Dziedziczenie po bezdzietnym wujku

Pytanie, z jakim zwróciła się do nas pani Aldona, dotyczyło kolejności dziedziczenia po wujku oraz wskazówek, jak uporządkować sprawy spadkowe, aby formalnie odziedziczyć mieszkanie lub jego część. Pani Aldona przedstawiła nam fakty: wujek (brat jej mamy) zmarł przed miesiącem, rok wcześniej zmarła jego żona. Mama pani Aldony też już od roku nie żyła. Wujostwo pozostawili mieszkanie, którego byli współwłaścicielami. Wujek nie zdążył przeprowadzić sprawy spadkowej po żonie. Pani Aldona domyślała się, że jako siostrzenica jest w kręgu spadkobierców wujka, ale nie wiedziała, czy dojdzie do podziału spadku. Ponadto pytała, od czego sprawę spadkową zacząć i jakie dokumenty będą jej potrzebne. Przedstawiła nam koligacje rodzinne, na ile były jej znane: ciocia miała brata, z którym nie utrzymywała kontaktu, ale pani Aldona wiedziała, że od kilku lat nie żyje. On prawdopodobnie miał córkę, która wyjechała do USA. Wujek pani Aldony miał córkę, która zmarła 11 lat temu, z ciocią nie mieli wspólnych dzieci, rodzice obojga nie żyli. Wujek miał jedną siostrę, która miała 3 dzieci: panię Aldonę i dwóch synów.

Kolejność dziedziczenia po wujku

Podział spadku następuje dopiero wtedy, gdy nastąpi ustalenie praw do spadku. W podziale spadku biorą bowiem udział spadkobiercy, a nie dowolne osoby. Zatem konieczne jest ustalenie kręgu spadkobierców.

Prawa spadkowe ustala się w drodze sądowego stwierdzenia nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Biorąc pod uwagę stan faktyczny sprawy pani Aldony, najrozsądniejsze jest zwrócenie się z odpowiednim wnioskiem do sądu. Ciocia i wujek jako małżeństwo nie mieli dzieci. Według aktualnie obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego (K.c.) kolejność dziedziczenia przedstawia się następująco:

1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
2. W braku zstępnych (dzieci, wnuków) spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.
3. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
4. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
5. Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.
6. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
7. W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
8. W braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
9. W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Teoretycznie pani Aldona jest spadkobierczynią po swojej mamie oraz po wujku (bracie mamy). Chcąc doprowadzić do ustalenia kręgu spadkobierców mających prawo do mieszkania, powinna uczynić to w stosunku do swojej mamy, cioci oraz wujka.

Zobacz również: Mieszkanie po bezdzietnej ciotce

Kolejność spraw spadkowych i potrzebne dokumenty

Ustalenie, że pani Aldona dziedziczy po swojej mamie, pozwala na uzyskanie praw do jej majątku spadkowego bez względu na inne okoliczności. Mama zmarła przed swoim bratem. Zatem ona sama (przy braku dzieci, rodziców brata) nie dziedziczy po nim. Dziedziczą jej dzieci, czyli, jak mniemam, pani Aldona ze swoim rodzeństwem.

Pani Aldona może zatem złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po cioci i wujku, ale należy rozpocząć od zgromadzenia dokumentów stanu cywilnego, czyli:

• akt zgonu wujka oraz cioci,
• akt małżeństwa cioci i wujka,
• akt zgonu córki wujka,
• akt zgonu Pani mamy,
• akt małżeństwa swojej mamy,
• aktu urodzenia swoich braci,
• akt swojego urodzenia lub akt małżeństwa, jeżeli wyszła Pani za mąż,
• akt zgonu brata cioci,
• akt urodzenia córki brata cioci.

Pani Aldona nie podała informacji o swoim ojcu – jeżeli żyje, należy wziąć pod uwagę, że jest prawdopodobnie spadkobiercą po mamie (czyli po swojej żonie). Do tego pani Aldona powinna ustalić adresy żyjących spadkobierców celem podania ich do sądu, aby mogli być zawiadomieni o sprawie.

W przypadku rodziny w USA pani Aldona może wskazać we wniosku, że ma wiedzę o tym, iż najprawdopodobniej ci krewni tam mieszkają, ale nie zna ich adresów ani nie dotarła do ich aktów stanu cywilnego. Z tego powodu pani Aldona powinna wnieść o poszukiwanie spadkobierców w drodze ogłoszenia w prasie.

Zobacz również: Zachowek po wujku

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.