• Autor: Marcin Sądej
Zmarły w testamencie uczynił zapis windykacyjny na rzecz pewnej osoby. Ten zapis obejmuje nieodpłatną służebność osobistą mieszkania na czas nieoznaczony. Czy zapisobierca wymieniony w testamencie z zapisem windykacyjnym jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn? Ten zapisobierca należy do trzeciej grupy podatkowej w stosunku do testatora.
Jak stanowi art. 9811 Kodeksu cywilnego (K.c.) – w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny). Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
W świetle powyższych przepisów nabycie służebności w drodze zapisu windykacyjnego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Jak podaje art. 5 ww. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl natomiast art. 6 ust. 1 pkt 2b ustawy – obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Zobacz również: Dożywotnia służebność mieszkania a zachowek
Jeśli chodzi o podstawę opodatkowania, zastosowanie znajdzie ogólny przepis art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, wskazujący, że podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W przypadku służebności podstawę opodatkowania określa się w szczególny sposób opisany w art. 13 ustawy. Otóż w przepisie tym czytamy, że wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego:
Natomiast roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4% wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością.
Jeżeli zatem przedmiotem zapisu jest nieodpłatna służebność na czas nieokreślony, to podstawę opodatkowania stanowi 4% wartości mieszkania pomnożone przez 10 lat.
W przypadku III grupy podatkowej nie ma możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku. W tym zakresie przysługuje jedynie kwota wolna od podatku wynosząca 4902 zł. W zależności od podstawy opodatkowania stawka podatku wynosi 12%, 16% lub 20%.
Podstawa opodatkowania:
W myśl art. 17a ust. 1 ustawy – podatnicy podatku od spadków i darowizn, również zapisobiercy windykacyjni, są obowiązani złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru – SD-3. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Będzie to zatem okres 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
Zobacz również: Testament z zapisem windykacyjnym
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika