Indywidualne porady prawne
• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Mojego syna wydziedziczyliśmy z ważnych powodów rodzinnych, ale mamy trzech wnuków i jednego z nich chcielibyśmy obdarować nieruchomością. Słyszałam, że jeśli wydziedziczymy syna, to i jego dzieci też powinniśmy – czy to prawda? Czy możemy mimo to testamentem windykacyjnym obdarować jednego wnuka nieruchomością?
Wydziedziczenie jest instytucją uregulowaną w Kodeksie cywilnym, której zastosowanie pozbawia wydziedziczonego prawa do żądania zachowku, czyli pozbawia osobę uprawnioną, która byłaby powołana do spadku w ramach dziedziczenia ustawowego, a wskutek zapisu testamentu nie została spadkobiercą, roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej.
Wydziedziczenia można dokonać jedynie w testamencie. Zgodnie z art. 1009 przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z jego treści. Zgodnie z art. 1008 przyczyny wydziedziczenia odwołują się do zachowania uprawnionego do zachowku. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
Przyczyna wydziedziczenia musi dotyczyć konkretnej osoby. Dlatego też na tej samej podstawie nie mogą zostać wydziedziczeni także zstępni wydziedziczonego, tylko dlatego, że są dziećmi wydziedziczonego, a żadna z okoliczności wskazanych w art. 1008 bezpośrednio ich nie dotyczy. Odzwierciedleniem tego poglądu jest art. 1011, w myśl którego zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.
Oznacza to, że sankcja wydziedziczenia dotyczy tylko i wyłącznie osoby wskazanej w testamencie, której takie wydziedziczenie dotyczy. Zstępni wydziedziczonego dziedziczą nadal. Tak więc Państwa wnuki (zstępni wydziedziczonego) nie zostaną pozbawione prawa do dziedziczenia, zarówno na podstawie dziedziczenia testamentowego, jak i ustawowego, tylko dlatego, że wydziedziczyli Państwo ich ojca. W przypadku braku testamentu udział spadkowy, który przypadłby wydziedziczonemu przez spadkodawcę dziecku, przypada zstępnym wydziedziczonego. Gdyby testator nie powołał innych spadkobierców i doszłoby też do dziedziczenia na mocy ustawy, wydziedziczonego należałoby traktować tak, jak gdyby nie dożył otwarcia spadku, stąd jego zstępni nabywaliby przypadający mu udział spadkowy z ustawy (uchwała SN z dnia 03 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 85/15; orzeczenie SN z dnia 28 maja 1971 r., sygn. akt III CZP 5/71). Rozrządzenie testamentowe, którego przedmiotem byłaby nieruchomość, dokonane na rzecz jednego z wnuków jest jak najbardziej możliwe.
Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika