Główne zasady dziedziczenia

Według prawa polskiego dziedziczenie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Dziedziczenie spadku może odbywać się wyłącznie na podstawie ustawy lub na mocy testamentu.

Jeżeli Pani ojciec zmarł, nie pozostawiając testamentu, to miało miejsce dziedziczenie ustawowe.

Stosownie do art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) „w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku”.

Z uwagi na to należy stwierdzić, że spadek po zmarłym nabyli jego troje dzieci z pierwszego małżeństwa i nieletnie dziecko z nieformalnego związku, każdy po 1/4 udziału w spadku.

Konkubina nie dziedziczy po swoim partnerze w sytuacji dziedziczenia ustawowego. Konkubent nie zalicza się do kręgu spadkobierców ustawowych, a więc konkubina zmarłego nie dziedziczy po Pani ojcu. Konkubina będzie jedynie ustawowym przedstawicielem dziecka w sprawie spadkowej (stwierdzenia nabycia i działu spadku).

Reasumując, w chwili obecnej współwłaścicielami wszystkich przedmiotów, które należały do spadkodawcy, jest 4 dzieci zmarłego, każdy po 1/4 udziału.

Sytuacja prawna dzieci nie jest uzależniona od tego, czy urodziły się w czasie trwania związku małżeńskiego rodziców, czy poza takim związkiem. W jednym i w drugim przypadku dziedziczą w częściach równych i mają równe prawa przy podziale majątku.

Dział spadku w drodze umowy możliwy jest jedynie, gdy istnieje zgodna wola współspadkobierców. W razie jej braku dokonuje go sąd. Zgoda musi istnieć nie tylko co do dokonania samego działu, ale także co do tego, w jaki sposób ma być dokonany.

Sąd może dokonać działu spadku na trzy sposoby:

1. Przez podział fizyczny przedmiotów wchodzących w skład spadku, co oznacza, że poszczególne przedmioty zostają podzielone i przyznane spadkobiercom według wielkości ich udziałów w spadku. Jeżeli nie doprowadzi to do zniszczenia rzeczy, można również podzielić pojedynczą rzecz wchodzącą w skład spadku. W ramach tego podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych spadkobierców, jeżeli nie da się podzielić spadku tak, aby wartość przedmiotów przyznanych spadkobiercą była równa udziałowi w spadku.
2. Przez przyznanie niektórych przedmiotów ze spadku jednemu albo kilku spadkobiercom z ustaleniem obowiązków spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.
3. Przez podział cywilny składników majątkowych, co oznacza sprzedaż majątku spadkowego i podział uzyskanych ze sprzedaży środków pomiędzy spadkobierców według wielkości ich schedy spadkowej.

Spadek po zmarłym nabyło wyłącznie jego troje dzieci z pierwszego małżeństwa i nieletnie dziecko z nieformalnego związku, każdy po 1/4 udziału w spadku.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, który zawiera główne zasady dziedziczenia, najbliżsi krewni zostają powołani do spadku z mocy ustawy w następującej kolejności:

1. W pierwszej kolejności dzieci i małżonek spadkodawcy;
2. Dalej małżonek spadkodawcy, dzieci i wnuki spadkodawcy;
3. Następnie małżonek i rodzice spadkodawcy (gdy nie ma dzieci i wnuków);
4. W dalszej kolejności rodzice spadkodawcy (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków);
5. Dalej jeden rodzic i rodzeństwo spadkodawcy (ich zstępni) (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków, a drugi rodzic nie żyje);
6. Następnie dziadkowie (gdy nie ma innych bliższych krewnych);
7. Pasierbowie (gdy nie żyją dziadkowie spadkodawcy);
8. Na samym końcu gmina lub Skarb państwa (gdy nie ma nawet pasierbów).

Małżonek dziedziczy z ustawy, jeżeli pozostawał ze spadkodawcą w związku małżeńskim w chwili otwarcia spadku, a więc gdy w chwili śmierci spadkodawcy jego małżeństwo zostało prawomocnie unieważnione lub rozwiązane przez rozwód, jego były małżonek nie dziedziczy. Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, także gdy w chwili otwarcia spadku małżonkowie pozostawali w prawomocnie orzeczonej separacji.

Obecnie w sprawie trzeba będzie stwierdzić nabycie spadku po zmarłym, a następnie wystąpić o dział spadku i rozliczyć się z urzędem skarbowym.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »