Czy ponoszę odpowiedzialność za długi matki?
• Autor: Bogusław Nowakowski
Moja matka ma sporo długów (chodzi o kredyty). Komornik zajmuje część jej wypłaty. Boję się, że wierzyciele zażądają ode mnie spłaty tych długów. Czy ponoszę odpowiedzialność za długi matki? Jak sytuacja wygląda teraz, a jak będzie wyglądać po śmierci mojej matki? Jak uniknąć spłaty długów?
Czy dorosłe dzieci odpowiadają za długi rodzica?
Pyta Pani: „Czy ponoszę odpowiedzialność za długi matki?”. W niniejszej odpowiedzi wyjaśniam Pani wątpliwości w tym zakresie.
Po pierwsze, należy wskazać, iż za życia mamy nie ponosi Pani odpowiedzialności za jej długi.
Wyjątek stanowiłaby sytuacja, w której byłaby Pani współkredytobiorcą lub poręczycielem albo udzieliłaby Pani innego zabezpieczenia kredytu wziętego przez mamę.
Po śmierci długi, jakie posiadałaby mama w dniu zgonu, weszłyby w skład spadku po niej i odpowiedzialność za nie przechodzi na spadkobierców ustawowych lub testamentowych.
Odpowiedzialność za długi spadkowe
Aby ograniczyć swoją odpowiedzialność lub jej zapobiec, możliwe jest:
- Zawarcie obecnie z mamą umowy o zrzeczeniu się spadkobrania po niej. Umowa taka w świetle prawa powoduje, że Pani jako strona zrzekająca się dziedziczenia uznawana jest za „zmarłą wcześniej” niż mama i nie dziedziczy po niej (w ogóle nie odpowiada Pani za długi matki, ale też nie ma prawa do jakiegokolwiek składnika spadku po mamie). Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej; zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.
- Odrzucenie spadku po śmierci mamy. Musi to być dokonane w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o podstawie swego powołania. Poprzez odrzucenie spadku unika Pani całkowicie odpowiedzialności za długi matki. Spadek oraz odpowiedzialność za długi mamy przeszłyby w zakresie, w jakim Pani mogła być spadkobiercą (np. w 1/4), na Pani dzieci i wnuki. One także powinny spadek odrzucić, chcąc uniknąć całkowicie odpowiedzialności za długi babci (prababci). Jeżeli Pani dzieci byłyby małoletnie, konieczne jest uzyskanie zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku.
- Przyjęcie spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Powoduje to przejęcie odpowiedzialności za długi mamy, ale tylko do stanu czynnego spadku. Wtedy zwraca się Pani do sądu o sporządzenie spisu inwentarza oraz ustalenie stanu czynnego spadku. Na mocy postanowienia sądu robi to wskazany przez sąd komornik. Ustala on aktywa i pasywa spadku, a różnica stanowi stan czynny spadku. Kwota ta stanowi granice Pani odpowiedzialności za długi matki. Odpowiada Pani swoim majątkiem oraz majątkiem spadkowym, ale tylko do ustalonej kwoty stanu czynnego spadku. Odpowiada Pani za dług, ale jest spadkobiercą. W tym przypadku od dnia śmierci odpowiada Pani za wszystkie długi swoim majątkiem i spadkiem razem z innymi spadkobiercami. Od dnia dokonania działu spadku odpowiada Pani tylko za długi w takim zakresie, w jakim jest Pani spadkobiercą.
Zobacz również: Długi po zmarłej matce
Przykłady
Anna dowiedziała się, że jej matka ma duże długi z tytułu kilku kredytów. Zaniepokoiła się, gdy zaczęły przychodzić pisma z banków i od komornika. Obawiała się, że jako córka będzie musiała je spłacać. Prawnik wyjaśnił jej, że za życia matki nie odpowiada za jej zobowiązania, dopóki sama nie podpisała umowy jako współkredytobiorca lub poręczyciel.
Marek po śmierci ojca odkrył, że w skład spadku wchodzą nie tylko nieruchomości, ale też spore długi. Aby nie odziedziczyć długów, zdecydował się w ciągu 6 miesięcy odrzucić spadek. Dzięki temu uniknął odpowiedzialności za zobowiązania, których spłata mogłaby przewyższyć wartość majątku.
Pani Ewa przyjęła spadek po zmarłej mamie z dobrodziejstwem inwentarza. W toku postępowania komornik sporządził spis inwentarza, z którego wynikało, że majątek przewyższał zadłużenie. Dzięki temu Pani Ewa spłaciła zobowiązania matki tylko do wysokości pozostawionego majątku, nie ponosząc odpowiedzialności własnym majątkiem.
Podsumowanie
Odpowiedzialność za długi rodzica nie przechodzi automatycznie na dzieci. za życia mamy nie odpowiadasz za jej zobowiązania, chyba że sama podpisałaś się jako współkredytobiorca lub poręczyciel. Po śmierci możesz uniknąć spłaty długów, odrzucając spadek lub przyjmując go z dobrodziejstwem inwentarza. Ważne jest, aby podjąć świadome decyzje w odpowiednim czasie, aby nie narazić się na niechciane zobowiązania.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości, jak postąpić w swojej sytuacji, chętnie pomogę. oferuję porady prawne online — szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Możesz opisać swoją sprawę, a ja przygotuję dla ciebie jasną i konkretną odpowiedź, dostosowaną do twojego przypadku. Skontaktuj się ze mną, aby uniknąć błędów i świadomie podjąć najlepszą decyzję.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Otrzymanie w spadku jednoosobowej działalności gospodarczej a umowa restrukturyzacyjna
» Jak udowodnić nakłady na dom rodziców przy dziedziczeniu?
» Problemy z wypłatą pieniędzy z konta po zmarłej osobie, jak rozwiązać spór z bankiem?
» Śmierć męża a długi egzekucyjne, co musi zrobić wdowa bez intercyzy?
» Nowy związek, stare majątki, jak zabezpieczyć spadek po pierwszym małżonku?
