• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
W październiku 2022 r. zmarł mój mąż. Ponieważ nie mieliśmy dzieci, jeszcze za życia sugerował, aby zawrzeć u notariusza umowę zrzeczenia się dziedziczenia na zasadzie wzajemności, tzn. on nie dziedziczy po mnie, a ja po nim. Zgodziłam się na to, choć nie byłam do tego przekonana. Nie mam tej umowy. Czy mogę ją znaleźć w jakichś rejestrach notarialnych? Czy w tej sytuacji nie ma już żadnej możliwości dziedziczenia zachowku?
Z opisu sprawy wynika, że za życia Pani małżonka została zawarta umowa, na skutek której zrzekła się Pani dziedziczenia po nim. Umowę taką oraz jej skutki regulują przepisy od 1048 do 1050 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360), zwanej dalej w skrócie K.c. lub Kodeksem cywilnym. Zgodnie z art. 1048 K.c. „Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego”.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia skutkuje wyłączeniem Pani od dziedziczenia ustawowego po zmarłym małżonku, tak jakby nie dożyła Pani chwili otwarcia spadku. Niestety z uwagi na zawartą umowę zrzeczenia się dziedziczenia utraciła Pani wszystkie uprawnienia związane z posiadaniem statusu spadkobiercy ustawowego po zmarłym małżonku, tj. także prawo do zachowku. Jednakże zawarcie takiej umowy nie powoduje całkowitego wyłączenia Pani od dziedziczenia. Jedyną możliwością jest wówczas sporządzenie przez małżonka testamentu, w którym powoła Panią do dziedziczenia po nim jako spadkobiercę testamentowego.
Zatem na dziedziczenie po zmarłym małżonku pozwalałoby:
1) istnienie testamentu małżonka, w którym do całości spadku po sobie powołuje Panią,
2) zawarcie za życia małżonka umowy, w której uchylacie Państwo skutki zrzeczenia się dziedziczenia. Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Niestety zapewne taka umowa w Państwa przypadku nie została sporządzona.
Jeżeli chodzi o możliwość uzyskania wypisu tej umowy, to najprostszym sposobem jest udanie się do kancelarii notarialnej, w której spisywaliście Państwo tę umowę z prośbą o wydanie wypisu z aktu notarialnego. Warto zwrócić również uwagę na treść art. 90 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r., poz. 1799) „Dokumenty obejmujące dokonane czynności notarialne notariusz przekazuje na przechowanie do archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego po upływie 10 lat od ich sporządzenia lub z chwilą zaprzestania prowadzenia działalności kancelarii”. W takiej sytuacji musi Pani udać się do archiwum w celu uzyskania odpisu dokumentu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika