Podjęcie na nowo umorzonego postępowania spadkowego
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Przed laty moi teściowie złożyli wniosek do sądu o ogłoszenie testamentu i stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach teściowej. W testamencie jako spadkobierca oznaczony został ich syn, który na sprawę się nie stawił. Postępowanie zostało zawieszone. Minęły 3 lata, nie został złożony wniosek o ponowne podjęcie postępowania, a w 2003 r. postępowanie umorzono. W gminie szwagier widnieje jako właściciel, aczkolwiek nie ma na to prawomocnego tytułu prawnego. My bez postanowienia sądowego nie możemy podjąć żadnych kroków dotyczących nieruchomości i gruntów. Czy można złożyć wniosek o podjęcie na nowo tego postępowania spadkowego?
Zawieszenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego:
„Art. 182. § 1. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jak również z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny. Sąd także umorzy postępowanie w razie śmierci strony po upływie lat pięciu od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny.
§ 2. Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa.
§ 3. Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji powoduje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem spraw o unieważnienie małżeństwa lub o rozwód oraz o ustalenie nieistnienia małżeństwa, w których postępowanie umarza się wówczas w całości.
Zobacz również: Wznowienie postępowania spadkowego
Umorzenie postępowania spadkowego zawieszonego w I instancji
Umorzenie postępowania zawieszonego w I instancji powoduje, że wniesiony pozew nie wywołuje już żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, np. nie powoduje przerwania biegu przedawnienia, a więc przerwa przedawnienia wywołana jego wniesieniem zostaje uchylona wskutek umorzenia zawieszonego postępowania.
Uchylenie wszelkich skutków związanych z wytoczeniem powództwa wywołuje bezskuteczność nieprawomocnych orzeczeń wydanych w umorzonym postępowaniu, a więc nakazów zapłaty i wyroków zaocznych (por. post. SN z 23 września 1969 r., II CZ 94/69, Biul. SN 1970, nr 1, poz. 5).
Oczywiście można złożyć ponowny wniosek.
Przykłady
Nieodnaleziony testament dziadka
Po śmierci dziadka rodzina była przekonana, że nie zostawił testamentu, dlatego postępowanie spadkowe zostało umorzone. Kilka lat później podczas remontu starego domu odnaleziono odręcznie spisany i notarialnie potwierdzony testament, w którym jako spadkobierca wskazana była jedna z wnuczek. W tej sytuacji możliwe było złożenie wniosku o ponowne podjęcie umorzonego postępowania spadkowego.
Zagubiony spadkobierca
W sprawie dotyczącej nabycia spadku po zmarłej ciotce jeden ze spadkobierców przebywał za granicą i nie było z nim kontaktu. Z tego powodu postępowanie zostało zawieszone, a po upływie kilku lat umorzone. Po powrocie do kraju zainteresował się majątkiem ciotki i złożył wniosek o ponowne podjęcie postępowania, wykazując, że wcześniej nie miał wiedzy o toczącym się postępowaniu.
Nieuregulowany stan prawny nieruchomości
Rodzina przez lata korzystała z domu po zmarłych rodzicach, ale nigdy nie uregulowano prawnie własności. Postępowanie spadkowe zostało umorzone z powodu braku działań spadkobierców. Po latach okazało się, że konieczna jest sprzedaż nieruchomości, ale brak prawomocnego postanowienia sądu blokował transakcję. Rodzina złożyła wniosek o podjęcie na nowo postępowania spadkowego, aby móc uzyskać prawne potwierdzenie własności.
Podsumowanie
Podjęcie na nowo umorzonego postępowania spadkowego jest możliwe, jeśli pojawią się nowe okoliczności lub jeśli spadkobiercy zdecydują się na formalne uregulowanie spraw majątkowych. Umorzenie postępowania nie zamyka drogi do ponownego złożenia wniosku, ale wcześniejsze skutki prawne, takie jak przerwanie biegu przedawnienia, zostają uchylone. W praktyce może to dotyczyć sytuacji, gdy odnaleziono testament, jeden ze spadkobierców odzyskał kontakt z rodziną lub konieczne jest uregulowanie własności nieruchomości. Kluczowe jest złożenie odpowiedniego wniosku i wykazanie przesłanek uzasadniających ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online w zakresie postępowań spadkowych, w tym wznowienia umorzonych spraw. Jeśli potrzebujesz pomocy w złożeniu wniosku, analizie dokumentów lub rozwiązaniu problemów związanych z nabyciem spadku, skontaktuj się z nami. Gwarantujemy rzetelną i szybką obsługę bez konieczności wychodzenia z domu. Nasz zespół prawników pomoże Ci skutecznie przejść przez procedurę sądową i zabezpieczyć Twoje prawa do spadku.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1969 r., II CZ 94/69
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Oględziny mieszkania ze spadku, kto może w nich uczestniczyć?
» Nieświadome dziedziczenie długów, co zrobić po śmierci bliskiej osoby?
» Odrzucenie spadku a narodziny dziecka, czy konieczne jest ponowne działanie?
» Testament i dożywocie, czy należy mi się zachowek?
» Jak uniknąć zajęcia spadku przez komornika?
