Mama zapisała dom mojej siostrze

• Autor: Iryna Kowalczuk

Mieszkam z żoną i z synem w domu rodzinnym na jednym piętrze. Dom wybudowali rodzice, ale dokumenty są najprawdopodobniej tylko na mamę. Pięć lat temu zmarł tata, a dwa miesiące temu – mama. Mama przed śmiercią zapisała dom mojej siostrze. Czy mam prawo do tej nieruchomości?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Mama zapisała dom mojej siostrze

Informacje zawarte w księdze wieczystej

W Pana sprawie w pierwszej kolejności powinien Pan sprawdzić księgę wieczystą nieruchomości. Z niej dowie się Pan, kto i na jakiej podstawie był i jest właścicielem domu. Fakt, że dom był budowany w trakcie małżeństwa, nie oznacza, że Pana rodzice byli jego współwłaścicielami. Jeżeli działka należała do Pana mamy, to dom wybudowany na tej ziemi stanowi składową część nieruchomości.

W tej materii znacznie będzie miała stara rzymska zasada superficies solo cedit (łac. to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi), w Kodeksie cywilnym wyrażona w art. 48 i 191.

Stosownie do art. 48 „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania”. Natomiast zgodnie z art. 191 „własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową”.

Z powyższego wynika, że jeśli Pana mama była właścicielką gruntu, to ona jest zatem właścicielem domu posadowionego na nim. Równie dobrze mogła mieć miejsce sytuacja, że po śmierci Pana ojca mama mogła w wyniku działu spadku przejąć spadek po zmarłym (w tym i 1/2 udziału w nieruchomości, jeśli ojciec był współwłaścicielem nieruchomości). Proszę sobie przypomnieć, czy sprawa spadkowa po ojcu została przeprowadzona i czy doszło do działu spadku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Jedyna właścicielka nieruchomości a darowizna

Jeżeli Pana mama była jedyną właścicielką nieruchomości, to mogła wówczas całość darować Pana siostrze. Jeżeli mama przepisała całą nieruchomość na Pana siostrę, to niestety nie ma Pan żadnych praw do tego domu. Może Pan w takiej sytuacji domagać się od siostry jedynie zachowku, jeśli oczywiście są ku temu przesłanki. Dlatego też warto dowiedzieć się, czy faktycznie zmarła mama przepisała nieruchomość na rzecz siostry i przede wszystkim, w jakiej formie (umowa darowizny, umowa dożywocia, testament itp.). Jeśli okaże się, że miało miejsce nieodpłatnie przeniesienie nieruchomości na rzecz siostry (umowa darowizny, testament), to może Pan domagać się od siostry zachowku. Jeżeli będzie to umowa dożywocia – zachowek nie będzie Panu przysługiwał.

Jak zatem Pan widzi, w Pana sprawie jest zbyt wiele niewiadomych. Proszę zatem po pierwsze sprawdzić, kto był właścicielem nieruchomości wpisanym w księgę wieczystą, czy tylko Pana mama, czy też ojciec, a może jeszcze inne osoby. Po drugie proszę o informację, czy nieruchomość została nabyta przez rodziców w trakcie trwania małżeństwa, czy też była własnością jednego z nich przed małżeństwem. A może, któryś z rodziców otrzymał ją w spadku/darowiźnie od kogoś innego? Proszę również o podanie, czy siostra otrzymała tę nieruchomość w testamencie, czy jeszcze za życia mamy, np. poprzez notarialną darowiznę. Po otrzymaniu od Pana wyjaśnień powyższych kwestii zaktualizuję swoją odpowiedź zgodnie z przesłanymi przez Pana informacjami.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Mama pani Krystyny przed śmiercią sporządziła notarialny akt darowizny domu na rzecz jej młodszego brata. Po jej odejściu okazało się, że w księdze wieczystej to on widnieje jako właściciel. Pani Krystyna, choć przez lata mieszkała w tym domu, nie została o tym uprzedzona. W takiej sytuacji mogła dochodzić jedynie roszczenia o zachowek.

 

Pan Marek dowiedział się dopiero po śmierci mamy, że dom został przepisany na siostrę w testamencie. Sprawa spadkowa po ojcu nie została nigdy przeprowadzona, a grunt pod domem należał wyłącznie do mamy. Po konsultacji prawnej okazało się, że przysługuje mu roszczenie o zachowek od siostry, ale nie prawo do nieruchomości.

 

Pani Ewa, która od lat mieszkała z rodziną w piętrowym domu należącym formalnie do jej matki, była przekonana, że część domu przypadnie jej w spadku. Po śmierci mamy dowiedziała się, że nieruchomość została przekazana w formie umowy dożywocia jej bratu. W takiej sytuacji nie miała prawa do zachowku, ponieważ umowa dożywocia nie podlega roszczeniu o zachowek.

Podsumowanie

W sprawach dotyczących dziedziczenia nieruchomości, takich jak zapisanie domu jednemu z rodzeństwa, kluczowe znaczenie mają konkretne okoliczności prawne: kto był właścicielem gruntu i budynku, czy przeprowadzono dział spadku po pierwszym zmarłym rodzicu, a także w jakiej formie doszło do przekazania nieruchomości. Sam fakt wieloletniego zamieszkiwania w domu nie daje automatycznego prawa do jego własności. Warto dokładnie sprawdzić księgę wieczystą i dokumenty, by ocenić, czy przysługuje roszczenie o zachowek lub inne uprawnienia.

Oferta porad prawnych

Jeśli masz wątpliwości, czy przysługuje Ci prawo do nieruchomości lub zachowku, skorzystaj z naszej pomocy. Oferujemy szybkie i wygodne porady prawne online — przeanalizujemy Twoją sytuację, wyjaśnimy możliwe rozwiązania i wskażemy, jakie kroki warto podjąć. Skontaktuj się z nami, a doświadczony prawnik odpowie na Twoje pytania.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Iryna Kowalczuk

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl