Indywidualne porady prawne
Autor: Marek Gola • Opublikowane: 2018-06-27
Mój ojciec przed śmiercią sporządził testament allograficzny, w którym spadkobierczyniami, po połowie majątku uczynił mnie i moją siostrę. Został on zatwierdzony przez notariusza w obecności mamy, siostry i mnie. Czy istnieje możliwość zmiany tego testamentu przez mamę, która całość majątku chce przekazać swojej wnuczce, czyli mojej córce?
Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).
W pierwszej kolejności muszę wyrazić swoje zdziwienie, że testament allograficzny został zatwierdzony przez notariusza. Testament allograficzny jest bowiem odrębnym (osobnym) rodzajem testamentu przewidzianym przez przepisy Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 951 K.c.:
„§ 1. Spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
§ 2. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
§ 3. Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w sposób przewidziany w artykule niniejszym.”
Testament taki nie musi być potwierdzony przez notariusza. Jednakże w opisanym przez Panią przypadku dopatruję się jednak nieważności samej formy allograficznej, a to z niżej podanych powodów. Zgodnie z art. 957 K.c.:
„§ 1. Nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Nie mogą być również świadkami: małżonek tej osoby, jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
§ 2. Jeżeli świadkiem była jedna z osób wymienionych w paragrafie poprzedzającym, nieważne jest tylko postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. Jednakże gdy z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu danej treści, nieważny jest cały testament.”
Musi mieć Pani świadomość, że sąd badający ważność testamentu z mocy prawa może zakwestionować testament allograficzny, lecz może uznać, że jego potwierdzenie przez notariusza doprowadziło do tego, że testament ma formę notarialną. O ile by tak się zdarzyło, wówczas kwestionowanie treści rozporządzenia na wypadek śmierci jest możliwe, ale tylko przez wykazanie, że Pani tato w chwili sporządzenia testamentu nie był świadomy swojej woli, bądź też wola była wyrażona nie w sposób swobodny, tj. pod wpływem przymusu, groźby.
Z uwagi na fakt, iż Pani tato nie żyje, nie ma możliwości odwołania testamentu. Co najwyżej możliwe będzie jego podważenie, ale i to będzie wymagało dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia, czy Pani tato miał świadomość treści testamentu w chwili jego sporządzenia.
Pani mama zatem nie może zmienić woli zmarłego ojca, a co najwyżej może dążyć do podważenia tego testamentu. Gdyby jej się to udało, wówczas będziemy mieli do czynienia z dziedziczeniem ustawowym, tj. każda z Pań po 1/3, a nie Pani i siostra po 1/2.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Uwaga!
Szanowni Państwo!
Nasi prawnicy nie odpowiadają na pytania zadawane w formie komentarza pod tekstem. Jeśli chcą Państwo powierzyć swój problem naszym prawnikom, prosimy kliknąć tutaj >>
Komentarze (0):