Jak spadkobierca może przekazać majątek spadkowy innej osobie?

Załatwienie spraw spadkowych po rodzicach przez jedynaka

Zatem jest Pan zainteresowany załatwieniem praw spadkowych po zmarłych, żeby mógł Pan zostać prawnym właścicielem nieruchomości, która do nich należała.

W pierwszej kolejności aby uregulować sprawy spadkowe, należy przeprowadzić postępowanie spadkowe po zmarłym, czyli uzyskać potwierdzenie nabycia spadku. Można tego dokonać w sądzie lub przed notariuszem (wtedy otrzymuje się tzw. akt poświadczenia dziedziczenia).

Procedura stwierdzenia nabycia spadku

Postępowanie mające doprowadzić do stwierdzenia nabycia spadku wszczyna się poprzez złożenie w sądzie rejonowym, właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy (czyli Pani rodziców), wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.

Do wniosku należy dołączyć:

1. odpis wniosku w tylu kopiach, ilu jest uczestników postępowania;
2. odpis skrócony aktu urodzenia dla mężczyzn i kobiet niezamężnych;
3. odpis skrócony aktu małżeństwa dla kobiet zamężnych;
4. odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy;
5. oświadczenia o przyjęciu, odrzuceniu spadku lub zrzeczeniu się dziedziczenia (jeśli były składane). 

Generalnie wnosząc do sądu sprawę o ustalenie praw do spadku, trzeba wymienić wszystkich spadkobierców, którzy dziedziczą (np. pozostałe dzieci, małżonkę zmarłego, jeśli tacy żyją).

Cała procedura stwierdzenia nabycia spadku kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym sąd stwierdzi, że Pan na podstawie ustawy odziedziczył spadek po rodzicach (każdym z osobna, dlatego potrzebna jest podwójna opłata i wniosek o stwierdzeniem nabycia spadku po każdym z rodziców).

Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy wnieść opłatę. Opłata ta jest stała i wynosi 50 zł. W Pana przypadku opłata będzie podwójna.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia

Od marca 2009 r. drugim sposobem na potwierdzenie przez spadkobiercę prawa do spadku jest notarialne poświadczenie dziedziczenia. Taki dokument ma taką samą moc prawną jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Warto pamiętać, że akt poświadczenia dziedziczenia może sporządzić każdy notariusz i nie ma tutaj znaczenia ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy (jak to jest w postępowaniu sądowym).

Spadkobiercy nie muszą składać żadnych wniosków oraz pism procesowych.

Spadkobiercy muszą spełnić następujące warunki:

1. do kancelarii notarialnej przychodzą wszystkie osoby, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi;
2. nie może być żadnych sporów między nimi w kwestii podziału spadku – czyli tego, kto jest spadkobiercą (gdy spadkobiercy sprzeczają się w tej sprawie, to spór rozstrzyga się na drodze sądowej);
3. spadek musi być otwarty po 1 lipca 1984 roku (otwarcie następuje z chwilą śmierci spadkodawcy).

Wybór notariusza zapewnia sprawne, szybkie, łatwiejsze, a przede wszystkim mniej sformalizowane postępowanie.

Na początek należy umówić się na spotkanie z notariuszem. Można to zrobić osobiście lub telefonicznie. Notariusz informuje o tym, jakie dokumenty trzeba ze sobą zabrać, aby móc poświadczyć dziedziczenie (m.in. akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia i małżeństwa potencjalnych spadkobierców, testament, gdy dziedziczenie jest na podstawie testamentu).

W kancelarii notarialnej spotykają się wszystkie osoby, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy. Notariusz w obecności spadkobierców testamentowych oraz ustawowych, a także osób, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiercy ustawowi, sporządza protokół dziedziczenia (będzie to akt notarialny).

Stanie się tak tylko wtedy, gdy pomiędzy spadkobiercami nie będzie sporu o spadek (o to, kto jest spadkobiercą, a nie – jak podzielić poszczególne składniki spadku – to rozstrzyga inny akt, dotyczący działu spadku.

Gdy spadkodawca pozostawił po sobie testament, to notariusz go otwiera i ogłasza. W przypadku poświadczenia dziedziczenia, które następuje przed upływem sześciu miesięcy od daty śmierci spadkodawcy, spadkobiercy składają oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Notariusz na podstawie protokołu dziedziczenia sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Określi on krąg spadkobierców oraz ich udziały w dziedziczonym majątku. Nabierze jednak mocy prawnej dopiero, gdy zostanie zarejestrowany w elektronicznym rejestrze poświadczeń dziedziczenia.

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza kosztuje 150 zł (100 zł za protokół dziedziczenia, 50 zł za sporządzenie aktu poświadczenia). Cena jest taka sama bez względu na liczbę osób, które biorą udział w tej czynności. Do tej sumy należy dodać jeszcze 23% podatku VAT.

Opłaty nie obejmują jednak kosztów, które są związane z wypisem aktów poświadczenia dziedziczenia. Każdy spadkobierca, którego dotyczy sprawa, może żądać wypisów aktu w dowolnej ilości. Taki wypis kosztuje 6 złotych netto od każdej strony dokumentu.

Po uzyskaniu sądowego potwierdzenia nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia powinien Pan zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego.

Spadek po rodzicach a podatek od spadków i darowizn

Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez m.in. zstępnych, małżonka, jeżeli: zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Jeżeli zatem złoży Pani właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, to nie będzie Pani musiała płacić żadnego podatku. Jeśli nie złoży Pani takiego oświadczenia w terminie, to trzeba będzie się liczyć z zapłatą podatku.

Po przeprowadzeniu sprawy spadkowej będzie mógł Pan dokonać zmian w księdze wieczystej nieruchomości. Może Pan też zbyć spadek jako całość.

Zbycie spadku na rzecz córki

Zgodnie z art. 1051 K.c. – Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Art. 1052 K.c.

„§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.

§ 2. Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej spadek następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do zbycia spadku, ważność umowy przenoszącej spadek zależy od istnienia tego zobowiązania.

§ 3. Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.

Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Według zaś art. 1054 K.c.:

„§ 1. Zbywca spadku zobowiązany jest do wydania tego, co wskutek zbycia, utraty lub uszkodzenia przedmiotów należących do spadku zostało uzyskane w zamian tych przedmiotów albo jako naprawienie szkody, a jeżeli zbycie spadku było odpłatne, także do wyrównania ubytku wartości powstałego przez zużycie lub rozporządzenie nieodpłatne przedmiotami należącymi do spadku.

§ 2. Zbywca może żądać od nabywcy zwrotu wydatków i nakładów poczynionych na spadek.”

Nabywca spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe w tym samym zakresie co zbywca. Ich odpowiedzialność względem wierzycieli jest solidarna. W braku odmiennej umowy nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych.

Żadna z Pana córek nie jest spadkobiercą po Pana rodzicach a jedynie Pan, więc zgody jednej córki na zbycie spadku na rzecz drugiej Pan nie potrzebuje.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.