Stwierdzenie nabycia spadku po kilku osobach z rodziny

• Autor: Iryna Kowalczuk

W jaki sposób po 20 latach od śmierci mamy mogę dokonać prawnego przejęcia po niej spadku? Mama była wdową, ja jestem jedynaczką. Mama wraz ze swoimi dwiema siostrami dziedziczyła majątek po ojcu (zm. 1993 r.) i matce (zm. 2015 r.). Chciałam zaznaczyć, że ani mama, ani jej siostry nie przeprowadziły sprawy spadkowej po ojcu. Żadna z wymienionych osób zmarłych nie spisała testamentu. Chodzi więc o spadek po mamie, ale i po moich dziadkach. Jak tę sprawę przeprowadzić i ile to będzie kosztować?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Stwierdzenie nabycia spadku po kilku osobach z rodziny

Przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po mamie, po babci i po dziadku

Jak wynika z opisu: Pani mama zmarła w 1997 r., dziadek w 1993 r., natomiast babcia w 2015 r. Zatem Pani mama wraz z siostrami i żyjącą wówczas matką nabyła spadek po swoim ojcu. Natomiast po babci spadek nabyły żyjące dzieci babci i Pani jako zstępna swojej mamy. Oczywiście Pani nabyła również spadek po swojej mamie. Aktualnie należy wszystkie te sprawy spadkowe uregulować prawnie, aby można było określić, co konkretnie i w jakiej wysokości Pani dziedziczy. Aby zatem uregulować sprawy spadkowe, musi Pani przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po mamie, po babci i po dziadku.

Jak zatem to zrobić i jakie dokumenty będą potrzebne?

Postępowanie mające doprowadzić do stwierdzenia nabycia spadku wszczyna się poprzez złożenie w sądzie rejonowym, właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego, wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.

Jak napisać wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku?

Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Generalnie wnosząc do sądu sprawę o ustalenie praw do spadku, trzeba wymienić wszystkich spadkobierców, którzy dziedziczą.

Cała procedura stwierdzenia nabycia spadku kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym sąd stwierdzi, kto dziedziczy spadek po spadkodawcy.

Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy wnieść opłatę. Opłata ta jest stała i wynosi 50 zł.

Zasada jest taka, że po każdym spadkodawcy należy złożyć odrębny wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Jeżeli jednak zmarli mieli ostatnie miejsce zamieszkania znajdujące się w granicach właściwości miejscowej tego samego sądu rejonowego, to jeden wniosek można złożyć w imieniu kilku zmarłych. Wówczas opłata wynosi 50 zł od każdej osoby zmarłej. Tak więc jeżeli np. dziadkowie mieli to samo miejsce zamieszkania przed śmiercią, to może Pani złożyć jeden wniosek w imieniu obydwojga dziadków.

Zobacz również: Uprawomocnienie wyroku spadkowego

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Postępowanie spadkowe przed notariuszem

Postępowanie przed notariuszem:

Od marca 2009 r. drugim sposobem na potwierdzenie przez spadkobiercę prawa do spadku jest notarialne poświadczenie dziedziczenia. Taki dokument ma taką samą moc prawną jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Warto pamiętać, że akt poświadczenia dziedziczenia może sporządzić każdy notariusz i nie ma tutaj znaczenia ostatnie miejsce zamieszkania zmarłych (jak to jest w postępowaniu sądowym).

Spadkobiercy nie muszą składać żadnych wniosków oraz pism procesowych. Muszą jednak spełnić następujące warunki:

  • - do kancelarii notarialnej przychodzą wszystkie osoby, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi;
  • - nie może być żadnych sporów między nimi w kwestii podziału spadku – czyli tego, kto jest spadkobiercą (gdy spadkobiercy sprzeczają się w tej sprawie, to spór rozstrzyga się na drodze sądowej).

Wybór notariusza zapewnia sprawne, szybkie, łatwiejsze, a przede wszystkim mniej sformalizowane przeprowadzenie sprawy spadkowej.

Na początek należy umówić się na spotkanie z notariuszem. Można to zrobić osobiście lub telefonicznie. Notariusz informuje o tym, jakie dokumenty trzeba ze sobą zabrać, aby móc poświadczyć dziedziczenie (m.in. akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia i małżeństwa potencjalnych spadkobierców, testament, gdy dziedziczenie jest na podstawie testamentu).

W kancelarii notarialnej spotykają się wszystkie osoby, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy.

Notariusz w obecności spadkobierców, a także osób, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy ustawowi, sporządza protokół dziedziczenia (będzie to akt notarialny).

W przypadku poświadczenia dziedziczenia, które następuje przed upływem sześciu miesięcy od daty śmierci spadkodawcy, spadkobiercy składają oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Notariusz na podstawie protokołu dziedziczenia sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Określi on krąg spadkobierców oraz ich udziały w dziedziczonym majątku. Nabierze jednak mocy prawnej dopiero, gdy zostanie zarejestrowany w elektronicznym rejestrze poświadczeń dziedziczenia.

Jaki jest koszt poświadczenia dziedziczenia u notariusza?

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza kosztuje 150 zł (100 zł za protokół dziedziczenia, 50 zł za sporządzenie aktu poświadczenia). Cena jest taka sama bez względu na liczbę osób, które biorą udział w tej czynności. Do tej sumy należy dodać jeszcze 23% podatku VAT.

Opłaty nie obejmują jednak kosztów, które są związane z wypisem aktów poświadczenia dziedziczenia. Każdy spadkobierca, którego dotyczy sprawa, może żądać wypisów aktu w dowolnej ilości. Taki wypis kosztuje 6 złotych netto od każdej strony dokumentu.

Jak zatem Pani widzi postępowanie przed notariuszem jest szybsze ale droższe. Oprócz tego muszą się u niego stawić wszyscy spadkobiercy jednocześnie. Z kolei postępowanie przed sądem trwa dłużej ale jest tańsze.

Po uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia po każdym ze spadkobierców będzie można spadek podzielić w trakcie procedury o dział spadku. Wniosek taki można złożyć także łącznie z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. Wówczas sąd po kolei przeprowadzi te dwa postępowania.

Przeprowadzenie działu spadku

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy (aktu notarialnego) między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Do przeprowadzenia działu spadku należy przedłożyć przede wszystkim postanowienie sądu bądź akt poświadczenia dziedziczenia stwierdzający nabycie spadku. Z dokumentów tych wynikać będzie krąg spadkobierców. Spadkobiercy do dokonania działu spadku powinni dostarczyć tytuły prawne spadkodawcy do poszczególnych składników majątku spadkowego, np. aktualny odpis księgi wieczystej, akt własności ziemi, akt uzyskania własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu. Gdy chodzi o spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu bądź lokal stanowiący odrębną nieruchomość – zaświadczenie ze spółdzielni bądź od zarządcy nieruchomości o niezaleganiu w bieżących opłatach.

Dział spadku można przeprowadzić u każdego notariusza (pod warunkiem że będzie zgoda między spadkobiercami co do działu spadku) lub w sądzie.

Wniosek do sądu o dział spadku

Co się tyczy trybu sądowego działu spadku:

We wniosku o dział spadku (który składa się do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli tego nie można ustalić – ze względu na położenie majątku spadkowego) należy powołać:

  • postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia
  • spis inwentarza,
  • jak również podać, jakie spadkodawca sporządził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują.

Jeżeli spis inwentarza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu.

W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy, należy więc dołączyć odpis z księgi wieczystej.

W postępowaniu spadkowym zarówno skład, jak i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd, który dokonuje tego na podstawie wyjaśnień uczestników postępowania. Od prawidłowego ustalenia wartości majątku spadkowego zależy obliczenie wielkości poszczególnych sched spadkowych przypadających na rzecz poszczególnych współspadkobierców.

Ustalenie wartości przedmiotów wchodzących w skład spadku

W postępowaniu o dział spadku jego stan ustala się według chwili otwarcia spadku, a więc chwili śmierci spadkodawcy, a wartość spadku według cen z chwili dokonania działu spadku. Oznacza to, że przy podziale sąd będzie uwzględniał wartość nieruchomości na dzień dokonywania działu.

Jeżeli uczestnicy zgodnie określą wartość przedmiotów wchodzących w skład spadku sąd nie będzie ustalał wartości przedmiotów spadkowych. W przypadku sporu pomiędzy uczestnikami co do wartości poszczególnych przedmiotów spadkowych sąd powoła biegłego.

Sposób dokonania działu spadku:

  1. podział fizyczny spadku – podział w naturze,
  2. przyznanie przedmiotów spadkowych jednemu spadkobiercy, z obowiązkiem (lub bez) spłaty pozostałych,
  3. podział cywilny – polega na sprzedaży przedmiotów wchodzących w skład spadku i podziale uzyskanej w tej sumy między współspadkobiercami.

Wniosek o dział spadku powinien być należycie opłacony. Opłata od wniosku jest stała i wynosi 500 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł. Jeżeli wniosek o dział spadku zawiera żądanie zniesienia współwłasności, opłata wynosi 1000 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 zł.

Jak najszybciej przeprowadzić zgodny dział spadku?

Jeżeli między spadkobiercami nie ma sporu co do sposobu działu spadku, ewentualnych rozliczeń itp., najprostszym, najszybszym, ale z kolei droższym sposobem jest umowny dział spadku przeprowadzony w drodze umowy notarialnej, u notariusza.

Chociaż koszt notarialnego działu spadku będzie wyższy niż w przypadku postępowania sądowego, za to notariusz załatwi wszelkie formalności. Jednakże warunek jest jeden: do notariusza muszą się stawić wszyscy spadkobiercy osobiście. Nie można wystawić w swoim imieniu pełnomocnika.

Maksymalna stawka taksy notarialnej

Dział spadku będzie trzeba przeprowadzić po babci i po dziadku, natomiast po Pani mamie, jeżeli jest Pani jej jedyną spadkobierczynią, dział spadku jest niepotrzebny, bo i tak cały spadek przypada Pani.

Zobacz również: Budowa domu na działce rodziców

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Iryna Kowalczuk

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »