Nieodpłatne przysporzenie od spadkodawcy

Jak obliczyć wysokość zachowku?

Aby obliczyć jaki zachowek należny jest spadkobiercy należy najpierw ustalić wartość spadku. Dla potrzeb zachowku bierze się pod uwagę nie tylko wartość przedmiotów jakie spadkodawca pozostawił w spadku (a więc przedmiotów, których spadkodawca był właścicielem w chwili śmierci), ale też bierze się pod uwagę także inne przysporzenia jakich dokonał spadkodawca za swojego życia i na wypadek śmierci.

Art. 993 K.c. wskazuje, iż przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Stosownie do art. 994 § 1 K.c. przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

Czy darowizna wlicza się do masy spadkowej przy obliczaniu zachowku?

Tu wskazać należy, iż nieodpłatna umowa zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat) również jest traktowana jak darowizna, ponieważ w rozumieniu Kodeksu cywilnego, darowizną jest każde nieodpłatne przysporzenie jakiego dokonał spadkodawca.

Nieważne jak nazywa się przysporzenie majątkowe dokonane przez spadkodawcę. Jeżeli zmniejsza wartość schedy, zostanie wzięte do rozliczeń o zachowek – tak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku, w sprawie I ACa 445/2009 (LexPolonica nr 2082380).

Darowizna uregulowana jest w art. 888 § 1 K.c. Stosownie do tego przepisu, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jeżeli więc w wyniku umowy o zniesienie współwłasności córki Pani męża nabyły własność części majątku nieodpłatnie, to mamy do czynienia z nieodpłatnym przysporzeniem, a więc darowizną doliczaną do spadku przy obliczaniu zachowku.

Darowizna na rzecz spadkobiercy i uprawnionego do zachowku,

To nieodpłatne przysporzenie będzie doliczane do spadku niezależnie od tego, kiedy zostało dokonane – jest to darowizna na rzecz spadkobiercy i uprawnionego do zachowku, a takie darowizny stosownie do art. 994 § 1 K.c. zawsze doliczane są do spadku.

Na koniec dodam, że art. 995 § 1 K.c. wskazuje, iż wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Tak więc dla obliczenia zachowku należy wziąć aktualną wartość zbytego majątku w drodze umowy, ale uwzględniając stan majątku z chwili zniesienia współwłasności – ewentualne ulepszenia (np. remonty nieruchomości) nie powinny być brane pod uwagę.

Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼