Majątek tylko dla jednego dziecka a zachowek

Uprawnienie do żądania zachowku

Jeżeli w wyniku spadkobrania po swoich rodzicach nie nabędzie Pan żadnego majątku, ponieważ cały swój majątek przekazali za życia Pana siostrze w drodze darowizny, to po śmierci każdego z rodziców będzie miał Pan uprawnienie do żądania od siostry zachowku.

Prawo do zachowku będzie przysługiwało Panu, jeżeli nie otrzyma Pan należnego zachowku w wyniku dziedziczenia (w formie udziału w spadku, albo gdy spadek będzie równy zeru) lub też rodzice nie dokonają żadnej darowizny na Pana rzecz.

Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku

Według § 2 art. 991 Kodeksu cywilnego, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Z powyższego przepisu wynika, iż roszczenie o zachowek (uzupełnienie zachowku) można kierować przeciwko spadkobiercy. Należy jednak podkreślić, iż w kwestii zachowku należy wziąć pod uwagę oprócz art. 991 § 2 Kodeksu cywilnego, także inne przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 994, 1000 i 1001.

Darowizna dla jednego z dzieci a zachowek po śmierci rodziców

Z tych innych przepisów regulujących problematykę zachowku wynika, iż spadkobierca zobowiązany jest do zapłaty zachowku w pierwszej kolejności. Poza spadkobiercą odpowiedzialność z tytułu zachowku mogą ponosić również osoby, które otrzymały od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku.

Według art. 993 Kodeksu cywilnego, przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny uczynione przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 994 § 1 Kodeksu cywilnego, przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

Zobacz również:  Czy po śmierci ojca należy się zachowek?

Czy darowizna będzie zaliczana do spadku?

Darowizna uczyniona przez Pana rodziców na rzecz siostry będzie zaliczana do spadku, ponieważ nie jest to drobna darowizna zwyczajowo w danych stosunkach przyjęta i została dokonana na rzecz ich córki, która jest jednocześnie ich spadkobierczynią (zresztą tak jak i Pan).

Według art. 1000 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.

W Pana sytuacji, jeżeli rodzice nie pozostawią nic w spadku, a cały swój majątek za życia przekazali darowizną na rzecz siostry, a Pan nie otrzymałby żadnych darowizn od nich, ten przepis będzie miał zastosowanie.

Jeżeli jednak otrzyma Pan jeszcze od rodziców jakiś majątek, to wówczas będzie wchodzić w grę ewentualnie roszczenie o uzupełnienie zachowku, o ile otrzymany przez Pana majątek nie będzie pokrywał należnego Panu zachowku.

Jako że pisze Pan w pytaniu, że nieruchomość – mieszkanie należała wspólnie do rodziców (majątek wspólny małżeński) to należy uznać, że w drodze darowizny każdy z rodziców przekazał Pana siostrze swój udział w tym majątku – każdy z rodziców zbył na rzecz Pana siostry udział 1/2 we własności nieruchomości (wynika to z domniemania równych udziałów małżonków w majątku wspólnym małżeńskim).

Zatem po śmierci każdego z rodziców będzie miał Pan prawo żądać od siostry zachowku przy spełnieniu przesłanek powyżej przeze mnie wskazanych. Na żądanie zachowku będzie miał Pan 5 lat od śmierci każdego z rodziców.

Masz podobny problem prawny? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.