Czy pasierbica należy do kręgu uprawnionych z ustawy?

Odpowiednio do przepisów Kodeksu cywilnego najbliżsi krewni zostają powołani do spadku z mocy ustawy w następującej kolejności:

1. W pierwszej kolejności dzieci i małżonek spadkodawcy.
2. Dalej małżonek spadkodawcy, dzieci i wnuki spadkodawcy.
3. Następnie małżonek i rodzice spadkodawcy (gdy nie ma dzieci i wnuków).
4. W dalszej kolejności rodzice spadkodawcy (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków).
5. Dalej jeden rodzic i rodzeństwo spadkodawcy (ich zstępni) (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków, a drugi rodzic nie żyje);Następnie dziadkowie (gdy nie ma innych bliższych krewnych). Udział spadkowy przypadający któremuś z dziadków przechodzi (jeśli nie może lub nie chce dziedziczyć) na jego zstępnych.
   
   Oznacza to, że w określonych sytuacjach do dziedziczenia dochodzi wujostwo (stryjostwo) spadkodawcy, a więc rodzeństwo jego rodziców oraz ich zstępni (jeśli ci również nie mogą lub nie chcą spadku przyjąć).
   
   
6. Pasierbowie (gdy nie żyją dziadkowie spadkodawcy).
7. Na samym końcu gmina lub Skarb państwa (gdy nie ma nawet pasierbów).

Jak zatem Pani widzi, wszystko zależy od tego, czy została Pani przez macochę oficjalnie przysposobiona, czy też nie. Jeżeli tak, to dziedziczy Pani po macosze na równi z jej biologicznym dzieckiem, jeżeli nie, to niestety w dziedziczeniu wyprzedza Panią biologiczny syn macochy i to on dziedziczy cały spadek po jej ewentualnej śmierci.

Przejdźmy teraz do kwestii mieszkania.

Pisze Pani, że „po śmierci ojca mama wykupiła mieszkanie”. Jak rozumiem, chodzi tu o mieszkanie spółdzielcze. Rozważyć teraz należy, czy było to spółdzielcze mieszkanie lokatorskie, czy spółdzielcze mieszkanie własnościowe, albowiem tylko spółdzielcze mieszkanie własnościowe podlega dziedziczeniu. Natomiast w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego dziedziczeniu podlega jedynie uiszczony za prawo lokatorskie wkład mieszkaniowy, a nie sam lokal. Powyższe oznacza zatem, iż spółdzielcze prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego nie wchodzi w skład spadku i w zasadzie wygasa z chwilą śmierci uprawnionego. Jednakże w wypadku gdy prawo to przysługiwało obojgu małżonkom, z chwilą śmierci jednego z nich spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przypada drugiemu małżonkowi. Co istotne, przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu. Nadto dziedziczenie wkładu mieszkaniowego nie musi wcale wiązać się z nabyciem lokatorskiego prawa do lokalu i może przypadać różnym osobom.

W odniesieniu do spółdzielczego mieszkania własnościowego sytuacja kształtuje się nieco inaczej. Podstawową różnicą w tym przypadku jest fakt, iż spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na podstawie art. 172 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest prawem zbywalnym i przechodzi na spadkobierców.

Skoro po śmierci Pani taty macocha wykupiła mieszkanie, przyjmuję, że po śmierci swego męża nabyła ona spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przeszło w całości na nią. Tym samym Pani macocha stała się właścicielką całego mieszkania i mogła z nim zrobić, co tylko chciała, nie pytając się nikogo o zdanie. Oznacza to, że miała ona prawo przekazać w darowiźnie całe mieszkanie swojemu synowi, nie pytając Pani o zdanie. I tutaj też powraca kwestia przysposobienia. Jeżeli została Pani oficjalnie przysposobiona przez macochę, może Pani domagać się od brata zachowku po śmierci macochy od poczynionej na jego rzecz darowizny, jeżeli nie została Pani przysposobiona – niestety zachowek się Pani nie należy.

Aktualnie jeżeli brat zaciągnął kredyt pod hipotekę mieszkania, którego w świetle prawa jest właścicielem, to tylko i wyłącznie on odpowiada za wierzytelność względem banku zabezpieczoną hipoteką jak i ewentualną jej egzekucję przez bank lub komornika w razie braku spłaty przez brata rat.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »