Upoważnienie do polisy i konta a spadek

Dziedziczenie środków z polisy

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż nastąpiło formalne stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym, a zatem jest ustalony krąg spadkobierców, czyli osób uprawnionych do spadku.

W przypadku praw do sumy ubezpieczenia oraz zapisów polis ubezpieczeniowych w przypadku śmierci ubezpieczonego obowiązuje art. 831 Kodeksu cywilnego oraz zapisy samej polisy. Co do zasady suma ubezpieczenia po zmarłym przypada osobie wskazanej do jej pobrania na polisie i nie należy do spadku.

„Art. 831 [Uprawniony do sumy ubezpieczenia]

§ 1. Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.

§ 11. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek do wykonywania uprawnień, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, konieczna jest uprzednia zgoda ubezpieczonego; umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że uprawnienia te ubezpieczony może wykonywać samodzielnie.

§ 2. Jeżeli wskazano kilka osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia, a nie oznaczono udziału każdej z nich w tej sumie, ich udziały są równe.

§ 3. Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym”.

Skoro więc nastąpiła wypłata tej sumy, to należy zakładać, iż po zdefiniowaniu przez ubezpieczyciela prawa uprawnionego do niej rzeczywiście należy ona tylko do Pana brata.

Zobacz również: Czy konto bankowe wchodzi w skład spadku?

Pieniądze na koncie a upoważnienie

W kwestii rachunku bankowego obowiązują takie same podstawowe zasady i przewidziane one są w art. 56 ustawy z dn. 29.08.1997 r. Prawo bankowe:

„Art. 56 [Wypłata po śmierci]

1. Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo–rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).

2. Kwota wypłaty, o której mowa w ust. 1, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.

3. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.

4. Jeżeli posiadacz rachunku wydał więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza limit, o którym mowa w ust. 2, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej.

5. Kwota wypłacona zgodnie z ust. 1 nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.

6. Osoby, którym na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wypłacono kwoty z naruszeniem ust. 4, są zobowiązane do ich zwrotu spadkobiercom posiadacza”.

Pełnomocnictwo a dyspozycja

Tyle, że w kwestii wypłaty z rachunku tylko bratu, zachodzi pewna wątpliwość. Pan podał, iż miał on pełnomocnictwo do rachunku, a to nie jest to samo, co ww. dyspozycja z art. 56 Prawa bankowego. Tylko na podstawie tej dyspozycji brat mógł pobrać samodzielnie środki z rachunku bankowego i one również nie wchodzą do spadku.

Jeżeli miał pełnomocnictwo, to wobec śmierci posiadacza rachunku, zasadniczo ono wygasa (art. 101 § 2 Kodeksu cywilnego) i prawa do tych środków oblicza się wg postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Bank wypłaca je wtedy, zgodnie z tym postanowieniem wszystkim spadkobiercom i należą one do spadku.

„Art. 101 [Wygaśnięcie pełnomocnictwa]

§ 1. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

§ 2. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa”.

Wydaje się więc, iż tę kwestię powinien Pan wyjaśnić w banku, do czego, na podstawie prawomocnego Postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, ma Pan prawo, czyli ustalić, na jakiej podstawie prawnej odbyła się wypłata środków z rachunku bankowego na rzecz brata i jakie posiadał uprawnienie do rachunku.

Zobacz również: Pieniądze na koncie zmarłego

Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼