Darowizna mieszkania obcej osobie

Przekazanie majątku osobie niespokrewnionej z pominięciem własnych dzieci

Zgodnie z art. 140 Kodeksu cywilnego (K.c.): „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Niestety nie można odmówić mamie prawa przekazania własności komu chce – według własnego uznania.

Powszechnie aprobowany jest pogląd, że własność nie jest nieograniczonym prawem dającym właścicielowi absolutną swobodę postępowania z rzeczą. Jednakże niewątpliwie prawdziwe jest twierdzenie, że na ogół właścicielowi wszystko wolno, czego mu ustawa i wzgląd na uzasadnione interesy innych osób nie zabraniają.

Najpełniejszą wypowiedź w tej sprawie zawiera orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 1993 r., P. 6/92 (OTK I/93, poz. 8).

Uprawnienia właściciela wynikające z prawa własności

Ustosunkowując się do problemu ustanowienia w ustawach zwykłych norm prawnych ograniczających, w określonym zakresie, uprawnienia właściciela wypływające z prawa własności, a w konsekwencji – także zakres ochrony tego prawa, Trybunał stwierdził, że prawo własności traktowane jest w naszym systemie prawnym jako prawo podmiotowe o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami – jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Nie jest też prawem absolutnym (ius infinitum), a więc prawem niczym w swojej treści nie ograniczonym. Przeciwnie - do istoty tego prawa należą, z jednej strony, swoboda korzystania z rzeczy własnej (pobieranie z niej pożytków i rozporządzanie rzeczą własną - art. 140 k.c.), z drugiej zaś strony - pewne ograniczenia tej swobody, stanowiące swoistą granicę istoty prawa własności, a w konsekwencji - także granicę ochrony tego prawa.

Treścią prawa własności w ujęciu szerszym są nie tylko uprawnienia określone w art. 140 K.c., ale także gwarantowana przez konstytucję wolność nabywania własności, zachowania jej i rozporządzania nią.

Mama mogła więc przekazać osobie trzeciej swój majątek.

Zobacz również: Testament na obcą osobę

Darowizna na rzecz osoby obcej a zachowek

Nie oznacza to jednak, że Pani nie będzie mogła dochodzić swego po śmierci mamy. Jeśli mama dokonała nieodpłatnego przysporzenia na rzecz osoby obcej – darowizny, będzie Pani miała prawo do żądania od tej osoby zachowku.

Uprawnienie do zachowku oparte jest na istnieniu bliskiej więzi rodzinnej między spadkodawcą a uprawnionym. Dlatego ustawa zakreśla krąg uprawnionych podmiotów stosunkowo wąsko. Zgodnie z art. 991 § 1 są to jedynie zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Powstanie uprawnienia do zachowku jest przy tym uzależnione od tego, aby w konkretnym stanie faktycznym osoby te były powołane do spadku z ustawy. Oznacza to, że w sytuacji, gdy spadkodawca pozostawił małżonka i dwoje dzieci, tylko te podmioty nabędą prawo do zachowku. Nie uzyskają go rodzice spadkodawcy, gdyż nie dochodzą oni do dziedziczenia (por. art. 931).

Zobacz również: Czy można dokonać darowizny na rzecz jednego dziecka pomijając drugie?

Ustalenie wysokości zachowku

Jako zasadę ustawa przyjmuje, że wysokość należnego uprawnionemu zachowku odpowiada połowie wartości udziału, który przypadałby mu przy dziedziczeniu ustawowym. Odstępstwo od tej zasady przewidziane zostało dla małoletnich zstępnych oraz dla osób trwale niezdolnych do pracy. Te kategorie uprawnionych są traktowane w sposób uprzywilejowany i ich zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który otrzymaliby przy dziedziczeniu ustawowym.

Reasumując – o ile mama mogła przekazać własność, o tyle prawo nie pozostawiło Pani bez prawa dochodzenia swoich roszczeń po jej śmierci.

Jeśli uważa Pani, że mama nie jest zdolna do podejmowania czynności prawnych z powodu wieku, niepełnosprawności czy innych psycho-fizycznych powodów, zażywania leków itd. może Pani dochodzić roszczenia o unieważnienie umowy.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.