• Autor: Katarzyna Bereda
Dwa lata temu odziedziczyłam spadek po zmarłym wuju. A że zostawił po sobie dług, więc się zrzekłam tego spadku. Wystąpiłam do sądu o zgodę, aby móc zrzec się spadku w imieniu małoletnich dzieci. Byliśmy z mężem na rozprawie. Nie wiem, czy sąd przysłał decyzję o tym, że mogę sie zrzec spadku w imieniu dzieci. Czy sąd wysyła taką decyzję? Czy ja powinnam sama ją odebrać w sądzie? W każdym razie nie mam żadnego pisma, a minęło już chyba zbyt wiele czasu. Ja miałam problemy zdrowotne, operację, był koronawirus. W jaki sposób mogę się dowiedzieć o tej decyzji? Czy mam jakąś szansę, aby po takim czasie zrzec się jeszcze spadku w imieniu dzieci? Wiem, że moja wina, że już pewnie dawno przegapiłam termin. Czy jest jakaś szansa, żeby ten spadek w imieniu dzieci jeszcze odrzucić?
Sąd, niestety, nie wysyła postanowień z urzędu, aby sąd doręczył Pani prawomocne postanowienie, musi Pani o nie wystąpić i dokonać opłaty 20 zł – wtedy sąd przyśle Pani postanowienie – i tak obecnie powinna Pani zrobić. Jednocześnie, z uwagi na to, że termin na odrzucenie spadku minął, albowiem uzyskanie zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku nie jest odrzuceniem spadku, powinna Pani złożyć do sądu rejonowego wydział cywilny wniosek o przywrócenie terminu do odrzucenia spadku w imieniu dzieci, z jednoczesnym przedłożeniem postanowienia sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku.
Zgodnie z treścią art. 1019 Kodeksu cywilnego (K.c.): „§ 1. Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami: 1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem; 2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. § 2. Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. § 3. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.”.
W myśl wyraźnego brzmienia art. 1019 K.c. także błąd może być podstawą do uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Nieistotne jest, czy uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub groźby następuje przed, czy po stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu APD albo wydaniu EPS, a także to, czy następuje przed, czy po dokonaniu działu spadku (zob. uchw. SN z 6.6.2007 r., III CZP 53/07, OSNC 2008, Nr 7–8, poz. 78; uchw. SN z 22.11.2013 r., III CZP 77/13, OSNC 2014, Nr 9, poz. 86; w doktrynie P. Reichel, Uchylenie się od skutków prawnych, s. 77; A. Stempniak, Postępowanie o zatwierdzenie, cz. I, s. 571; E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński, w: Gudowski, Komentarz, 2017, t. VI, art. 1019, Nb 14 i 16; M. Pazdan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, 2015, t. II, art. 1019, Nb 22; J. Ciszewski, J. Knabe, w: Ciszewski, Komentarz, 2014, art. 1019, Nb 14). Jak wskazano w postanowieniu SN z 6.7.2012 r. (V CSK 313/11, Legalis) rozstrzygnięcie sądu spadku w przedmiocie zatwierdzenia oświadczenia spadkobiercy o uchyleniu się od skutków prawnych niezachowania terminu do odrzucenia spadku (art. 1019 § 2 i 3 K.c.) ma w tym zakresie samodzielny charakter.
Z uwagi na powyższe, powinna Pani obecnie złożyć wniosek o uchyleniu się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia woli o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka z jednoczesnym oświadczeniem o odrzuceniu spadku. Wniosek taki wraz z oświadczeniem należy złożyć w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania dziecka, a więc tam, gdzie do tej pory załatwiała Pani sprawę w zakresie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku.
We wniosku proszę wskazać na przykład, że nie miała Pani świadomości konieczności odrzucenia spadku także przez dziecko, a ponadto nie miała Pani świadomości istnienia zadłużenia po stronie spadkodawcy, co uniemożliwiło Pani złożenie takiego oświadczenia w terminie. Jeżeli sąd zatwierdzi ten wniosek to dziecko nie przejmie długów spadkodawcy – po złożeniu wniosku sąd wyznaczy rozprawę i jeszcze dopyta Panią w tym zakresie. Uwzględnienie wniosku zależy oczywiście od akceptacji sądu, dlatego musi Pani wykazać, iż błędnie nie miała Pani świadomości istnienia zadłużenia, a także konieczności odrzucenia spadku w imieniu dziecka.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika