Czy zstępni rodzeństwa są uprawnieni do zachowku?

• Data: 2024-08-19 • Autor: Iryna Kowalczuk

Ciotka zapisała w testamencie mieszkanie mojej chrzestnej, czyli siostrze mojego nieżyjącego taty. Czy w takiej sytuacji mogę wystąpić o zachowek od chrzestnej?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Czy zstępni rodzeństwa są uprawnieni do zachowku?

Art. 991 Kodeksu cywilnego - prawo do zachowku

Krąg osób uprawnionych do zachowku reguluje art. 991 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo jego uzupełnienia.”

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Czy zstępni rodzeństwa są uprawnieni do zachowku?

Pojęcie „zstępny” używane w prawie oznacza każdego kolejnego potomka tej samej osoby: jej dziecko, wnuka, prawnuka, praprawnuka itd. Stosunek faktyczny pomiędzy czyimś zstępnym a daną osobą polega na tym, że ten pierwszy pochodzi od tej drugiej. Osoby te są spokrewnione ze sobą w linii prostej.

Ustawodawca przewidział zamknięty katalog osób uprawnionych do zachowku. Niestety w tym kręgu nie znajduje się rodzeństwo (zstępni rodzeństwa), stąd też zgodnie z testamentem spadek w całości przypadnie Pani chrzestnej.

Należy dodać, że po nowelizacji art. 932 Kodeksu cywilnego rozszerza krąg uprawnionych do dziedziczenia, natomiast krąg uprawnionych do zachowku pozostaje bez zmian. W pierwszej kolejności do dziedziczenia spadku powołane są z ustawy dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Reasumując, uprawnienie do zachowku oparte jest na istnieniu bliskiej więzi rodzinnej między spadkodawcą a uprawnionym. Dlatego ustawa zakreśla krąg uprawnionych podmiotów stosunkowo wąsko. Niestety Pani nie należy się zachowek od Pani chrzestnej.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

 

 

Marta jest wnuczką zmarłego Jana, który nie pozostawił testamentu. Jan miał dwóch synów: Piotra i Andrzeja. Andrzej, ojciec Marty, zmarł przed Janem. Po śmierci Jana, Marta dowiedziała się, że spadek po dziadku w całości przypadł jej wujowi Piotrowi. Marta chciała wystąpić o zachowek, ale niestety jako zstępna zmarłego brata spadkobiercy (Andrzeja), nie jest uprawniona do zachowku. Uprawnienie do zachowku przysługuje bowiem wyłącznie zstępnym spadkodawcy, jego małżonkowi oraz rodzicom, a Marta nie spełnia tego kryterium.

 

Anna jest córką zmarłej Ewy, która była siostrą zmarłego Karola. Karol pozostawił testament, w którym cały swój majątek zapisał swojej przyjaciółce. Anna, jako siostrzenica Karola, nie ma prawa do zachowku, ponieważ nie jest bezpośrednim zstępnym Karola. Nawet fakt, że Karol nie miał własnych dzieci, nie zmienia sytuacji, ponieważ prawo do zachowku przysługuje tylko ściśle określonemu kręgowi osób.

 

Krzysztof jest synem zmarłej Zofii, która była jedyną siostrą zmarłego Adama. Adam w testamencie zapisał cały swój majątek swojemu koledze. Krzysztof zastanawia się, czy może ubiegać się o zachowek po swoim wuju, ponieważ jego matka, gdyby żyła, miałaby prawo do dziedziczenia. Niestety Krzysztof, będąc zstępnym rodzeństwa Adama, nie ma prawa do zachowku, ponieważ prawo to przysługuje tylko bezpośrednim zstępnym spadkodawcy (dzieciom, wnukom) oraz jego małżonkowi lub rodzicom.

 

Podsumowanie

 

Zstępni rodzeństwa, czyli dzieci, wnuki lub dalsi potomkowie brata lub siostry spadkodawcy, nie mają prawa do zachowku. Prawo to przysługuje wyłącznie bezpośrednim zstępnym spadkodawcy, jego małżonkowi oraz rodzicom. W związku z tym, jeśli testament nie przewiduje innej dyspozycji, całość spadku przypadnie wskazanym w nim osobom.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz wsparcia prawnego? Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism, dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Iryna Kowalczuk

O autorze: Iryna Kowalczuk

Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »