Konflikt między spadkobiercami, dział spadku w sądzie

Wniosek o dział spadku wraz z podziałem majątku wspólnego małżonków

W Pańskim opisie brakuje następujących informacji: czy w skład spadku po babci wchodził majątek wspólny z jej mężem?, czy w skład spadku po tacie wchodził majątek wspólny z jego żoną? Jeśli na te pytania odpowiedzi są twierdzące, to wniosek o przeprowadzenie działu spadku po tych osobach musi być połączony również z podziałem majątku wspólnego małżonków.

Nadto w opisie stanu faktycznego brak informacji w zakresie zmarłego wujka czy dziedziczył również po babci, czy przeprowadzono postępowanie spadkowe po zmarłym wujku, tj. czy wiadomo, kim są jego spadkobiercy, tj. czy zostało wydane postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku.

W przypadku gdy wujek również dziedziczył po babci, to aby można było dokonać działu spadku, w postępowaniu tym muszą wziąć udział spadkobiercy wujka. Jeżeli nie toczyło się wcześniej postępowanie spadkowe po wujku, to w pierwszej kolejności należy od tego zacząć. Jeżeli dysponujecie już Państwo postanowieniem w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym wujku, to można złożyć do sądu wniosek o dział spadku (ewentualnie połączony z podziałem majątku wspólnego).

Dział spadku ze zniesieniem współwłasności

Postępowanie o dział spadku zostało uregulowane od art. 680 do art. 689 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1805; zwanej dalej w skrócie „K.p.c.”). Z uwagi na brak porozumienia między Państwem co do sposobu dokonania działu spadku, w takiej sytuacji zastosowanie będzie miał art. 687 K.p.c., zgodnie z którym w braku podstaw do wydania postanowienia działowego na podstawie zgodnego wniosku uczestników, dział spadku będzie rozpoznany według przepisów poniższych, tj. przepisów wskazanych w K.p.c. Do działu spadku w takiej sytuacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i § 3 K.p.c.

W pierwszej kolejności sąd będzie nakłaniać do zgodnego przeprowadzenia podziału, wskazując sposoby mogące do tego doprowadzić (art. 622 § 1 K.p.c.). Gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli spełnione zostaną wymagania, o których mowa w dwóch artykułach poprzedzających, a projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych (art. 622 § 2 K.p.c.).

Podział w naturze

Jeśli do zgodnego podziału nie dojdzie, to wówczas zastosowanie ma przepis art. 623 K.p.c., zgodnie z którym gdy zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne tzn. każdemu ze współwłaścicieli przyznaje część nieruchomości.

Przysądzenie nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli z obowiązki spłaty

Kolejnym sposobem dokonania działu spadku jest przyznanie jednemu ze współwłaścicieli całości nieruchomości wraz ze spłatą udziałów pozostałych współwłaściciel. W takiej sytuacji właściciel, który otrzymuje nieruchomość na własność, a wcześniej już ją samodzielnie utrzymywał, dokonywał na nią nakładów, może odliczyć wartość poniesionych środków z kwoty należnej do spłaty (musi to być uwzględnione w postanowieniu sądu, aby można było dokonać odliczenia). Zgodnie z art. 624 K.p.c. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do jej wydania lub opróżnienia przez pozostałych współwłaścicieli pomieszczeń znajdujących się na nieruchomości, określając stosownie do okoliczności termin wydania rzeczy lub opróżnienia pomieszczeń. Określenie terminu wydania nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego lub jej części bądź opróżnienia znajdujących się na niej pomieszczeń następuje z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.

Sprzedaż rzeczy wspólnej i podziale sumy ze sprzedaży

Ostatnim sposobem dokonania działu spadku jest sprzedaż rzeczy wspólnej. W takiej sytuacji w postanowieniu zarządzającym sprzedaż rzeczy należących do współwłaścicieli sąd bądź rozstrzygnie o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli, bądź też tylko zarządzi sprzedaż, odkładając rozstrzygnięcie o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli oraz o podziale sumy uzyskanej ze sprzedaży do czasu jej przeprowadzenia.

W celu uregulowania stanu prawnego związanego ze spadkiem w Pana przypadku zasadne jest:

1. wystąpienie z wnioskiem do sądu o przeprowadzenie działu spadku,
2. we wniosku zaproponowanie sposobu podziału majątku spadkowego zgodnie z tym, co według Pana jest dla Pana najlepsze, np. przyznanie przedmiotów spadkowych na wyłączną własność Panu albo np. wujkowi z obowiązkiem spłaty Pana.

Koszty postępowania działowego

Koszty postępowania działowego będą przedstawiały się następująco:

1. 1000 zł od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, a w przypadku gdy wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku, to wówczas pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł (art. 38 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Dz. U. z 2022 r., poz. 1125);
2. 500 zł od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera zgodny projekt tego działu, to wówczas pobiera się opłatę w wysokości 300 zł (art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Dz. U. z 2022 r., poz. 1125); natomiast w sytuacji gdy wniosek o dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, to opłata wynosi 1000 zł, a w przypadku zgodnego projektu takiego działu 600 zł (art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Dz. U. z 2022 r., poz. 1125).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.