Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego po nowelizacji ustawy
• Data: 2024-01-07 • Autor: Adam Nowak
Skrócenie drogi odrzucenia spadku w imieniu małoletniego po wprowadzeniu nowelizacji - odrzucenie spadku u notariusza
Od 15 listopada 2023 roku ustawodawca zdecydował się na skrócenie drogi odrzucenia spadku w imieniu małoletniego, dodając nowy przepis art. 101 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.):
Jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku – jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3.
Zgodnie z nowelizacją ustawy, jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia po odrzuceniu spadku przez jednego z rodziców, drugi rodzic lub oboje rodzice, jeśli mają władzę rodzicielską, mogą odrzucić spadek w imieniu dziecka bez konieczności uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego. Jest to możliwe tylko za zgodą drugiego z rodziców, który również posiada władzę rodzicielską, lub gdy odrzucenie jest dokonywane wspólnie przez oboje rodziców. Przepis ten ma na celu przyspieszenie i uproszczenie procesu odrzucenia spadku, eliminując potrzebę przestrzegania procedur sądowych, co często wiąże się z długim czasem oczekiwania i dodatkowymi kosztami.
Jednak w sytuacji braku porozumienia między rodzicami konieczne jest stosowanie poprzedniego przepisu, tj. art. 101 § 3, który wymaga interwencji sądu. Celem tej regulacji jest ochrona interesów małoletniego poprzez zapewnienie, że decyzja o odrzuceniu spadku jest podejmowana w sposób odpowiedzialny i z uwzględnieniem jego najlepszego interesu.
Procedura odrzucania spadku w imieniu małoletniego – droga sądowa
Uzyskanie zgody sądu rodzinnego
Ponieważ małoletni nie może samodzielnie dokonywać czynności prawnych, konieczne jest uzyskanie zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku. Opiekun prawny lub rodzic (nie będący jednocześnie spadkodawcą) składa stosowny wniosek do sądu rodzinnego.
Wniosek o odrzucenie spadku
Wniosek powinien zawierać uzasadnienie, dlaczego odrzucenie spadku jest w najlepszym interesie małoletniego. W uzasadnieniu należy wskazać na przykład, że spadek jest obciążony długami przewyższającymi wartość aktywów.
Postępowanie sądowe
Po złożeniu wniosku sąd prowadzi postępowanie, w ramach którego bada, czy odrzucenie spadku jest rzeczywiście w interesie małoletniego. Sąd może wezwać świadków, w tym opiekuna prawnego, rodziców, a nawet biegłego, aby wydał opinie na temat stanu majątkowego spadku.
Wyrok sądu
Jeśli sąd uzna, że odrzucenie spadku jest w najlepszym interesie małoletniego, wyda postanowienie zezwalające na odrzucenie spadku. Postanowienie to jest podstawą do dokonania właściwych czynności w kancelarii notarialnej.
Odrzucenie spadku w formie aktu notarialnego
Po uzyskaniu zgody sądu, opiekun prawny lub rodzic udaje się do notariusza, aby dokonać odrzucenia spadku w imieniu małoletniego. Czynność ta musi być dokonana w formie aktu notarialnego.
Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu dziecka
Aby odrzucić spadek w imieniu niepełnoletniego dziecka, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do sądu rejonowego wydziału rodzinnego i nieletnich, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Wniosek musi zawierać personalia rodziców (wnioskodawców), takie jak:
- imię i nazwisko,
- PESEL
- adres zamieszkania.
Do wniosku należy dołączyć:
- akt urodzenia dziecka,
- dokument potwierdzający odrzucenie spadku przez rodzica,
- kopię aktu zgonu spadkodawcy.
Pobierana jest również opłata od wniosku w wysokości 100 zł. Po uzyskaniu zgody sądu wymagane jest złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, co można uczynić w sądzie spadku lub u notariusza.
Ważne jest, aby działać szybko, ponieważ odrzucenie spadku musi nastąpić w określonym terminie, który wynosi sześć miesięcy od chwili, gdy spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania do spadku.
Wzór wniosku o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego
Przykładowy wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego można pobrać ze strony sądu:
Zgoda sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku
W przypadku braku zgody rodziców lub opiekunów co do odrzucenia spadku przez małoletniego, konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego. Jest to wymóg prawny mający na celu ochronę interesów dziecka. Sąd ocenia, czy odrzucenie spadku jest korzystne dla małoletniego spadkobiercy. Rodzice lub opiekunowie muszą złożyć stosowny wniosek wraz z uzasadnieniem, dlaczego odrzucenie spadku jest w najlepszym interesie dziecka.
Termin na odrzucenie spadku przez małoletniego
Termin na odrzucenie spadku przez małoletniego wynosi, jak dla każdego spadkobiercy, sześć miesięcy od momentu, kiedy dowiedział się o prawie do dziedziczenia. Ważne jest, aby pamiętać, że każde działanie związane z odrzuceniem spadku przez małoletniego wymaga szczególnej ostrożności oraz konsultacji z prawnikiem, aby zapewnić należytą ochronę praw małoletniego spadkobiercy.
Skutki odrzucenia spadku w imieniu małoletniego
Po odrzuceniu spadku w imieniu dziecka traci ono wszystkie prawa majątkowe wynikające z danego spadku. Oznacza to, że nie tylko jest zwolnione z odpowiedzialności za długi i inne zobowiązania zmarłego, ale również nie może rościć sobie pretensji do żadnych aktywów czy majątku, które mogłyby na niego przypaść jako część spadku. Taka decyzja eliminuje małoletniego całkowicie z kręgu spadkobierców, co oznacza, że wszelkie korzyści, takie jak nieruchomości, pieniądze, czy cenne przedmioty, będą przekazane innym uprawnionym spadkobiercom lub państwu, jeśli tacy nie zostaną ustaleni. W związku z tym, chociaż odrzucenie spadku jest narzędziem ochrony przed długami, należy uważnie rozważyć wszystkie skutki tej decyzji, szczególnie te dotyczące potencjalnych korzyści majątkowych, które mogłyby wspomóc przyszłość małoletniego.
Przykłady
Rodzina Kowalskich stoi przed wyborem
Wujek małego Jasia zostawił po sobie znaczące długi, które przewyższały wartość jego majątku. Rodzice Jasia, zdając sobie sprawę z konsekwencji przyjęcia spadku, skorzystali z nowelizacji prawa, aby odrzucić spadek w jego imieniu bez konieczności czekania na zezwolenie sądu. Dzięki temu, uniknęli przekazania długów na swoje dziecko, chroniąc jego przyszłość finansową.
Samotna matka i decyzja o przyszłości córki
Pani Nowak, samotna matka małej Ani, musiała podjąć trudną decyzję po śmierci swoich rodziców. Majątek rodziców był obciążony hipoteką i długami przewyższającymi jego wartość. Pani Nowak, pragnąc chronić przyszłość córki, zdecydowała się odrzucić spadek w jej imieniu. Dzięki ułatwieniom prawnym, cały proces przebiegł szybko i sprawnie, pozwalając Pani Nowak skoncentrować się na opiece nad Anią bez dodatkowego ciężaru finansowego.
Spór wokół działki rekreacyjnej w spadku
Po śmierci cioci 8-letnia Kasia może zostać spadkobierczynią działki rekreacyjnej, bo jej mama (siostra zmarłej) właśnie odrzuciła spadek. Działka, choć malownicza, jest obciążona hipoteką i wymaga znacznych inwestycji. Ojciec Kasi, widząc potencjalne korzyści z inwestycji w przyszłości, uważa, że córka powinna dziedziczyć. Jednak matka dziewczynki, zaniepokojona bieżącym obciążeniem finansowym i zobowiązaniami, opowiada się za odrzuceniem spadku przez córkę. Zatem brak jest zgodnego stanowiska między rodzicami. Wobec tego muszą oddać decyzję sądowi opiekuńczemu, który jest zdecyduje, czy małoletnia powinna spadek przyjąć, czy odrzucić.
Podsumowanie
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego to skomplikowana kwestia, która wymaga rozwagi i odpowiedniej reprezentacji prawnej. Przytoczone przykłady pokazują różnorodność sytuacji, z jakimi mogą się zmierzyć rodzice lub opiekunowie, podkreślając znaczenie zrozumienia prawa i możliwych konsekwencji. Ważne jest, by każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie, zawsze z myślą o najlepszym interesie dziecka, co często wymaga profesjonalnego doradztwa.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie odrzucenia spadku dla Twojego dziecka? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online oraz profesjonalnego sporządzania pism – szybko, wygodnie i stosownie do Twoich indywidualnych potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
