• Autor: Marek Gola
W tym roku zmarł ojciec mojego męża, matka nadal żyje. Przed śmiercią przepisał mieszkanie warte około 400 tys. po zmarłej babci bratu mojego męża jako darowiznę, a matka mieszka w innym mieszkaniu o wartości 430 tys., które jest współwłasnością ze zmarłym mężem. Nie ma testamentu. Chcemy podzielić spadek i załatwić wszystkie sprawy spadkowe. Czy darowizna mieszkania wchodzi w skład masy spadkowej i jaki jest podział tego spadku na 3 spadkobierców (matę, brata i mojego męża)?
W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż zasadne byłoby przeprowadzenie postępowania spadkowego po ojcu męża celem ustalenia, kto i w jakim udziale spadek nabywa. O ile ojciec męża nie został testamentu, o tyle dziedziczenie nastąpi na mocy ustawy. Zastosowanie znajdzie przepis art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Ojciec męża zmarł, pozostawiając po sobie żonę, a jego mamę, męża oraz męża brata. Tym samym do spadku powołane mamy 3 osoby, zatem każdy nabywa spadek w 1/3 części.
Powyższe z kolei powoduje, że nieruchomość, którą ojciec darował na rzecz brata męża, winna być podzielona na 6 części (co do wartości) i owa szósta część winna być wypłacona Pana mężowi w ramach tzw. zachowku. Darowizna nie wchodzi do spadku – w swej istocie – lecz jej wartość będzie brana pod uwagę do tzw. zachowku. Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego „zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”.
Co istotne wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku. Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od dnia otwarcia spadku, a zatem od dnia śmierci ojca męża.
Masz podobny problem prawny? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Indywidualne porady prawne przez internet
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika