Nowy związek, stare majątki, jak zabezpieczyć spadek po pierwszym małżonku?
• Data: 2025-06-04 • Autor: Karolina Grygorcewicz
Jesteśmy już starszymi ludźmi i chcielibyśmy się pobrać. Posiadam nieruchomości po zmarłym mężu i chciałabym, żeby po mojej śmierci odziedziczyły ją moje dorosłe dzieci. Czy wystarczy spisać testament? Pewnie najlepszym wyjściem byłyby darowizny, ale na razie nie wchodzą w grę. Mój przyszły mąż jest gotów notarialnie zrzec się dziedziczenia po mnie i zachowku również, czy taki akt miałby moc prawną? Czy dzieci mojego przyszłego męża, gdybym umarła pierwsza, mogłyby podważyć decyzję ich ojca o zrzeczeniu się po mnie dziedziczenia?
.jpg)
Zrzeczenie się dziedziczenia – co mówi prawo?
Na wstępie zaznaczę, że dzieci z pierwszego małżeństwa nie dziedziczą po drugim mężu (drugiej żonie). Wyjątek stanowi sytuacja, gdy zostały one przez daną osobę przysposobione.
Za życia spadkodawcy i przyszłego spadkobiercy może zostać zawarta umowa, której skutkiem będzie zrzeczenie się dziedziczenia. Warunkiem jest to, że zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego. Na mocy takiego dokumentu spadkobierca, który go podpisał, zostanie wyłączony od dziedziczenia ustawowego i straci prawo do żądania zachowku, do którego mógłby być uprawniony. Obejmuje to też jego zstępnych. Zgodnie z art. 1048 Kodeksu cywilnego (K.c.):
§ 1. Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
§ 2. Zrzeczenie się dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku w całości lub w części.
§ 3. Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby uważa się w razie wątpliwości za zrzeczenie się pod warunkiem, że ta osoba będzie dziedziczyć.
Zatem jak najbardziej może Pani z przyszłym mężem zawrzeć umowę o zrzeczenie się dziedziczenia w całości, w tym obejmować ona może także prawo do zachowku. Taka umowa jest w pełni skuteczna, a wzorem takiej umowy powinien dysponować notariusz.
Umowa może zostać zakwestionowana, jeśli dana osoba będzie chciała wykazać, że oświadczenia woli danej strony zostało złożone pod wpływem np. błędu, groźby czy podstępu, co zdarza się niezwykle rzadko i jest bardzo trudne do udowodnienia.
Jak najlepiej zabezpieczyć majątek dla dzieci?
Reasumując, celem pełnego zabezpieczenia Pani decyzji co do majątku na wypadek śmierci należałoby sporządzić testament oraz zawrzeć z mężem umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia, która obejmie również zachowek. Obie te czynności możliwe są do zrealizowania podczas jednej wizyty u notariusza.
Przykłady
Historia Marii i Jana – wspólne życie, ale oddzielne dziedziczenie
Maria, wdowa po zmarłym mężu, odziedziczyła dom oraz działkę. Po kilku latach poznała Jana, również wdowca. Planują wspólne życie i ślub, ale Maria chce, aby cały majątek trafił po jej śmierci do dwójki dorosłych dzieci. Jan rozumie sytuację i zgadza się podpisać u notariusza umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia, obejmującą również zachowek. Dzięki temu Maria może spokojnie spisać testament i mieć pewność, że jej wolę da się zrealizować.
Przypadek Andrzeja – druga żona, dzieci z pierwszego małżeństwa
Andrzej ożenił się po raz drugi po śmierci swojej pierwszej żony. Miał dwoje dzieci z pierwszego małżeństwa. Jego nowa partnerka, Anna, nie miała własnych dzieci, ale miała dobre relacje z dziećmi Andrzeja. Chcieli się zabezpieczyć wzajemnie, ale też nie pozbawiać dzieci prawa do spadku. Zawarli więc umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia – Anna zrzekła się majątku po Andrzeju, a on uczynił dzieci jedynymi spadkobiercami w testamencie. Po jego śmierci nie było żadnych sporów.
Elżbieta i trudna decyzja o testamencie
Elżbieta ma dorosłe dzieci i dom po pierwszym mężu. Poznała Marka – mężczyznę bezdzietnego, z którym chce się związać. Obawia się jednak, że gdyby zmarła pierwsza, dzieci Marka mogłyby próbować podważyć umowę zrzeczenia się dziedziczenia. Po rozmowie z notariuszem Elżbieta dowiaduje się, że odpowiednio sporządzona umowa notarialna, obejmująca zachowek, jest bardzo trudna do zakwestionowania. Spisuje więc testament i zawiera z Markiem umowę zrzeczenia. To dało jej spokój ducha.
Podsumowanie
Drugie małżeństwo nie musi oznaczać komplikacji w dziedziczeniu, jeśli wcześniej zadbamy o odpowiednie zabezpieczenia prawne. Testament oraz notarialna umowa o zrzeczeniu się dziedziczenia to skuteczne narzędzia, dzięki którym można jasno określić, kto i w jakim zakresie dziedziczy majątek – bez niepotrzebnych sporów i nieporozumień.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej lub gotowego pisma dotyczącego dziedziczenia, testamentu albo zrzeczenia się spadku? Skorzystaj z naszej pomocy online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Nowy związek, stare majątki, jak zabezpieczyć spadek po pierwszym małżonku?
» Podejrzenie fałszerstwa testamentu i ukrywania majątku, co robić w takiej sytuacji?
» Wezwanie do udziału w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku
» Jak sprawdzić, czy zmarły krewny był zadłużony?
» Podział spadku po mamie i plany sprzedaży domu
