• Autor: Katarzyna Bereda
Proszę o wyliczenie kwoty zachowku po zmarłym ojcu, który w testamencie przekazał mi spadek. Mieszkanie o wartości 240 000 zł należało do rodziców. Miesiąc temu mama zmarła – miała zawartą umowę dożywocia.
Jeżeli masa spadkowa po rodzicach wynosiła ok. 240 000 zł i zgadza się Pani, że taka jest wartość masy spadkowej, to zachowek należy wyliczyć jedynie na podstawie udziału ojca, którego wartość wynosiła połowę, a więc 120 000 zł. Umowa dożywocia powoduje brak zasadności dochodzenia roszczenia o zachowek, a więc jeżeli rodzeństwo chce dochodzić zachowku po zmarłym tacie, to jedynie jego udział podlega tu zaliczeniu. Proszę jednak mieć na uwadze, iż dochodzenie roszczenia o zachowek podlega przedawnieniu po upływie 5 lat od ogłoszenia testamentu. Zgodnie z treścią art. 1007 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu”.
Zgodnie z treścią art. 991 K.c.:
„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.
Z uwagi na powyższe, jeżeli spadkobiercami ustawowymi po tacie była Pani, mama oraz np. siostra/brat to każdy z Państwa posiadałby udział spadkowy w wymiarze 1/3. Jeżeli to siostra/brat chce dochodzić roszczenia o zachowek i uprawniony nie jest trwale niezdolny do pracy, to jego udział wynosi 1/6, a więc zachowek wynosi ok. 20 000 zł, licząc z kwoty 120 000 zł. Podstawą ustalenia zachowku jest udział spadkowy, który przypadłby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym. Chodzi tutaj o udział określony na podstawie przepisów art. 931 i innych K.c., jednakże z modyfikacją wynikającą z art. 992 K.c. Udział ten należy pomnożyć przez 1/2 lub 2/3. Większy zachowek należy się temu, kto jest trwale niezdolny do pracy oraz małoletniemu zstępnemu.
Masz podobny problem prawny? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Indywidualne porady prawne przez internet
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika