Porady Prawne przez internet
Autor: Krzysztof Bigoszewski • Opublikowane: 2013-04-04
Ja i mama odziedziczyłyśmy spadek po tacie. W skład spadku wchodzą m.in. środki finansowe – pieniądze na kontach, lokaty w obcych walutach, akcje i fundusz inwestycyjny. Chcemy na mocy umowy spadkobierców dokonać podziału środków finansowych, tak by płacić jak najmniejsze podatki z tego tytułu. Ja miałabym dostać akcje i fundusz inwestycyjny. Czy wystarczy nam zwykła umowa? Na jaki dzień określamy wartość majątku? Czy podział kont powinien być równy, by uniknąć podatku? Na co zwracać uwagę?
»Wybrane opinie klientów
Po zapoznaniu się z przedstawionym przez Panią stanem faktycznym sprawy, w pierwszej kolejności wskazać należy, iż zgodnie z przepisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego „dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców”.
Interesuje Cię ten temat? – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>
Stosownie zaś z treścią § 2 „jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego”.
Natomiast przepis art. 1038 § 1 mówi o tym, że „sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku”.
Z kolei zaś § 2 stanowi, że „umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku”.
Wobec powyższego stwierdzić należy, iż dopuszczalne jest dokonanie przez Panie umownego działu spadku (umowy spadkobierców) po Pani ojcu, obejmującego jedynie część tego spadku, a jeżeli przedmiotem tej umowy nie będzie prawo własności nieruchomości, to taka umowa spadkobierców nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego i wystarczy, że będzie sporządzona w formie pisemnej własnoręcznie przez Panie podpisanej.
Jeżeli chodzi zaś o kwestie podatkowe związane z działem spadku, to sięgnąć należy przede wszystkim do przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. Nr 86, poz. 959 z późn. zm.), gdzie w art. 4 pkt 5) ustawodawca stwierdza, że „obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności”.
Idąc dalej, zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5) omawianej ustawy, „podstawę opodatkowania stanowi przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku”.
Istotnym jest również to, że zgodnie z ust. 2 tego artykułu „wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów”.
Wobec powyższego stwierdzić należy, iż po pierwsze obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej przy dziale spadku pojawia się dopiero w sytuacji dokonania nierównego podziału tego spadku, a podstawą opodatkowania jest wtedy wartość rzeczy lub praw nabytych przez spadkobiercę ponad jego ułamkowy udział w spadku.
Przykładowo, w sytuacji, gdy jest dwoje spadkobierców, a każdy z nich dziedziczy po 1/2, to dokonanie działu spadku w ten sposób, że pierwszy spadkobierca otrzyma 3/4 spadku, a drugi 1/4 tego spadku, spowoduje, że podstawą opodatkowania będzie właśnie ta 1/4 spadku, którą pierwszy spadkobierca nabył ponad swój udział w spadku.
Ponadto zaś wartość dzielonego spadku i poszczególnych jego rzeczy i praw, które w wyniku podziału mają trafić do spadkobierców, należy wyceniać na dzień sporządzania umowy o dział spadku.
Jeżeli chodzi zaś o stawki tego podatku, to zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2) ustawy „wynoszą one od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:
Jeżeli zatem doszłoby w Pani sprawie do nierównego działu spadku, a działowi temu poddane miałyby być jedynie środki zgromadzone na rachunkach bankowych oraz akcje i udziały w funduszach, to przeniesienie tych praw (nadwyżka ponad udział w spadku) opodatkowane byłoby stawką 1%.
Odnośnie zaś wpływów na rachunek, które pochodzą z emerytury Pani matki, to okoliczność ta nie powinna mieć żadnego wpływu na dział spadku i umowę spadkobierców, gdyż te środki, bez względu, na jakie konto wpływają, stanowią od chwili śmierci Pani ojca wyłączną własności Pani matki i nie powinno się ich uwzględniać ani przy ustalaniu składu spadku, ani przy jego dziale.
Podsumowując powyższe, w celu uniknięcia konieczności zapłaty podatku, konieczne byłoby dokonanie działu spadku w równych częściach, biorąc pod uwagę wartość składników spadku ustaloną na dzień zawarcia umowy o dział spadku.
Pamiętać tylko należy, aby w ciągu 14 dni od zawarcia takiej umowy spadkobierców złożyć we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym wypełniony formularz PCC-3 dotyczący zgłoszenia czynności objętych obowiązkiem podatkowym.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>
Prezentowana opinia prawnika nie zawiera odpowiedzi na dodatkowe pytania klienta i dlatego może nie wyczerpywać w pełni omawianego zagadnienia. Często dopiero dzięki dodatkowym pytaniom i odpowiedziom można uzyskać kompletną poradę prawną. Podkreślamy, że w naszym serwisie można zadawać dodatkowe pytania bez ograniczeń czasowych i ilościowych.
Indywidualne Porady Prawne
Podobne materiały
Mam problem z ustaleniem kręgu spadkobierców i wskazaniem adresów. Sąd nakazał odszukanie spadkobierców po moim krewnym. Wiem tylko, że miał on dziecko, ale ten człowiek (ma około 30 lat) mieszka gdzieś za granicą; nie dysponuję jego danymi. Co powinnam zrobić w tej sytuacji?
Mój ojciec zmarł w czasie wykonywania pracy w wyniku pęknięcia tętniaka. Wiem, że przysługuje naszej rodzinie odprawa pośmiertna, a także zaległe wynagrodzenie. Niestety ojciec posiadał długi, dlatego jesteśmy zmuszeni odrzucić spadek. Czy są to świadczenia niezależne od spadku? Czy można je przyjąć mimo odrzucenia spadku?
Nabyłem w 2010 r. spadek po dziadku (nieruchomość o wartości 132 000 zł). Sąd stwierdził nabycie spadku na podstawie testamentu notarialnego. Nie zgłosiłem spadku do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy. Teraz US wzywa mnie do złożenia wyjaśnień. Jakie konsekwencje ponosi osoba, która nie dochowała terminu zgłoszenia spadku do US? Co robić?
W 2012 r. został sporządzony w kancelarii notarialnej akt poświadczenia dziedziczenia części lokalu własnościowego po ojcu, który zmarł w 2004 r. Dziedziczyliśmy ja, dwóch braci oraz nasza mama po 1/4 części spadku. Notariusz poinformował nas, że powinniśmy w ciągu 6 miesięcy poinformować urząd skarbowy o nabyciu spadku, a wtedy zostaniemy zwolnieni z podatku. W urzędzie skarbowym wyjaśniono mi natomiast, że powinienem złożyć druk SD-3 z argumentacją, że śmierć ojca nastąpiła w 2004 r., gdy obowiązywała inna ustawa, a czas do złożenia oświadczenia liczony jest od tej daty, a nie od daty poświadczenia dziedziczenia. Kto ma rację? Czy przysługuje nam zwolnienie z podatku od spadku?
Moja mama w tym roku na prośbę siostry wzięła udział w sprawie spadkowej po ojcu, który zmarł 13 lat temu. U notariusza cały spadek (dom) został przepisany na ciocię, bo mama nie chciała otrzymać spadku (ciocia mieszka w tym domu od dawna). Notariusz miał zgłosić sprawę do urzędu skarbowego. Niedawno mama otrzymała pismo z urzędu z wezwaniem do zapłaty podatku od spadku. Czy jest szansa, by go nie płacić, skoro faktycznie mama nic nie otrzymała?
Mój ojczym w testamencie powołał do spadku moje dzieci. Ojczym nie przysposobił mnie, czy więc moje dzieci będą musiały zapłacić podatek od spadku, czy są traktowani jak zstępni i przysługuje im zwolnienie? Jaki termin uważa się za podstawę do powołania do spadku? Czy może to być dzień otwarcia spadku?
Jak najlepiej rozwiązać problem spadku i jakie ewentualnie grożą kary? Orzeczenie prawomocne sądu o nabyciu spadku nastąpiło w maju 2008 roku, nie zostało to zgłoszone do urzędu skarbowego, jest czterech spadkobierców.
Ostatnio dodane
Wartościowe treści
Warto poczytać
Zapytaj prawnika