Czy siostra odpowiada za długi brata po jego śmierci?
• Data: 2023-10-23 • Autor: Piotr Kowalski
Śmierć rodzeństwa zwykle jest ciężkim doświadczeniem, zwłaszcza dla osób, które były ze sobą zżyte. Tematem spadku jednak najczęściej interesuje się żona i dzieci zmarłego brata – bo to te osoby są w pierwszej kolejności powołane do dziedziczenia. Jeżeli zmarły pozostawił długi, wówczas można odrzucić taki spadek. I tu pojawia się pytanie rodzeństwa, czy w takiej sytuacji można odpowiadać za długi brata po jego śmierci? Niniejszy artykuł wyjaśnia, czy rodzeństwo dziedziczy długi.
Czy rodzeństwo odpowiada za długi zmarłego?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym w pierwszej kolejności powołani są do spadku małżonek oraz zstępni (czyli dzieci) zmarłego brata. I to oni są odpowiedzialni za długi, jeżeli takie pozostały po danej osobie. Warto pamiętać, że w kwestii dziedziczenia trzeba wystosować oświadczenie: o przyjęciu spadku, o odrzuceniu lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza (tak się dziedziczy także, jeśli nie złoży się oświadczenia).
Gdy więc spadkobiercy ustawowi odrzucą spadek po bracie z racji długów, wówczas rodzeństwo rzeczywiście może być powołane do spadku. Musi to jednak dotyczyć sytuacji odrzucenia spadku przez żonę, dzieci i rodziców zmarłego brata.
Zobacz również: Spadek po bezdzietnym bracie kawalerze
Kolejność dziedziczenia po zmarłym
Jak widać, rodzeństwo może dziedziczyć po zmarłym bracie – w tym ponosić odpowiedzialność za jego długi – jeśli poprzedzające je w dziedziczeniu osoby odrzucą spadek.
Zobacz również: Odrzucenie spadku po siostrze
W jakim terminie można odrzucić spadek po zmarłym?
By długi zmarłego brata nie przeszły na rodzeństwo, konieczne jest odrzucenie przez nie spadku. Spadkobiercy odrzucają spadek pełen długów w takiej kolejności, w jakiej dochodzą do dziedziczenia. Należy zrobić to w odpowiednim terminie.
Zgodnie z art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) „oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”.
„Przewidziany w art. 1015 § 1 sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się, zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych, z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament ze względu na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny" (tak uchwała SN, sygn. akt III CZP 75/90).
Termin sześciomiesięczny liczy się od dnia otrzymania informacji o powołaniu do spadku – dla spadkobierców pierwszej linii jest to zwykle data śmierci danej osoby. Później te terminy dla kolejnych osób liczone są od momentu, gdy dowiedziały się o swoim powołaniu do spadku.
Termin 6-miesięczny jest zachowany, gdy przed jego upływem zostanie przez spadkobiercę złożone oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem.
Rodzeństwo zatem ma także dokładnie pół roku na podjęcie decyzji co do spadku - jeśli poprzedzające osoby odrzucą ten spadek. Robi się to przed sądem lub u notariusza - tu procedura jest bardzo szybka. Należy posiadać akt zgonu zmarłego brata.
W dalszej kolejności po rodzeństwie dziedziczą dzieci tegoż rodzeństwa. O ile są pełnoletnie, same mogą odrzucić spadek zawierający długi. Jeśli nie – w ich imieniu robią to rodzice.
Zobacz również: Czy po śmierci brata należy się zachowek?
Przykłady
Warto powyższy temat dziedziczenia długów po bratu czy siostrze rozważyć na konkretnych przykładach. Dotyczą one nie tylko odrzucenia spadku, ale także m.in. przyjęcia go z dobrodziejstwem inwentarza (czyli odpowiedzialności za długi do wysokości majątku spadkowego).
Przykład 1:
Zmarł jedyny brat Ewy. Ich rodzice nie żyją, brat nie miał dzieci, był po rozwodzie. Zatem to Ewa jest jego spadkobierczynią. Brat miał dom i działkę, ale Ewa właśnie się dowiedziała, że nieruchomość jest obciążona hipoteką w wysokości 150 tys. zł. Ewa nie chce dziedziczyć tego zobowiązania, więc odrzuca spadek w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziała się o tytule powołania do spadku. Spadek więc przejdzie na dalszą rodzinę, bo Ewa jeszcze nie ma dzieci.
Przykład 2:
Jan Kowalski zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku tylko poważne długi. Jego najbliższa rodzina już odrzuciła spadek: żona, dorosłe dzieci, a ostatecznie również w imieniu najmłodszego dziecka, nieletniego, spadek odrzuciła jego mama za uprzednią zgodą sądu rodzinnego. Teraz spadkobiercą w kolejności jest jego brat i on również odrzuca spadek poprzez stosowne oświadczenie złożone u notariusza.
Pomoc prawna online
Potrzebujesz pomocy w postępowaniu spadkowym po zmarłym bracie lub siostrze lub w podobnych kwestiach związanych ze spadkiem? Oferujemy nasze wsparcie i doświadczenie, aby pomóc Ci w tych trudnych momentach. Nasza kancelaria prawnicza specjalizuje się w prawie spadkowym i jesteśmy gotowi dostarczyć merytorycznego wsparcia i profesjonalnej pomocy. Jeśli chcesz wiedzieć, co zrobić, by uniknąć dziedziczenia długów po rodzeństwie, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1991 r., III CZP 75/90
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
