Zadłużone mieszkanie zapisane w testamencie, jak odrzucić spadek?

W Pani sytuacji trudnym może okazać się obliczenie terminu na odrzucenie spadku, bo zasadniczo jest testament.

Testament nie może przekazać jedynie określonego składnika na rzecz określonej osoby. Przyjmuje się, że jeśli testament wyczerpuje praktycznie cały spadek, to spadkobierca powołany do tego spadku w testamencie staje się wyłącznym spadkobiercą całego spadku, a więc i długów.

Jeśli siostra przyjęłaby spadek z testamentu, to Pani nie dziedziczy w ogóle. Zostałaby Pani pozbawiona spadku, w tym także długów. Jeśli zaś siostra odrzuci spadek z testamentu – Pani dochodzi do dziedziczenia razem z nią z ustawy. I tu różnie liczy się czas na odrzucenie spadku – w przypadku testamentu w ciągu 6 miesięcy od otwarcia testamentu, a w przypadku ustawy w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku. A za otwarcie spadku przyjmuje się dzień śmierci spadkodawcy.

Jeśli siostra ukryje testament i go nie ujawni, termin dla Pani liczyć się będzie od dnia śmierci Pani mamy.

Art. 925 Kodeksu cywilnego stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia tegoż spadku, czyli nabycie praw i obowiązków następuje w momencie śmierci spadkodawcy. Dzieje się tak z mocy samego prawa, więc nabycie nie wymaga ani wiedzy, ani woli osoby uprawnionej.

Proszę więc udać się do notariusza i odrzucić spadek jeśli taka jest Pani wola.

Zgodnie z treścią art. 1015 K.c:

„§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.”

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może zostać złożone w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1). Dotyczy to zarówno spadkobiercy ustawowego, jak i testamentowego.

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie (nie musi więc to być sąd spadku). Notariusz lub sąd niezwłocznie przesyła złożone oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku (art. 640 § 1 K.p.c.). Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być również złożone w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (art. 640 § 2 K.p.c.) lub przed notariuszem w trakcie sporządzania protokołu dziedziczenia.

U notariusza tę sprawę można załatwić szybciej.

Proszę pamiętać, że odrzucenie spadku powoduje, że do dziedziczenia dochodzi Pani córka. Na ewentualne odrzucenie spadku ma ona 6 miesięcy od dnia, kiedy dowiedziała się, że Pani odrzuciła spadek, a potem po jej odrzuceniu kolejne 6 miesięcy na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. W jego wypadku potrzebna będzie zgoda sądu rodzinnego, aby takie oświadczenie w imieniu małoletniego dziecka złożyć.

Jest jeszcze inna opcja. Obecnie nabywa się spadek albo wprost – jeśli złoży się takie oświadczenie, a jeśli żadnego oświadczenia w terminie 6 miesięcy Pani nie złoży – nabywa Pani spadek z mocy ustawy, ale z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiada Pani do wysokości odziedziczonego po mamie spadku (zgodnie z treściąart. 1031 § 2 K.c.).

Wynikająca z art. 1031 § 2 K.c. norma prawna stanowi, że w razie przyjęcia spadki z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności opada, jeżeli spadkobierca podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku, albo podał do inwentarza nieistniejące długi. Trzeba mieć na uwadze, że w określonych sytuacjach spadkobierca można utracić przywilej ograniczonej odpowiedzialności (art. 1031 § 2 zd. 2 K.c. oraz art. 1032 § 2 K.c.).

Spis inwentarza ma istotne znaczenie z samej natury rzeczy w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, bo granicę odpowiedzialności wyznacza wartość ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (art. 1031 § 2 K.c.). Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w różnych kontekstach regulują zagadnienie spisu inwentarza (art. 637, 638, 644 K.p.c.).

Jeśli przyjęłaby Pani spadek z dobrodziejstwem inwentarza, czyli nie składałaby Pani żadnego oświadczenia, a siostra ujawniłaby testament i go przyjęła – przyjęłaby w całości spadek, razem z długami, a Pani, Pani córka i wnuczka byłyby nietykalne w zakresie długu.

Jeśli przyjęłaby Pani spadek z dobrodziejstwem inwentarza – czyli nie składałaby Pani żadnego oświadczenia, a siostra nie ujawniłaby testamentu, to dziedziczyłaby Pani dług tylko do wysokości wartości dodatniej masy spadkowej. Czyli np.: mieszkanie warte jest 100 tys. zł, dług wynosi 300 tys. zł – odpowiadałaby Pani za zobowiązanie tylko do wartości 100 tys. zł (pomijam tu już udziały spadkowe Pani i siostry, bowiem zasady liczenia są te same). I nadal Pani córka i wnuk byliby nietykalni w zakresie zobowiązań.

Jeśli zaś odrzuci Pani spadek, za Panią powinna zrobić to Pani córka – chyba że przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zgodnie z tym, co napisałam powyżej odnośnie Pani, chroniąc niejako swoją córkę, i nadal odpowiadając za długi spadkowe do wysokości masy czynnej spadku.

Jeśli zaś córka odrzuci spadek – to samo przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza przechodzi na wnuczkę – chyba że w jej imieniu, za zgodą sądu rodzinnego także zostanie odrzucony spadek, ale nie zawsze sądy dają zgody na takie odrzucenie spadku, a taka zgoda jest obligatoryjna

Musi Pani więc zdecydować, czy odrzuci Pani spadek czy poczeka na reakcję siostry, lub złoży w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu przez siostrę i sąd zobowiąże siostrę do ujawnienia testamentu.

Zasadniczo od jej decyzji zależy najwięcej, bowiem może okazać się, że w ogóle Pani nie dziedziczy po mamie. Jest to dla Pani chyba najlepsze rozwiązanie.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>