Indywidualne porady prawne
Czy jest możliwe umorzenie postępowania w sprawie o dział spadku, gdy wnioskodawca przed pierwszym terminem rozprawy cofa wniosek, a dwóch uczestników po zobowiązaniu sądu do wypowiedzenia się, czy godzą się na cofnięcie wniosku czy nie, wyrażają stanowisko, że nie godzą się na cofnięcie wniosku?
Zapytuje Pani, czy możliwe jest umorzenie postępowania w sprawie o dział spadku, jeśli wnioskodawca cofnął wniosek przed pierwszym terminem rozprawy, a dwóch uczestników w odniesieniu do wniosku o umorzenie wskazało, że nie godzą się na cofnięcie wniosku.
Postępowanie o dział spadku jest postępowaniem nieprocesowym (art. 680 i nast. Kodeksu postępowania cywilnego). Sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek, a w wypadkach wskazanych w ustawie może wszcząć z urzędu (art. 506). Zgodnie z art. 512:
„§ 1. Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym.
§ 2. Cofnięcie wniosku o wszczęcie postępowania jest bezskuteczne w sprawie, której wszczęcie mogło nastąpić z urzędu”.
Podnosi się, że powyższa regulacja nie jest wyczerpująca – dotyczy przypadku cofnięcia wniosku przed pierwszym posiedzeniem albo złożeniem oświadczeń przez uczestników – i w pozostałym zakresie należy sięgać do art. 203 (zgodnie z art. 13 § 2 nakazującym odpowiednio stosować przepisy o procesie do innych postępowań uregulowanych w kodeksie). Zgodnie z art. 203:
„§ 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.
§ 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
§ 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody.
§ 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa”.
Zobacz również: Jak zacząć sprawę spadkową?
W opisanym przez Panią stanie faktycznym wystarczające pozostaje sięgnięcie do regulacji art. 512. Podaje Pani przypadek, w którym cofnięcie wniosku nastąpiło przed rozpoczęciem pierwszego posiedzenia. W takim wypadku konieczne jest jeszcze zbadanie, czy którykolwiek z uczestników złożył jakiekolwiek oświadczenie na piśmie do chwili złożenia przez wnioskodawcę oświadczenia o cofnięciu wniosku. Podaje się w orzecznictwie i doktrynie, że chodzi tu o złożenie przez uczestnika jakiegokolwiek oświadczenia na piśmie – tak w kwestiach formalnych, jak i merytorycznych, z własnej inicjatywy albo na wezwanie sądu. Istotny jest moment złożenia oświadczenia na dzienniku podawczym sądu albo jego wysłania operatorem pocztowym.
W Pani wypadku zatem wniosek zostanie cofnięty skutecznie tylko i wyłącznie wtedy, gdy przed jego cofnięciem żaden z uczestników nie złożył jakiegokolwiek pisma do sprawy o dział spadku. Gdyby takich pism nie było, cofnięcie wniosku będzie skuteczne niezależnie od tego, czy zgodzą się na to uczestnicy. Jeśli oświadczenia na piśmie któregokolwiek z uczestników były już złożone, niestety brak zgody któregokolwiek uczestnika na cofniecie wniosku, powoduje jego dalsze rozpoznawanie i skuteczne cofnięcie wniosku nie jest możliwe. Sąd umarza postępowanie po skutecznym cofnięciu wniosku (por. art. 355 w zw. z art. 13 § 2).
Podejrzewam, że skoro sąd wzywał uczestników do ustosunkowania się do oświadczenia o cofnięciu wniosku, strony składały już wcześniej pisma do sprawy, co będzie oznaczać, że w opisanej sprawie odpowiedź będzie negatywna.
Masz podobny problem prawny i potrzebujesz porady prawnej, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika