Dziedziczenie przez żonę i rodzeństwo zmarłego

• Autor: Marek Gola

Przed 3 miesiącami zmarł nagle mój mąż, nie pozostawił testamentu. Nie mieliśmy wspólnych dzieci, ale ja mam dwoje z pierwszego małżeństwa. Posiadamy mieszkanie, które wykupiliśmy na kredyt, oraz garaż. Obie nieruchomości w księdze wieczystej są zapisane na mnie i na męża. Rodzice męża nie żyją, ale wygląda na to, że prawo do spadku po zmarłym będzie miało jego rodzeństwo. Tu muszę dodać, że jeden z jego braci nie żyje, ale pozostawił dzieci. W skutek rodzinnym zatargów mąż nie utrzymywał z rodzeństwem kontaktów od wielu lat. Skontaktowałam się z nimi poprzez media społecznościowe, wiem, że mieszkają za granicą, ale nie znam ich adresu. Stwierdzili, że nie chcą przyjechać na rozprawę, ale też raczej spadku się nie zrzekną. Nie wiem, jak w tej sytuacji przeprowadzić sprawę spadkową, czy zgłosić się do notariusza, czy iść do sądu? Ile właściwie przypadnie rodzeństwu męża? Czy oni mogą się domagać spłaty zaraz po sprawie spadkowej? Żyję z emerytury i spłacam wspomniany już kredyt, czy takie obciążenie będzie brane pod uwagę przy obliczaniu spłat?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Dziedziczenie przez żonę i rodzeństwo zmarłego

Udziały spadkowe rodzeństwa dziedziczącego po bezdzietnym, żonatym bracie

Podstawa prawna: Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.), Kodeks cywilny (K.c.) oraz Kodeks postępowania cywilnego (K.p.c.).

Na wstępie godzi się podkreślić, że w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. Innymi słowy Pani udział w spadku po mężu wynosi 1/2, zaś rodzeństwo ma po 1/6. Z dniem, kiedy rodzeństwo dowiedziało się o śmierci brata, zaczyna biec 6-miesięczny termin na przyjęcie lub odrzucenie spadku. Zgodnie z art. 1015 K.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie 6 miesięcy jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Zobacz również: Przejęcie emerytury po mężu a odrzucenie spadku

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Procedura stwierdzenia nabycia spadku i działu spadku

Sprawę spadkową można oczywiście uregulować przed notariuszem, ale tu proszę wziąć pod uwagę, że wówczas wszyscy spadkobiercy muszą się stawić u tego samego notariusza, o tej samej godzinie i w tym samym miejscu. Uregulowanie sprawy o stwierdzenie nabycia spadku przed sądem nie wymaga stawiennictwa wszystkich. Innymi słowy wystarczy, że stawi się Pani jako wnioskodawczyni, zaś pozostali odbiorą dokumentacją z sądu. Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wynosi 105 zł. Sądem właściwym jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania Pani męża.

Musi mieć Pani jednak świadomość, że stwierdzenie nabycia spadku to dopiero pierwszy krok do uregulowania sprawy spadkowej po mężu. Drugim będzie dział spadku i to w ramach tego postępowania rodzeństwo męża będzie mogło zadecydować, czy udział im przypadający nabędzie Pani, a nadto czy bez obowiązku spłaty, czy też z obowiązkiem spłaty na ich rzecz. W toku tego drugiego postępowania będzie Pani mogła zadecydować również o tym, czy domagać się zmniejszenia spłat, czy też nie. Jeżeli uzna Pani, że zmniejszenie spłat na rzecz rodzeństwa zmarłego jest zasadne, powinna się Pani powołać na art. 5 K.c., zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1981 r., sygn. akt III CZP 18/81, w sprawie o zachowek nie jest wyłączone obniżenie wysokości należnej z tego tytułu sumy na podstawie art. 5 K.c. A contrario – w sprawie o dział spadku także nie.

Zobacz również: Dział spadku gdy jeden ze spadkobierców nie żyje

Nieznane miejsce zamieszkania spadkobierców, ustalenie spłaty

Fakt, że nie zna Pani adresów rodzeństwa zmarłego męża, nie stawowi problemu dla sądu spadku, albowiem w najgorszym wypadku sąd zarządzi ogłoszenie w prasie, a jeśli rodzeństwo nie stawi się na rozprawę, to sąd ustanowi dla nich kuratora dla doręczeń. Ich zachowanie nie powinno być dla Pani ograniczeniem w załatwieniu spraw spadkowych i zapewne tak nie będzie. Owszem, absencja rodzeństwa i brak współpracy może przełożyć się na długość postępowania, ale na nic więcej. Z resztą sam upływ czasu nie ma znaczenia dla żądania spłaty, lecz to, czy rodzeństwo nabędzie spadek. Jeżeli spadku nie odrzucą, wówczas go nabędą i będą mogli domagać się spłaty. Wysokość spłaty jest zależna od wysokości aktywów, tj. wartości nieruchomości. Wspomniała Pani, że spłaca kredyt za mieszkanie i utrzymuje się z emerytury, a więc muszę wyjaśnić, że wysokość obciążenia i wysokość Pani dochodów nie ma większego znaczenia dla określenia spłaty na rzecz rodzeństwa. Może to mieć wpływ na ewentualne rozłożenie spłat na raty.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Marek Gola

O autorze: Marek Gola




Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »