Podważenie testamentu ze względu na alkoholizm

• Autor: Iryna Kowalczuk

Czy można podważyć testament osoby uzależnionej skrajnie od alkoholu? Zmarły leczył się kilkakrotnie w szpitalu (detoks), jednak nieskutecznie. Sąsiedzi uznawali go za osobę uciążliwą, notorycznie pijaną. Zgon nastąpił w skutek zaburzenia krążenia. Znaleźli go sąsiedzi po kilku dniach. Jest testament spisany na rzekomego opiekuna, którym był brat zmarłego. Czy istnieje jakaś szansa na unieważnienie testamentu?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Podważenie testamentu ze względu na alkoholizm

Kiedy testament jest nieważny?

Podstawę prawną sytuacji zaprezentowanej w pytaniu stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) dotyczące dziedziczenia.

Zgodnie z treścią art. 945 K.c.:

„Art. 945. § 1. Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:

1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;

2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;

3) pod wpływem groźby.

§ 2. Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku”.

Zobacz również: Jak pozbawić brata prawa do spadku?

Przyczyny nieważności testamentu

Jedną z przyczyn nieważności testamentu jest jego sporządzenie w stanie wyłączającym swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli może wynikać w szczególności z choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

Należy podkreślić, iż wystarczające jest, by wada istniała tylko w momencie składania przez spadkodawcę oświadczenia ostatniej woli. W rezultacie do nieważności testamentu dojdzie, jeżeli w chwili jego sporządzenia wystąpiły choćby przemijające zaburzenia czynności psychicznych (np. wskutek nadużycia alkoholu, przedawkowania lekarstw, wysokiej gorączki, braku snu), z drugiej natomiast strony testament może zostać ważnie sporządzony, gdy choroba psychiczna testatora uległa okresowemu cofnięciu (tzwlucidum intervallum).

Bez wątpienia testament może zostać podważony także w razie złożenia oświadczenia woli w stanie upojenia alkoholowego.

W postanowieniu Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 14 grudnia 2011 r. (I CSK 115/2011, opubl. LexPolonica nr 3057518, Biuletyn Sądu Najwyższego 2012/2, OSNC 2012/C, poz. 61) wskazano, iż „nieważny jest testament sporządzony przez spadkodawcę, który z powodu wieku i chorób osłabiających jego aktywność i siłę woli nie jest w stanie przeciwstawić się naciskom i sugestiom osób trzecich, pod których opieką pozostaje (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.)”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Czy stwierdzenie u spadkodawcy choroby psychicznej powoduje nieważność testamentu?

Stwierdzenie u spadkodawcy choroby psychicznej nie powoduje samo przez się nieważności testamentu (art. 945 § 1 pkt 1 K.c.). W takim wypadku niezbędne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia zdolności testowania spadkodawcy w chwili sporządzenia przez niego testamentu. Stąd też sam fakt, iż zmarły dotknięty był chorobą alkoholową, nie przesądza, iż działał w stanie wyłączającym swobodne i świadome podjęcie decyzji. Okoliczności te muszą być udowodnione w trakcie postępowania w drodze opinii biegłego sądowego.

Proszę także pamiętać, iż na wady oświadczenia woli można powoływać się nie później niż trzy lata od dowiedzenia się o wadzie i dziesięć lat od otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. Po tym terminie wzruszenie testamentu z powyższych przyczyn jest niemożliwe.

Reasumując, choroba alkoholowa jak najbardziej może być podstawą unieważnienia testamentu, lecz trzeba to udowodnić przed sądem. Przede wszystkim, że zmarły faktycznie był alkoholikiem, że leczył się z tego powodu oraz że był w stanie upojenia alkoholowego w chwili sporządzania testamentu. Należałoby również dowieść, że osoba, która opiekowała się spadkodawcą, mogła go siłą lub podstępem zmusić do spisania testamentu.

Zobacz również: Koszty podważenia testamentu

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Iryna Kowalczuk

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »