Czy zachowek trzeba spłacić jednorazowo?

Czas na roszczenie o zachowek

Na wstępie wskażmy, że zgodnie z art. 1007 Kodeksu cywilnego roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu. W konsekwencji wujek ma 5 lat od ogłoszenia testamentu na domaganie się wypłaty zachowku.

Same przepisy Kodeksu cywilnego nie regulują natomiast kwestii terminu na zapłatę zachowku. Nie ma normy prawnej która wskazywałaby w jakim terminie od ogłoszenia testamentu czy tez w jakim terminie od śmierci spadkodawcy należy wypłacić zachowek.

Strony stosunku cywilnoprawnego mogą tę kwestię uregulować wedle swojego uznania.

Czas na spłatę zachowku

W takim przypadku stosujemy art. 455, który podaje, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Tak samo też Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 17 września 2010 r., sygn. akt II CSK 178/10,.

„Niezwłocznie” należy rozumieć jako bez zbędnej zwłoki, czyli w terminie realnym do wykonania dla zobowiązanego. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 30.11.2021 r., sygn. akt I ACa 1042/19: „Określony w art. 455 k.c. termin »niezwłocznie« oznacza termin realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu. Nie można go utożsamiać z terminem natychmiastowym”.

Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 28.10.2021 r., sygn. akt I ACa 244/21: „Spełnienie świadczenia niezwłocznie w rozumieniu art. 455 k.c. nie oznacza uiszczenia dochodzonej kwoty natychmiast, lecz stanowi nakaz świadczenia bez nieuzasadnionego (okolicznościami) zwlekania. Świadczenie powinno być spełnione w terminie realnym w okolicznościach sprawy. Przy jego ustaleniu należy uwzględnić okoliczności miejsca, czasu, rodzaju i rozmiaru świadczenia (lokując je w kontekście ocenianych w sposób zobiektywizowany możliwości ekonomicznych i organizacyjnych dłużnika)”.

Podsumowując, wujek ma 5 lat na wystąpienie z roszczeniem o zachowek. Nie ma terminów ustawowych, więc strony mogą zgodnie ustalić termin wypłaty zachowku (np. ustalić, iż będzie to miało miejsce po sprzedaży nieruchomości). Jeżeli strony nie są zgodne co do terminu zapłaty, to uprawniony na podstawie art. 455 może wezwać zobowiązanego do niezwłocznej wypłaty zachowku.

Masz podobny problem prawny? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.