• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
W styczniu tego roku zmarła moją mama. Zostawiła testament, w którym ja z synem dziedziczymy po 50% każdy. Mieszkanie mamy ma 31 m2. Składa się z 2 pokoi, kuchni i łazienki. Moje mieszkanie jest większe. Z tego, co się orientuję, to syn chciałby sprzedać to mieszkanie, a ja nie mam pieniędzy aby jego spłacić. Jak wygląda moją sytuacja prawna? Czy gmina może mi wypowiedzieć moje komunalne mieszkanie?
Powyższa odpowiedź zostanie udzielona przy następujących założeniach:
Zgodnie z art. 11 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 172) „gmina jako właściciel lokalu może wypowiedzieć stosunek najmu z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego, osobie, której przysługuje tytuł prawny do innego lokalu położonego w tej samej lub pobliskiej miejscowości, a lokator może używać tego lokalu, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamiennego. W kontekście powyższego przepisu należy wyjaśnić wszystkie pojęcia o których mowa powyżej. Większość z nich stanowi definicje legalne, co oznacza, że wyjaśnienia tych pojęć zawarte są w ustawie”.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że posiadanie innego tytułu prawnego do lokalu to np. odziedziczenie prawa do tego lokalu w drodze testamentu. W Pani przypadku została Pani powołana do dziedziczenia w testamencie swojej mamy. Po przeprowadzeniu postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku i przyjęcia spadku (lub sporządzenia u notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia) stanie się Pani spadkobiercą swojej mamy. Zatem odziedziczy Pani nieruchomość i będzie Pani miała tytuł prawny do lokalu.
Idąc dalej, jeżeli chodzi o przepis, ważne jest, aby lokal, do którego będzie miała Pani tytuł prawny, położony był w tej samej miejscowości lub w pobliskiej miejscowości. Zatem jeżeli np. posiada Pani lokal komunalny we Wrocławiu i lokal, który nabędzie Pani w drodze spadkobrania, również jest położony we Wrocławiu, to spełni się jeden z warunków ustawowych pozwalających na wypowiedzenie Pani umowy najmu, gdyż będzie miała Pani tytuł prawny do lokalu położonego w tej samej miejscowości. Jeżeli lokal, który nabędzie Pani w drodze spadkobrania, jest położony w innej miejscowości niż miejscowość, w której posiada Pani lokal komunalny, to należy sprawdzić, czy miejscowość w której położony jest lokal nabyty w drodze dziedziczenia, jest położony w tzw. miejscowości pobliskiej. Definicja legalna (tj. ustawowa) pobliskiej miejscowości znajduje się w art. 2 ust. 1 pkt. 13 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2022 r., poz. 172), zgodnie z którym należy przez nią rozumieć miejscowość położoną w powiecie, w którym znajduje się lokal, lub powiecie graniczącym z tym powiatem np. lokal komunalny położony jest we Wrocławiu, a lokal nabyty w drodze spadkobrania na Bielanach Wrocławskich.
Dodatkowo, aby gmina mogła wypowiedzieć Pani umowę najmu, gdy posiada Pani tytuł prawny do innego lokalu, to musi Pani mieć możliwość używania, tj. korzystania z tego lokalu. W przypadku, gdy mimo posiadania tytułu prawnego do lokalu nie może Pani go używać, nie spełni się warunek ustawowy, od którego uzależniona jest możliwość wypowiedzenia umowy najmu lokalu komunalnego.
Nadto lokal, który odziedziczyła Pani w drodze spadkobrania, musi spełniać warunki przewidziane dla lokalu zamiennego, przez który należy rozumieć lokal znajdujący się w tej samej miejscowości, w której jest położony lokal dotychczasowy, wyposażony w co najmniej takie urządzenia techniczne, w jakie był wyposażony lokal używany dotychczas, o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu dotychczas używanym; warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli na członka gospodarstwa domowego przypada 10 m2 powierzchni łącznej pokoi, a w wypadku gospodarstwa jednoosobowego – 20 m2 tej powierzchni [art. 2 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 172) ].
Tylko kumulatywne, tj. łączne, spełnienie tych przesłanek pozwoli gminie na wypowiedzenie umowy najmu lokalu komunalnego. Podkreślić należy, że powyższe stanowi uprawnienie gminy, a nie jej obowiązek, co oznacza, że gmina może, ale wcale nie musi korzystać z tego uprawnienia, a więc nie musi wypowiadać stosunku najmu. To, czy skorzysta z tego uprawnienia, zależy od gminy. W praktyce wygląda to różnie. Istnieją gminy, które nie korzystają z tego uprawnienia, a są i takie, które to czynią.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika