idzie – zachowek od takiej darowizny nikomu się nie należy. Pani córka po śmierci babci nie będzie zobowiązana do zapłaty żadnego zachowku.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.