Postępowanie spadkowe po bracie

• Data: 2023-11-08 • Autor: Iryna Kowalczuk

Dziedziczenie po zmarłym małżonku czy rodzicach jest w naszej świadomości jasne i oczywiste. Różnie jednak bywa w życiu i część osób staje przed dylematem, czy także po bracie można dziedziczyć, jeśli jego żona ani rodzice nie żyją. Jak zatem załatwić spadek po bracie? Jakie czekają bliskich formalności? Ten temat rozwijamy, odpowiadając na pytanie pana Tadeusza, który opisał nam swój problem:

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Postępowanie spadkowe po bracie

Niedawno zmarł mój brat. Był osobą samotną, żona zmarła kilka lat temu. Nie pozostawił testamentu. Po zmarłym pozostało mieszkanie własnościowe oraz ziemia uprawna. Zmarły ma żyjące rodzeństwo – troje braci i siostrę oraz dwoje dzieci po nieżyjącym bracie, troje dzieci po nieżyjącej siostrze, mąż po nieżyjącej siostrze. Zmarły prawdopodobnie jest również spadkobiercą ziemi uprawnej po naszych rodzicach (brak postępowania spadkowego). Czy można dokonać najpierw podziału spadku po bracie, a następnie dopiero po rodzicach? Czy wymagana jest wycena wartości spadku przez rzeczoznawcę?

Krąg spadkobierców ustawowych

Pana sprawa wymagać będzie przeprowadzenia kilku postępowań po osobach zmarłych.

Będzie Pan musiał ustalić kilka istotnych kwestii w tej sprawie,

po pierwsze:
Czy mieszkanie i ziemia uprawna, o której Pan pisze w pytaniu, należały wyłącznie do Pana brata i wchodziły do jego majątku osobistego, czy też ten majątek wchodził do majątku wspólnego małżeńskiego? Czy brat otrzymał ziemię od rodziców w drodze darowizny, testamentu czy dziedziczenia?

Może być bowiem taka sytuacja, że Pana brat nabył mieszkanie w trakcie małżeństwa za wspólne pieniądze małżonków, a więc de facto w skład spadku po bracie wejdzie jedynie 1/2 udziału w nieruchomości. W takiej sytuacji trzeba będzie przeprowadzić stwierdzenie nabycia spadku po Pana bracie, jego żonie i podzielić ich majątek wspólny małżeński. Jeśli mieszkanie i ziemia były majątkiem osobistym Pana brata, to w takiej sytuacji nie trzeba będzie przeprowadzać sprawy spadkowej po jego zmarłej żonie. W tym celu proponowałabym Panu sprawdzić księgę wieczystą nieruchomości, aby ustalić, kto widnieje w niej jako właściciel.

Po drugie:
Ustalić krąg spadkobierców po zmarłych spadkodawcach: Pana bracie, rodzicach i ewentualnie żonie zmarłego.
Poniżej przedstawiam Panu informacje dotyczące kręgu spadkobierców w zależności od kolejności ich powołania do spadku (dziedziczenie ustawowe).

Kolejność dziedziczenia ustawowego

Zobacz również: Zachowek po bezdzietnym bracie

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kto i w jakim udziale dziedziczy po zmarłym bracie?

Ustalmy zatem krąg spadkobierców na podstawie informacji przekazanych w Pana pytaniu i w oparciu o powyższe informacje:

  1. Po śmierci Pana brata – brat był bezdzietnym wdowcem, rodzice na dzień jego śmierci nie żyli, a więc spadek przypadnie rodzeństwu brata (lub zstępnym rodzeństwa, które zmarło). A więc spadek po zmarłym bracie będą dziedziczyć: czwórka żyjącego rodzeństwa (troje braci i siostra) po 1/6 udziału w spadku, dwoje dzieci po nieżyjącym bracie rozdzielą między sobą 1/6 udziału, który przypadł ich nieżyjącym ojcu, troje dzieci po nieżyjącej siostrze rozdzielą między sobą pozostałą 1/6 część spadku.
  2. Po śmierci każdego z Pana rodziców – jeśli rodzice nie pozostawili testamentu to spadek po każdym z nich będą dziedziczyć żyjący małżonek i dzieci.

Jeżeli przy życiu pozostaną same dzieci, bez małżonka, to będą one dziedziczyć cały spadek w częściach równych. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych, czyli np. wnuków i prawnuków.

Jeśli rodzice po swojej śmierci pozostawili testamenty, to w pierwszej kolejności zostanie uwzględniona ich ostatnia wola co do tego, kto i w jakiej wysokości dziedziczy.

1) Jeśli się okaże, że mieszkanie i ziemia należała wyłącznie do Pana brata:
– wystarczy przeprowadzenia stwierdzenia nabycia spadku po bracie i dział spadku między jego spadkobiercami ustawowymi.

2) Jeśli mieszkanie należało do majątku wspólnego zmarłego brata i jego żony, a ziemia była majątkiem osobistym brata np. na podstawie umowy darowizny, które brat otrzymał od rodziców:
– musi zostać przeprowadzone stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej żonie, Pana bracie, a następnie dział spadku po bracie połączony z podziałem majątku wspólnego małżeńskiego.

3) Jeśli mieszkanie należało do majątku wspólnego zmarłego brata i jego żony, a ziemie lub jej część Pana brat otrzymał na podstawie dziedziczenia ustawowego lub testamentowego po zmarłych rodzicach:
– w takiej sytuacji musi zostać przeprowadzone postępowanie spadkowe po rodzicach, po żonie zmarłego i po Pana bracie.

Jak zatem Pan widzi, sprawa jest skomplikowana i jest w niej dużo niejasności, dlatego w pierwszej kolejności powinien Pan dowiedzieć się o aktualny stan prawny nieruchomości (kto jest właścicielem), żeby ustalić, jakie dalsze kroki trzeba będzie poczynić, żeby uregulować sprawę spadkową po zmarłym. Może bowiem należeć się spadek po bracie, ale to zależy od dokładnych okoliczności dziedziczenia.

Jeśli dojdzie już do działu spadku i do podziału to wystarczy, że spadkobiercy sami ustalą aktualną wartość nieruchomości. Jeśli nie będzie zgody co do wyceny nieruchomości, to sąd powoła biegłego rzeczoznawcę.

Zobacz również: Spadek po bracie

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Przykład 1
Brat pani Anny niedawno zmarł. Był samotny i nie posiadał dzieci. Pozostawił po sobie mieszkanie. Żyją jednak jego rodzice, dlatego to oni są uprawnieni do dziedziczenia spadku po swoim synu. Pani Anna nie otrzyma spadku po bracie.

 

Przykład 2

Dwa miesiące temu zmarła pani Jadwiga, która była wdową. Jej bezdzietna córka nie żyje od 5 lat. Spadek po zmarłej przejmie jej rodzeństwo, gdyż ich wspólni rodzice także dawno zmarli. Rodzeństwo musi przeprowadzić sprawę spadkową, a poźniej najlepiej dokonać działu spadku po siostrze.

 

Przykład 3
Umarł pan Zbigniew – ostatni z trójki rodzeństwa. Nie pozostawił po sobie dzieci, a żona zmarła rok wcześniej. Do spadku po nim powołane będą dzieci siostry i brata jako najbliżsi krewni, którzy jeszcze żyją.

Podsumowanie

Jak widać, każda sytuacja rodzinna w kontekście spadku jest inna. W niektórych sytuacjach możliwe jest dziedziczenie rodzeństwa po bracie. Musi jednak nie być innych spadkobierców jako pierwszych uprawnionych do nabycia majątku.

Oferta porad prawnych

Jeśli nie jesteś pewien, jak w Twojej rodzinie przeprowadzić sprawę spadkową i kto po kim dziedziczy, najlepiej poradzić się doświadczonego prawnika. Dokona analizy dokumentów własnościowych oraz spadkowych i wyda rzetelną opinię na ich temat. Dzięki temu można dowiedzieć się, jak załatwić spadek po bracie.
Zapraszamy do kontaktu przez formularz zadawania pytań znajdujący się pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Iryna Kowalczuk

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »