• Autor: Katarzyna Siwiec
w 2020 roku zmarł mój mąż. Wraz z dwoma pasierbami przeprowadziliśmy notarialnie postępowanie spadkowe. Został dokonany podział spadku. Czy od sumy, którą uzyskałam w formie spłaty od synów zmarłego męża, muszę zapłacić podatek i rozliczyć się w deklaracji podatkowej za 2020 rok? Czy w ogóle spłatę ze spadku trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?
Mamy dwie możliwości – nieodpłatny dział spadku, czyli taki bez żadnych spłat czy dopłat, ale w Pani przypadku, jak rozumiem, nastąpił odpłatny dział spadku. Precyzyjniej, jeżeli przeniosła Pani swoje udziały na pasierbów i otrzymała z tego tytułu spłatę, to mamy do czynienia z odpłatnym działem spadku właśnie.
Podatkowi od spadków i darowizn podlega nieodpłatne zniesienie współwłasności, a zatem dokonane bez spłat i dopłat. W Pani przypadku dział spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ odpłatny dział spadku, jak również związana z tym kwota spłaty, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zobacz również: Sądowe stwierdzenie nabycia spadku a urząd skarbowy
Odnieść się muszę też do regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bo dział spadku, jeżeli następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku. Stanowisko takie potwierdzają w wydawanych interpretacjach podatkowych organy podatkowe.
Gdyby Pani otrzymała spłatę wyższą niż wartość udziału, wtedy powstałoby przysporzenie opodatkowane podatkiem dochodowym, ale jeżeli otrzymana wpłata nie jest dużo wyższa niż wartość Pani udziałów w spadku po mężu, to obowiązek podatkowy nie wystąpi.
Zobacz również: Jak wyegzekwować spłatę spadku?
Natomiast zgodnie z przepisem art. 1 ust 1 pkt 1 lit. f ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Tak więc obowiązek podatkowy w tym podatku wystąpi, ale nie po Pani stronie, tylko po stronie nabywców, jeżeli dzieliliście Państwo spadek notarialnie, to ten podatek został już pobrany przez notariusza. Na Pani jako zbywcy nie ciąży obowiązek podatkowy.
Masz podobny problem prawny? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Indywidualne porady prawne przez internet
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika