Zachowek po dziadkach

Krąg osób uprawnionych do zachowku

Krąg osób uprawnionych do zachowku reguluje art. 991 Kodeksu cywilnego (K.c.):

„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo jego uzupełnienia”.

Kogo uwzględnia się przy obliczaniu zachowku?

Zgodnie z art. 992 K.c.: „przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni”.

Uprawnienie do zachowku oparte jest na istnieniu bliskiej więzi rodzinnej między spadkodawcą a uprawnionym. Dlatego ustawa zakreśla krąg uprawnionych podmiotów stosunkowo wąsko. Zgodnie z art. 991 § 1 są to jedynie zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Powstanie uprawnienia do zachowku jest przy tym uzależnione od tego, czy w konkretnym stanie faktycznym osoby te byłyby powołane do spadku z ustawy.

Jeśli rodzice mieli dzieci, to one dochodzą do dziedziczenia i prawa do zachowku, pod warunkiem że nie zostały wydziedziczone w testamencie lub nie odrzuciły spadku w ciągu 6 miesięcy od śmierci każdego ze spadkodawców.

W jakich sytuacjach wnuczka ma prawo do dziedziczenia po dziadkach?

Pani córka zostałaby powołana do spadku i ewentualnie jej należałby się zachowek w sytuacji, gdyby:

• ojciec Pani dziecka nie dożyłby śmierci rodziców – wówczas zostałaby powołana do spadku Pani córka, która weszłaby w prawa i obowiązki zmarłego ojca, czyli dziedziczyłaby po śmierci dziadków i byłaby uprawnioną do zachowku,

• ojciec Pani córki odrzuciłby spadek po śmierci każdego z rodziców w ciągu 6 miesięcy,

• ojciec dziecka zostałby wydziedziczony w testamentach swoich rodziców.

Ustawodawca przewidział zamknięty katalog osób uprawnionych do zachowku. Niestety w tym kręgu nie znajdują się wnuki i prawnuki, jeżeli ich ojcowie lub matki żyli w dniu śmierci dziadków i nie zostali przez nich wydziedziczeni w testamencie lub nie odrzucili spadku. Dlatego też w przedstawionej przez Panią sytuacji córce nie będzie należał się zachowek.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.