Prawo spadkowe - porady prawne przez internet

Porady Prawne przez internet

Masz problem ze spadkiem?
Opisz swój problem i zadaj pytania.
(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Podważenie zrzeczenia się dziedziczenia

Autor: Marek Gola • Opublikowane: 2019-01-14

Mój dziadek zmarł dwa lata temu, ale przed śmiercią ze wszystkimi pozostałymi spadkobiercami podpisał umowę zrzeczenia się dziedziczenia i w tym samym dniu umowę darowizny. Dokumentów nie podpisywałem ja i mój brat (wchodzimy do grona spadkobierców ustawowych po ojcu, gdyż on również nie żyje). Obecnie jestem stroną postępowania zmierzającego do podważenia umów o zrzeczenie się dziedziczenia. Niektórzy z pozostałych spadkobierców wystąpili z takim żądaniem. Czy jest ryzyko, że im się to uda? Notariusz jako świadek potwierdził moje zeznania. Czy wszyscy spadkobiercy muszą być przesłuchani przez sąd, nawet ci, co zgadzają się z wnioskiem? Co jeśli celowo nie przychodzą na rozprawy?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).

Niezwykle trudno jest precyzyjnie określić szanse powodzenia wskazanego przez Panią postępowania, albowiem nie są mi znane dokumenty, które sąd w sprawie dopuścił jako dowód, a także nie są mi znane zeznania świadków. Bez wątpienia jednak, jak mniemam, najważniejszym dowodem w sprawie będzie lub był dowód z przesłuchania świadka w osobie notariusza. Mniemam także, że wnioskodawcy próbują się powoływać na treść art. 82 K.c.

Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu: „»Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli« nie może być pojmowany w znaczeniu całkowitego braku świadomości. Całkowity brak świadomości, jeżeli wystąpi, charakteryzuje się zupełną niemożnością działania, a zatem problem oświadczenia czegokolwiek w ogóle nie może wchodzić w rachubę. »Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli« nie może być rozumiany dosłownie, wobec czego nie musi oznaczać całkowitego zniesienia świadomości i ustania czynności mózgu. Wystarczy istnienie takiego stanu, który oznacza brak rozeznania, niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania” (wyrok SN z dnia 7 lutego 2006 r., IV CSK 7/05, LEX nr 180191; por. też wyrok SN z dnia 27 lipca 2010 r. II CSK 147/10, LEX nr 621139; tak samo w uzasadnieniu postanowienia z dnia 30 kwietnia 1976 r., III CRN 25/76, OSP 1977, z. 4, poz. 78”*

Nie wyobrażam sobie, by notariusz przyznał się do tego, iż wiedział, że spadkodawca nie miał świadomości tego, co podpisuje, ale ten i tak zawarł umowę w formie aktu notarialnego. Powyższe z kolei powoduje, że nie może być mowy o dodatkowym dowodzie przeciwko Państwu. Jeżeli tak, to nie sądzę, by postępowanie skończyło się na Pana niekorzyść, ale z oczywistych powodów nie jestem tego w stanie dowieść.

Co do zasady, wszyscy uczestnicy winni być w sprawie przesłuchani, aczkolwiek pragnę zauważyć, że mowa jest o zarządzeniu przesłuchania uczestników postępowania, a nie o konieczności ich przesłuchania w tego rodzaju sprawach. Powyższe powoduje skutek taki, że sąd zaniechać powinien przesłuchania takiego uczestnika i oprzeć się wyłącznie na jego stanowisku wyrażonym w pismach. Jeżeli pism nie było, wówczas konieczne będzie powołanie się na treść art. 230 K.p.c., zgodnie z którym – gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

* Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska, Komentarz do art. 82 Kodeksu cywilnego, 2014.04.18

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Podobne materiały