Uniknięcie płacenia podatku spadkowego

Mój ojciec zmarł w 2005 r., nie przeprowadzaliśmy sprawy spadkowej. Obecnie mama chce uzyskać odszkodowanie za zabranie części działki na ekrany wyciszające i musi mieć dokumenty potwierdzające otrzymanie spadku, czyli domu i działki, który odziedziczyła razem ze mną i siostrą. Czy składając SD-Z2 do 6 miesięcy od dnia wydania postanowienia sądu (październik 2013 r.), unikniemy płacenia podatku spadkowego? Urzędniczka twierdzi, że podatek powinniśmy już dawno zapłacić, tj. po śmierci taty. Jaka jest nasza sytuacja? 

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Uniknięcie płacenia podatku spadkowego

Nabycie spadku przed 1 stycznia 2007 r. a podatek od spadków

Ponieważ Pani ojciec zmarł przed dniem 1 stycznia 2007 r., to w związku z nabyciem po nim spadku zarówno Pani, jak i pozostali spadkobiercy, obowiązani jesteście złożyć zeznanie podatkowe na formularzu SD-3 oraz zapłacić podatek spadkowy. Zwolnienie podatkowe w podatku od spadku dotyczy tylko tych podatników należących do kręgu najbliższej rodziny, którzy nabyli spadek otwarty po dniu 1 stycznia 2007 r. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i z tą chwilą spadkobiercy nabywają spadek, niezależnie od tego, kiedy zostanie przeprowadzone postępowanie spadkowe (art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego). Nie można więc uniknąć podatku, stwierdzając prawa do spadku po spadkodawcy już po wejściu w życie korzystniejszych dla podatników przepisów.

Zwolnienie podatkowe nie dotyczy żadnego ze spadkobierców, nie macie Państwo prawa do zgłoszenia nabycia na formularzu SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu, bowiem w tej sytuacji zwolnienie to nie ma zastosowania. W roku śmierci Pani ojca (2005) nie istniało jeszcze całkowite zwolnienie podatkowe w podatku od spadku dla najbliższej rodziny, a obecny obowiązek podatkowy wynika właśnie z daty śmierci spadkodawcy, a nie z braku złożenia zeznania w ciągu pół roku od dnia tej śmierci.

W Państwa sprawie nie ma więc zastosowania przepis art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym „zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (tzw. podatkowa grupa zero – przyp. aut.), jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku”. Przepis ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. i dotyczy tylko spadków otwartych po tym dniu, interpretacja rozszerzająca jego zastosowanie na inne stany faktyczne jest niedopuszczalna.

Zobacz również: Nabycie spadku po zmarłej żonie

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Zeznanie SD-Z2 i czynny żal

Zeznanie należy złożyć w ciągu jednego miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku (art. 17a ust. 1 ustawy). Jeśli sąd wydał postanowienie w październiku 2013 r., to zależnie od daty wydania stało się ono prawomocne jeszcze w październiku lub grudniu 2013 r., po 21 dniach od dnia ogłoszenia. Tak więc minął Państwu termin miesięczny, dlatego wraz z zeznaniem należy złożyć pisemny tzw. czynny żal, podając powody uchybienia terminu i prosząc o niewszczynanie postępowania karnoskarbowego z tytułu niezłożenia deklaracji podatkowej w terminie. Przekroczenie jest nieznaczne, wynika zapewne z nieznajomości prawa i są duże szanse, że organ podatkowy pozytywnie rozważy Państwa prośbę. Zarówno zeznanie SD-3, jak i czynny żal każdy ze spadkobierców musi złożyć odrębnie. Czynny żal to zawiadomienie przez samego sprawcę o popełnieniu czynu zabronionego i ujawnienie wszystkich okoliczności czynu, reguluje je przepis art. 16 Kodeksu karnego skarbowego, do którego odsyłam, gdyż problematyka ta nie jest przedmiotem zadanego pytania.

Wysokość podatku od spadku po mężu i ojcu

Wysokość podatku z tytułu nabytego spadku po ojcu i mężu będzie wynikać z decyzji organu podatkowego, termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Taką decyzję organ podatkowy doręczy każdemu spadkobiercy. Postępowanie podatkowe w sprawie wymiaru podatku spadkowego wszczyna samo złożenie zeznania i nie potrzeba w tym zakresie wydawać odrębnego postanowienia. Każdy ze spadkobierców winien wykazać w deklaracji SD-3 swój udział w spadku wynikający z prawomocnego postanowienia sądu i jego wartość (1/3 z 1/2 udziału w nieruchomości oraz ewentualnie w innych składnikach masy spadkowej), wedle własnego szacunku lub posiłkując się opinią biegłego rzeczoznawcy. Opodatkowanie będzie uwzględniać wysokość kwoty wolnej od podatku, która wynosi w pierwszej grupie podatkowej 9 637 zł i ma zastosowanie dla każdego ze spadkobierców z osobna. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania (np. operaty szacunkowe sporządzone przez uprawnione osoby).

Na podstawie złożonych zeznań i zadeklarowanej wartości majątku organ podatkowy naliczy podatek do zapłaty, wcześniej analizując, czy wartość podana przez podatników nie jest zaniżona. Stan nieruchomości należy uwzględnić taki, jaki istniał w dniu nabycia (co do zabudowy, zagospodarowania), a więc w dniu śmierci ojca, ale wartość do zeznania ustala się na podstawie cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 7 ust. 1 ustawy). Być może w Państwa przypadku znajdzie zastosowanie ewentualne przedmiotowe zwolnienie podatkowe (art. 4 ustawy) lub ulga mieszkaniowa (art. 16 ustawy), ale ta problematyka wymaga bardzo dokładnej analizy stanu faktycznego i sytuacji podatników i nie jest objęta zakresem wycenionej porady, dlatego odsyłam Panią do wyżej wymienionych przepisów lub proszę o zadanie nowego pytania. Spełnienie warunków prawa do ulgi podatkowej lub zwolnienia podatkowego z art. 4 ustawy będzie także przedmiotem postępowania przed organem podatkowym w toku wydawania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadku, taką inicjatywę powinny przejawiać same strony (podatnicy).

Zobacz również: Podatek od spadku przed 2007 stawki

Korekta SD-3

Jeśli otrzymacie Państwo odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia części nieruchomości, to jeżeli wcześniej nie zostanie dokonany dział spadku, każdy będzie obowiązany złożyć korektę zeznania SD-3 i wykazać przypadającą na niego część odszkodowania. Gdyby spadkobiercy zawali notarialną umowę o dział spadku (ta forma jest obowiązkowa, bowiem umowa działowa dotyczyłaby nieruchomości – art. 1037 § 2 Kodeksu cywilnego), przekazując np. swoje udziały na rzecz jednego z nich, korektę zeznania powinien złożyć tylko ten spadkobierca, który nabyłby prawo do odszkodowania. W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych pierwotnie w zeznaniu podatkowym podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu (art. 17a ust. 3 ustawy). Wysokość podatku do dopłaty będzie wynikać z kolejnej decyzji organu podatkowego. 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Anna Sochaj-Majewska

O autorze: Anna Sochaj-Majewska

Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »