Gmina jako spadkobierca

Gmina dziedziczy z dobrodziejstwem inwentarza

W wyniku odrzucenia spadku doszło do tego, że gmina stała się spadkobiercą po Pani partnerze. Ponieważ byli Państwo współwłaścicielami nieruchomości po połowie, w skład spadku wszedł ten udział.

Gmina jako spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe. Stosownie do Kodeksu cywilnego:

„Art. 935. W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. (…)

Art. 1023. § 1. Skarb Państwa ani gmina nie mogą odrzucić spadku, który im przypadł z mocy ustawy.

§ 2. Skarb Państwa ani gmina nie składają oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza”.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że za dług gmina odpowiada do stanu czynnego spadku.

Gmina, która jest spadkobiercą, odpowiadać będzie całym swoim majątkiem, ale tylko do wartości mienia, które weszło do spadku i zostało odziedziczone. Czyli nie odpowiada tylko tym odziedziczonym majątkiem. Nie trzeba sprzedawać mienia, które gmina nabyła w drodze dziedziczenia. Wierzyciel nie musi przejmować się tym, czy ktoś kupi udział w nieruchomości.

Gmina jako właściciel udziału w nieruchomości

Gmina stała się właścicielem udziału, jaki należał do Pani partnera.

Wobec tego ma prawo wykonywać wobec tego udziału wszelkie uprawnienia właściciela, w tym rozporządzać nim w zasadzie w dowolny sposób. Jednakże udział w nieruchomości jest jednocześnie udziałem w spadku. Jak wskazuje Kodeks cywilny:

„Art. 1036. Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku”.

Gmina jako spadkobierca może zbyć nie tylko udział w nieruchomości, ale udział w spadku. W zależności od tego, co wybierze, efekt będzie taki sam – pozbędzie się udziału w nieruchomości.

Wskazałem na zakres odpowiedzialności gminy za długi spadkowe – do stanu czynnego spadku: w skrócie wartość majątku spadkowego minus długi obciążające spadek = stan czynny spadku.

Sam kredyt jako dług ma wpływ na cenę udziału. Jednakże jest on dopiero spłacany. I trudno obecnie mniemać, w jaki sposób gmina chce uwzględnić go przy zbywaniu udziału w nieruchomości lub udziału w spadku. Zechce zapewne uzyskać taką kwotę, by móc uregulować długi w zakresie, w jakim przypadną na nią.

Solidarna odpowiedzialność za długi spadkowe

Wierzyciele mogą kierować roszczenia do gminy na takich samych zasadach jak wobec wszystkich innych spadkobierców.

Pozbycie się przez gminę udziału w nieruchomości nie powoduje zwolnienia jej z odpowiedzialności za długi spadkowe. Gdyby gmina zbyła udział w spadku, to stosownie do Kodeksu cywilnego dalej odpowiada za długi razem z nabywcą udziału w spadku.

„Art. 1053. Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Art. 1055. § 1. Nabywca spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe w tym samym zakresie co zbywca. Ich odpowiedzialność względem wierzycieli jest solidarna.

§ 2. W braku odmiennej umowy nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych.

Może gmina będzie chciała dokonać działu spadku w ten sposób, by Pani przypadła cała nieruchomość z jednoczesnym przejęciem spłaty całego długu. Do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

Taka operacja nie zwalania gminy z odpowiedzialności automatycznie z odpowiedzialności za długi. Ale możliwe jest zwolnienie umowne (przez Panią).

Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. Brak Pani zgody na rozporządzenie udziałem w nieruchomości przez gminę (sprzedaż) może spowodować bezskuteczność umowy zbycia o tyle, o ile naruszałoby to Pani uprawnienia przysługujące jako spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.