Dziedziczenie długów po siostrze - odrzucenie spadku

Siostra zmarła 3 lata temu i został po niej duży, niespłacony kredyt bankowy. Szwagier, jej córka i wnuki oraz moja mama zrzekli się spadku po niej. Kilka dni temu szwagier mnie poinformował, że on i wnuczek dostali wezwanie do sądu i mają dostarczyć adresy rodzeństwa siostry. Czy my możemy być obciążeni długiem siostry i go odziedziczyć. Nic nie wiedzieliśmy o długu, kontaktowaliśmy się jedynie sporadycznie? Dodam, że mam dzieci, czy one też mogą być obciążone tym długiem?

Kolejność powołania do spadku

Absolutnie nie będzie Pani odpowiadała za długi siostry, jeżeli tylko w odpowiednim czasie odrzuci Pani spadek po niej.

Na podstawie powyższego wyliczenia można stwierdzić, kto dziedziczy długi po siostrze.

Zobacz również: Kto dziedziczy po ciotce która nie miała dzieci?

Sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

W takiej samej kolejności jak dziedziczenie odbywa się również odrzucanie spadku.

Zgodnie z art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) „Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”.

„Przewidziany w art. 1015 § 1 sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się, zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych, z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament ze względu na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny” (tak uchwała SN z 15 stycznia 1991 r., III CZP 75/90, LexPolonica nr 302249, OSNCP 1991, nr 5–6, poz. 68).

Dla spadkobiercy ustawowego będzie to z reguły dzień dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Ponadto może to być np. dzień, w którym spadkobierca powołany w dalszej kolejności dowiedział się o odrzuceniu spadku przez osoby wyprzedzające go przy dziedziczeniu ustawowym, a także dzień, w którym dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu o niegodności dziedziczenia takich osób.

Dla spadkobiercy testamentowego będzie to dzień, w którym dowiedział się o istnieniu i treści testamentu, po uprzedniej informacji o śmierci spadkodawcy.

Terminowe złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku uchroni spadkobiercę przed przejęciem długów po śmierci brata, siostry czy innego zmarłego członka rodziny.

Zobacz również: Kto dziedziczy długi po siostrze?

Kiedy i gdzie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

Termin 6-miesięczny jest zachowany, gdy przed jego upływem zostanie złożone oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem.

Zatem ma Pani 6 miesięcy na odrzucenie spadku po siostrze od dnia, w którym dowiedziała się Pani o powołaniu do spadku, pod warunkiem że nie była Pani w pierwszej kolejności osobą powołaną do spadku (a nie była Pani, ponieważ przed Panią spadek po zmarłej dziedziczyli jej córka i mąż, a następnie Pani rodzice). W takiej sytuacji ma Pani otwarty termin 6 miesięcy na odrzucenie spadku i powinna to Pani zrobić przed sądem lub przed notariuszem. U notariusza lub w sądzie (ale u notariusza procedura jest znacznie szybsza) powinna Pani pojawić się z aktem zgonu osoby zmarłej i najlepiej, gdyby miała Pani kopię oświadczeń o odrzuceniu spadku od innych spadkobierców, którzy byli powołani do spadku przed Panią. Wówczas nie powinno być problemów z odrzuceniem spadku. Prawidłowo przeprowadzona procedura pozwoli Pani uniknąć dziedziczenia długów po siostrze.

Jeśli odrzuci Pani spadek po siostrze, a ma Pani dzieci, to również w imieniu dzieci powinna Pani odrzucić spadek. Dorosłe dzieci odrzucają spadek tak samo jak Pani.

Zobacz również: Czy brat dziedziczy po siostrze?

Odrzucenie spadku przez nieletnie dzieci

Od 15 listopada 2023 roku ustawodawca zdecydował się na skrócenie drogi odrzucenia spadku w imieniu małoletniego, dodając nowy przepis art. 101 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.):

Jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku – jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3.

W sytuacji braku porozumienia między rodzicami konieczne stosowanie jest przepisu, art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.), który wymaga interwencji sądu.

Tym samym rodzice muszą wystąpić do sądu opiekuńczego (którym jest sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich, w którego okręgu mieszka dziecko) z wnioskiem o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka. Z wnioskiem może wystąpić jedno z rodziców.

Sąd, rozpatrując sprawę, ocenia między innymi legalność czynności (odrzucenie spadku zwykle jest zgodne z obowiązującym prawem) i jej celowość, to znaczy, czy na odrzuceniu spadku nie ucierpi majątek dziecka. Ważne jest zatem dostarczenie dowodów, że spadek jest bardzo zadłużony i dla dzieci nie będzie korzystne jego przyjęcie.

Tak więc we wniosku należy uprawdopodobnić, że przyjęcie spadku pozostaje w sprzeczności z dobrem i interesem dziecka. Wniosek musi być opłacony – opłatą stałą w wysokości 40 zł. Potwierdzenie uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku.

Jeżeli postępowanie przed sądem rodzinnym przedłuża się, to należy w ciągu 6 miesięcy od odrzucenia spadku przez Panią złożyć do sądu spadku oświadczenie o odrzuceniu spadku również w imieniu małoletniego dziecka, zaznaczając jednocześnie, że postępowanie przed sądem rodzinnym o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka wciąż się toczy (można w sądzie rodzinnym uzyskać stosowne zaświadczenie o tym, że sprawa jest w toku). Przerwie to wówczas bieg 6-miesięcznego terminu na złożenie stosownego oświadczenia do czasu wydania zgody przez sąd rodzinny.

Zobacz również: Odrzucenie spadku po ciotce

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1991 r., sygn. akt III CZP 75/90

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.