Czy udział w sprawie spadkowej jest obowiązkowy?

Dziadek chce mi, wnuczce, przepisać dom. Pół domu jest dziadka, pół babci, która nie żyje. Do dziedziczenia dochodzi pięcioro dzieci, z których jedno nie żyje. Już wiem, że trzeba zrobić nabycie spadku po babci. Ale mam pytanie – czy udział w sprawie spadkowej spadkobierców jest obowiązkowy? Jakich dokumentów potrzebuję?

Stwierdzenie nabycia spadku

Tak, w niniejszej sprawie, aby dziadek stał się właścicielem całej nieruchomości – zgodnie z wolą pozostałych spadkobierców, a następnie przekazał nieruchomość aktem darowizny na Panią, konieczne jest dokonanie w pierwszej kolejności stwierdzenia nabycia spadku.

Udział w postępowaniu spadkowych

Obecność wszystkich spadkobierców jest obowiązkowa przed notariuszem, w sądzie nie ma takiej konieczności – sąd jednak powiadomi wszystkich spadkobierców o toczącym się postępowaniu w celu zajęcia stanowiska.

Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Stwierdzenie nabycia spadku następuje na wniosek i – co do zasady – w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Niemniej, zgodnie z art. 681 Kodeksu postępowania cywilnego, możliwe jest również stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu o dział spadku. Nie oznacza to jednak, że sąd działa wtedy z urzędu. Należy bowiem zgodzić się, że przeważnie wniosek o wszczęcie postępowania działowego zawiera także implicite wniosek o stwierdzenie nabycia spadku (np. W. Borysiak, w: Osajda, Komentarz KC, t. III, 2013).

Rozważane postępowanie sądowe prowadzone jest na podstawie art. 669–6792 Kodeksu postępowania cywilnego w trybie nieprocesowym, przy czym sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1).

Zobacz również: Pełnomocnictwo do dysponowania spadkiem

Uczestnicy sprawy spadkowej

Uczestnikami postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są bowiem wszystkie osoby, które mogą być uznane za zainteresowane – czyli, jak wskazałam, spadkobiercy ustawowi po zmarłej babci. Zgodnie z art. 670 sąd bada w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, kto jest spadkobiercą, a także czy spadkodawca pozostawił testament. Sąd może przy tym wezwać osobę, co do której zostanie uprawdopodobnione, że dysponuje testamentem, do złożenia tego dokumentu. W takim przypadku sąd dokona otwarcia i ogłoszenia testamentu.

Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub skierować sprawę do dowolnego notariusza. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a także w przypadku zawarcia związku małżeńskiego, także skrócone odpisy aktów małżeństwa. Łączna opłata od wniosku to 100 zł oraz 5 zł. Postępowanie może odbyć się także przed notariuszem.

Przed notariuszem jednak konieczna jest obecność wszystkich spadkobierców. Przed sądem nie ma takiej konieczności – jednak sąd zawiadomi wszystkie osoby będące spadkobiercami po zmarłej o toczącym się postępowaniu, aby mogły one wziąć w nim udział. Po zakończeniu postępowania należy dokonać działu spadku, aby dziadek przejął całą nieruchomość, a następnie mógł aktem darowizny dokonać rozporządzenia na Pani rzecz. Jak więc widać, sąd wyśle wszystkim wezwanie do udziału w sprawie spadkowej. Obecności na niej jednak można uniknąć, o ile wybierze się tryb sądowy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.