Dziedziczenie po prababci
• Data: 2024-03-20 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Czy mój ojciec miał prawo sprzedać działkę bez zgody mojej i mojej siostry? Kilka lat temu ojciec odziedziczył tę działkę po swojej babci, teraz ją sprzedał na poczet długów. W chwili dziedziczenia wraz z siostrą byliśmy niepełnoletni, ale teraz jesteśmy już dorośli i chyba przysługuje nam prawo do tej działki. Czy mój ojciec sprzedał ją zgodnie z prawem?
Dziedziczenie po babci
Zgodnie z ustawą Kodeks cywilny:
„Art. 931. § 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
Art. 932. § 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek, rodzice i rodzeństwo.
§ 2. Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu bądź z rodzicami, bądź z rodzeństwem, bądź z rodzicami i rodzeństwem spadkodawcy, wynosi połowę spadku.”
Zobacz również: Czy prawnuki dziedziczą długi po dziadkach?
Kiedy do dziedziczenia powołane są wnuki?
Do dziedziczenia dochodzą w pierwszej kolejności osoby, dla których spadkodawca był ojcem lub matką.
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Dzieci takie, czyli wnuki spadkodawcy, dziedziczą bezpośrednio po spadkodawcy, ale w granicach wyznaczonych przez sytuację, w jakiej znalazłoby się dziecko spadkodawcy, gdyby dożyło otwarcia spadku. Reguła ta ma zastosowanie do dalszych zstępnych spadkodawcy. Oznacza to, że gdyby np. zmarło jedno z dwojga dzieci spadkodawcy, które dziedziczyłyby w częściach równych, pozostawiając dwoje swoich dzieci, udziały poszczególnych spadkobierców przedstawiałyby się następująco: dziecko spadkodawcy – jedna druga, dwoje wnuków spadkodawcy – także wspólnie jedna druga, czyli jedna czwarta całości spadku dla każdego z nich.
W tym wypadku w momencie śmierci babci żył jej spadkobierca, czyli Pański ojciec. Oznacza to, że prawnuki nie mogą dojść do dziedziczenia, póki żyją „bliżsi” spadkobiercy. Dzieci dziedziczą przed wnukami, wnuki przed prawnukami. Dopóki żyją wcześniej wymienieni, ci dalsi nie mają podstaw do spadku. Zatem Pan i siostra nie mieliście prawa do spadku po prababce, a Państwa ojciec, jako spadkobierca, miał prawo rozporządzić spadkiem według własnego uznania.
Zobacz również: Umorzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku
Przykłady
Spór o dom wakacyjny
Pan Kowalski odziedziczył dom wakacyjny po swojej babci, który był w rodzinie od pokoleń. W momencie dziedziczenia, jego dzieci, Ania i Tomek, byli niepełnoletni. Kiedy Pan Kowalski zdecydował się sprzedać dom, aby pokryć niespodziewane wydatki, Ania i Tomek, już pełnoletni, zaczęli się zastanawiać, czy mieli jakiekolwiek prawo do tej nieruchomości. Przypominając sobie lata spędzone na letnich wakacjach, czuli emocjonalny związek z tym miejscem. Jednak zgodnie z prawem, jako że w chwili śmierci babci żył ich ojciec, to on jako bezpośredni spadkobierca miał pełne prawo do dysponowania nieruchomością.
Rodzinna biżuteria
Po śmierci prababci, Pani Nowak otrzymała w spadku kolekcję rodzinnej biżuterii. W chwili dziedziczenia, jej córki, Julia i Marta, były jeszcze małe. Lata później, kiedy Pani Nowak zdecydowała się sprzedać część biżuterii, aby sfinansować remont domu, Julia i Marta dowiedziały się o transakcji. Chociaż początkowo czuły się zranione, że nie konsultowano z nimi tej decyzji, to zrozumiały, że jako bezpośredni spadkobierca, ich matka miała prawo do dysponowania spadkiem, bez potrzeby uzyskania ich zgody.
Działka rekreacyjna
Rodzina Wiśniewskich posiadała działkę rekreacyjną, którą Pan Wiśniewski odziedziczył po swojej babci. Jego synowie, Michał i Jakub, byli bardzo związani z tym miejscem, spędzając tam każde lato. Kiedy Pan Wiśniewski postanowił sprzedać działkę z powodu rosnących długów, Michał i Jakub, obecnie dorośli, zastanawiali się, czy mieli jakieś prawa do tej ziemi. Pomimo emocjonalnego przywiązania, prawnie nie mieli oni podstaw do roszczeń, ponieważ ich ojciec, jako bezpośredni spadkobierca, mógł swobodnie dysponować spadkiem.
Podsumowanie
W przypadku dziedziczenia spadku, prawa do dysponowania nieruchomością lub innymi dobrami spadkowymi przysługują bezpośrednim spadkobiercom. W sytuacji, gdy spadkobierca, taki jak ojciec w omawianym przykładzie, odziedziczył majątek, ma pełne prawo do jego sprzedaży czy zarządzania nim bez konieczności uzyskiwania zgody od dalszych zstępnych, takich jak wnuki. Kluczowe jest zrozumienie zasad dziedziczenia i praw, które wynikają z bezpośredniej linii spadkowej.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w zrozumieniu swoich praw spadkowych lub masz wątpliwości dotyczące dziedziczenia? Skontaktuj się z nami już dziś, aby otrzymać profesjonalne porady prawne online oraz wsparcie w przygotowaniu niezbędnych pism. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
