Zachowek dla dzieci z pierwszego małżeństwa, kiedy się należy?

Kto jest uprawniony do zachowku?

Przepisy o zachowku znajdują się w art. 991 i następnych ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zmianami, dalej zwanej „K.c.”). Prawo do zachowku ustanawia art. 991 K.c., zgodnie z którym:

„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.

Z cytowanego powyżej przepisu wynikają następujące zasady:

• roszczenie z tytułu zachowku jest zawsze roszczeniem o zapłatę określonej sumy pieniężnej (równowartość w pieniądzu 2/3 – gdy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo małoletni lub 1/2 udziału spadkowego – w pozostałych wypadkach – przysługującego spadkobiercy ustawowemu, który nie został powołany do dziedziczenia z mocy testamentu);
• roszczenie z tytułu zachowku przysługuje wtedy, gdy dany spadkobierca należy do kręgu spadkobierców ustawowych, a przy dziedziczeniu testamentowym nie został powołany do spadku i nie otrzymał od spadkodawcy darowizny i/lub zapisu w testamencie. Należy pamiętać, że o zachowek można wystąpić tylko w ściśle określonym okresie czasu.

Zobacz również: Czy druga żona dziedziczy majątek osobisty męża

Spadek dla synowej a prawo do zachowku wnucząt

Roszczenie z tytułu zachowku przedawnia się bowiem w terminie 5 lat od dnia ogłoszenia testamentu (art. 1007 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, w skrócie „K.p.c.”) albo od dnia otwarcia spadku (którym jest dzień śmierci spadkodawcy).

Jak wynika z opisu, spadkobiercą ustawowym po śmierci Pani teściowej jest Pani mąż. A więc wyłącznie on jest uprawniony do zachowku od Pani w ciągu 5 lat od dnia ogłoszenia testamentu. Zatem po śmierci teściowej sugeruję szybkie przeprowadzenie procedury otwarcia i ogłoszenia testamentu. Dzieci Pani męża mogą dochodzić zachowku jedynie w sytuacji, gdy Pani mąż nie przeżyje swojej matki, a Pani teściowej, czyli umrze przed nią. Wtedy te dzieci, jako zstępni męża, mogą dochodzić zachowku od Pani. Jedynym sposobem na uniknięcie zachowku w takiej sytuacji jest wcześniejsze wydziedziczenie przez teściową jej wnuków.

Jeśli teściowa umrze pierwsza, a Pani mąż po niej, i nie upłynie wyżej wymienione 5 lat – w tej sytuacji dzieci Pani męża będą uprawnione do żądania od Pani zachowku, jeżeli nie zostaną jeszcze za życia Pani teściowej wydziedziczone przez nią w testamencie.

Zobacz również: Intercyza a dziedziczenie

Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼