Indywidualne porady prawne
• Autor: Michał Berliński
Umarł ojciec, pozostawił nieruchomość (własność osobista) którą posiadał ponad 5 lat. Dokonano notarialnego potwierdzenia dziedziczenia – udziały po 1/3. Spadkobiercami są żona córka i syn (syn i córka dostali wcześniej od ojca darowizny).
Czy na notarialnym dziale spadku spadkobiercy mogą dowolnie rozdysponować spadek, np. zdecydować, że córka przejmuje całą nieruchomość (bez względu na wcześniejsze darowizny)? Czy wiązałoby się to z koniecznością zapłacenia przez nią jakiegoś podatku? Czy jeśli tak się stanie i córka otrzyma nieruchomość, a zaraz potem ją sprzeda, to czy będzie musiała zapłacić podatek od sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat (ojciec posiadał nieruchomość ponad 5 lat)?
Co do zasady w wyniku sprzedaży nieruchomości otrzymanej w formie darowizny przed upływem 5 lat od jego nabycia należy opłacić podatek od kwoty przychodu pomniejszonej o koszty jego uzyskania. Tutaj koszt uzyskania to 0 zł, więc należałoby zapłacić 19% podatku od całej otrzymanej kwoty, co oczywiście byłoby bardzo drogie.
W przypadku spadku można zwolnić się z tego podatku, jeśli osoba, którą nieruchomość nam nieruchomość dała w spadku – tj. spadkodawca, posiadała ją przez 5 lat. Inaczej jest jednak w przypadku działu spadku – o czym poniżej.
Jeżeli jednak środki uzyskane ze sprzedaży zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe, wówczas nie ma obowiązku zapłaty podatku PIT. Jakie to mogą być cele, zostało określone szczegółowo w ustawie o PIT w art. 21 ust. 25, będą to między innymi:
Oczywiście musi zostać na wykorzystana cała kwota. Kwotę tę rozliczamy później w deklaracji PIT-39. Mamy na to 3 lata.
Spadkobiercy u notariusza mogą rozdysponować spadek. Dział spadku umowny pozwala na dowolne rozdysponowanie majątku spadkowego, w zależności od Państwa woli. Wcześniejsze darowizny, zapisy itp. nie mają tutaj żadnego znaczenia. Na tym właśnie polega umowny dział spadku i notariusz przeprowadzi go tylko wtedy, gdy pomiędzy każdym będzie pełna zgoda co do podziału.
Tutaj po pierwsze córka zapłaci ona podatek od czynności cywilno-prawnych, ale tylko jeśli dział spadku będzie z tzw. spłatami. Czyli jedna osoba oddaje swoje udziały w spadku, ale za spłatą – wtedy 2% podatku PCC. Nieodpłatne podziały (nawet jeżeli nie są równe) nie będą podlegać opodatkowaniu. Takie zdanie wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej z Bydgoszczy, w interpretacji indywidualnej z dnia 16 maja 2011 roku, ITPB2/436-24/11/MK. I pytanie – czy tutaj po prostu dokonaliby Państwo tego na rzecz córki bez żadnych spłat z jej strony?
Z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT wynika, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku 5-letni termin liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie przez spadkodawcę. Zasada ta obowiązuje od 2019 r. Wcześniej (do 31 grudnia 2018 r.) termin ten liczyło się od daty otwarcia spadku, a więc śmierci spadkobiercy, co było zdecydowanie mniej korzystne dla podatników.
W 2019 r. w ustawie znalazł się również przepis, który mówi, że w przypadku nabycia nieruchomości wskutek śmierci małżonka termin liczy się od daty nabycia nieruchomości do majątku wspólnego lub wybudowania w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 10 ust. 6 ustawy o PIT).
Jednocześnie z ustawy o PIT wynika, że podatkowych skutków nie rodzi nabycie ani odpłatne zbycie w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku (art. 10 ust. 7 ustawy o PIT).
Zatem córka, która miała 1/3 mieszkania, może ją sprzedać nawet dziś bez podatku, jeśli jednak pozostałe 2/3 otrzyma w formie działu spadku, to będzie musiała poczekać 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym te 2/3 udziału w nieruchomości otrzyma.
Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika