Podatek od spłaty spadku

Mąż pani Zofii zmarł półtora roku temu. Wdowa, wraz z dwoma pasierbami, przeprowadziła notarialnie postępowanie spadkowe. Dokonano podziału spadku. Pani Zofia pyta, czy od sumy, którą uzyskała w formie spłaty od synów zmarłego męża, musi zapłacić podatek i rozliczyć tę spłatę w deklaracji podatkowej. Czy w ogóle spłatę ze spadku należy zgłaszać do urzędu skarbowego?

Odpłatny dział spadku

Dział spadku może być nieodpłatny, czyli bez żadnych spłat lub dopłat, albo odpłatny. W przypadku pani Zofii nastąpił odpłatny dział spadku. Precyzyjniej, jeżeli wdowa przeniosła swoje udziały w spadku po mężu na pasierbów i otrzymała z tego tytułu spłatę, to mamy do czynienia właśnie z odpłatnym działem spadku.

Podatkowi od spadków i darowizn podlega nieodpłatne zniesienie współwłasności, a zatem dokonane bez spłat i dopłat. W przypadku pani Zofii dział spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ odpłatny dział spadku, jak również związana z tym kwota spłaty, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Spłaty a podatek dochodowy

Odnieść się muszę też do regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bo dział spadku, jeżeli następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku. Stanowisko takie potwierdzają w wydawanych interpretacjach podatkowych organy podatkowe.

Gdyby pani Zofia otrzymała spłatę wyższą niż wartość udziału, wtedy powstałoby po jej stronie przysporzenie opodatkowane podatkiem dochodowym, ale jeżeli otrzymana wpłata nie jest dużo wyższa niż wartość jej udziałów w spadku po mężu, to obowiązek podatkowy nie wystąpi.

Zobacz również: Jak wyegzekwować spłatę spadku?

Podatek PCC od spłaty spadku

Natomiast zgodnie z przepisem art. 1 ust 1 pkt 1 lit. f ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 wymienionej ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Tak więc obowiązek podatkowy w tym podatku wystąpi, ale nie po stronie pani Zofii, tylko po stronie nabywców. Jeżeli pani Zofia i pasierbowie dzielili spadek notarialnie, to ten podatek został już pobrany przez notariusza. Na pani Zofii jako zbywcy nie ciąży obowiązek podatkowy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
3. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.