• Data: 2024-05-04 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
W jaki sposób moje rodzeństwo może się zrzec prawa do zachowku (darowizna domu na mnie)? Rodzice, czyli darczyńcy, żyją.
Przepisy nie przewidują jako takiego zrzeczenia się zachowku. Najskuteczniejszym i jedynym pewnym jest podpisanie przez spadkobierców (rodzeństwo) z rodzicami umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia.
Kodeks cywilny stanowi w art. 1048, że tylko spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim (z ustawy).
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Niedopełnienie tego wymagania pociąga za sobą nieważność umowy.
Zgodnie z treścią Uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 maja 1972 r., sygn. akt III CZP 26/72, spadkobierca ustawowy, który zrzekł się przez umowę z przyszłym spadkodawcą dziedziczenia po nim, może dziedziczyć po tym spadkodawcy na podstawie sporządzonego przez niego testamentu.
Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje także spadkobierców zrzekającego się, więc nie ma obaw przed przejściem roszczenia na dalszych krewnych. Jest to jedyny pewny i skuteczny sposób.
Przykład związany z planem przekazywania firmy rodzinnej
Anna i Marek to rodzeństwo, których rodzice posiadają dobrze prosperującą firmę. Marek od lat aktywnie pracuje w firmie i chce ją przejąć, podczas gdy Anna rozwija własną karierę naukową i nie interesuje się prowadzeniem biznesu. Rodzice postanawiają przekazać firmę Markowi, zapewniając jednocześnie Annę finansowo w inny sposób. Aby uniknąć przyszłych konfliktów, Anna i Marek zawierają z rodzicami umowę notarialną, w której Anna zrzeka się dziedziczenia firmy na rzecz Marka. Dzięki temu Marek staje się jedynym spadkobiercą firmy, a Anna otrzymuje odpowiednie zabezpieczenie finansowe.
Przykład związany z darowizną nieruchomości
Kacper ma dwie siostry: Irenę i Klarę. Ich rodzice posiadają duży dom, który Kacper chciałby przejąć i zamieszkać w nim ze swoją rodziną. Rodzice decydują się przekazać dom Kacprowi w formie darowizny. Aby uniknąć późniejszych roszczeń ze strony Ireny i Klary, cała trójka rodzeństwa idzie do notariusza, gdzie Irena i Klara podpisują umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia tego domu. W umowie tej zapisano również, że w zamian za zrzeczenie się, rodzice zapewnią Irenie i Klarze inne formy wsparcia finansowego.
Przykład związany z podziałem majątku rodzinnego
Ewa i jej brat Tomasz dorastali w domu rodzinnym, który jest dużą posiadłością wiejską. Teraz, kiedy rodzice Ewy i Tomasza postanowili przekazać majątek dzieciom, Ewa, która mieszka za granicą i rzadko wraca do Polski, zgadza się zrzec się swojego udziału w posiadłości na rzecz Tomasza, który opiekuje się rodzicami i prowadzi gospodarstwo. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia zostaje sporządzona notarialnie, co daje Tomaszowi pełne prawa do całej posiadłości, jednocześnie chroniąc go przed przyszłymi roszczeniami Ewy.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 maja 1972 r., sygn. akt III CZP 26/72
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
