• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Ja jestem bezdzietny, natomiast żona ma dwoje synów z pierwszego małżeństwa. Nie mamy w małżeństwie rozdzielności majątkowej, na nasz majątek wspólny składają się dom i oszczędności. Chcemy, aby dziedziczyły wyłącznie dzieci żony z pierwszego małżeństwa, niezależnie od tego, które z nas pierwsze odejdzie. Ja mam żyjące rodzeństwo (jednego brata), żona ma dwie żyjące siostry. Ani ja, ani żona nie ma żyjących rodziców. Nie chcemy, aby którekolwiek z rodzeństwa nabyło jakichkolwiek praw do spadku. W jaki sposób rozwiązać ten problem poprzez testament mój lub żony, tak aby dziedziczyły tylko dzieci żony i nikt więcej?
Dziedziczenie dzieci po żonie, jej rodzonych dzieci – to sprawa oczywista. Dziedziczą po swojej matce, Pan po żonie także, ale zawsze może Pan odrzucić spadek i wówczas cały przejdzie na dzieci żony.
Inaczej przedstawia się sytuacja dziedziczenia po Pana śmierci. Po Pana śmierci w określonych przypadkach dzieci żony mogłyby z wyłączeniem Pana rodziny dziedziczyć po Panu, ale nie jest Pan w stanie przewidzieć ani kiedy Pan umrze, ani jaki będzie stan spadkobierców po Panu.
Najlepiej więc sporządzić testamenty. Pan i żona sporządzacie osobne testamenty i wskazujecie jako spadkobierców dzieci Pana żony.
Art. 944 Kodeksu cywilnego wprowadza dwie zasady dotyczące możliwości sporządzenia testamentu. Testament może być sporządzony tylko osobiście. Zasada osobistego sporządzania testamentu nie wyłącza korzystania ze wskazówek i objaśnień innych osób, w tym także notariusza. Sama decyzja jednak pozostawiona jest testatorowi.
Po drugie, sporządzić testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Ta zdolność musi istnieć w chwili sporządzania testamentu. Sporządzenie testamentu przez osobę niemającą pełnej zdolności do czynności prawnych powoduje jego nieważność, choćby później nastąpiło odzyskanie tej zdolności.
Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy (art. 942). Nie można więc sporządzić testamentu wspólnego zawierającego rozrządzenia dwóch lub więcej spadkodawców. Testament taki – jako sprzeczny z art. 942 – jest nieważny.
Zobacz również: Kto dziedziczy po żonie?
Według art. 959 spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób. Powołanie spadkobiercy zmierza do tego, aby spadek – jako ogół praw i obowiązków zmarłego (art. 992) – przeszedł w całości lub w ułamkowej części na jedną lub kilka osób określonych w testamencie
Testament wymaga zachowania szczególnej formy. Przepisy dotyczące formy są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i wobec tego powinny być ściśle przestrzegane. Przepisy Kodeksu cywilnego rozróżniają testamenty zwykłe i testamenty szczególne
Testament można sporządzić samemu,lub u notariusza. Testament własnoręczny to najprostsza forma testamentu. Wymagane jest własnoręczne spisanie treści testamentu, podpisanie sporządzonego pisma i opatrzenia go datą. Brak daty może w pewnych sytuacjach pozostawać bez wpływu na ważność dokonanych rozrządzeń (art. 949 § 2). Nie może być to wydruk z komputera, pismo maszynowe. Odręczny, znaczy napisany ręcznie.
Podpis pod testamentem, aby był całkowicie jednoznaczny, powinien zawierać imię, nazwisko i datę urodzenia testatora. Wtedy bez żadnych wątpliwości można zidentyfikować osobę spadkodawcy, stwierdzić istnienie i fakt ukończenia testamentu. Nie stanowią prawidłowego podpisu ani inicjały, ani parafa.
Można go sporządzić także u notariusza. Wówczas to notariusz dba o prawidłową formę testamentu.
Dopóki żona ma dzieci – wyłącza to dziedziczenie przez jakiegokolwiek bocznego członka jej rodziny. Nawet bez testamentu. Niestety Pan jest w innej sytuacji. Pan, aby wykluczyć dziedziczenie rodzeństwa i ich potomków, musi sporządzić testament.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika