Komu należy się zachowek po wujku?

• Data: 2024-02-07 • Autor: Tomasz Krupiński

Czy można ubiegać się o zachowek po bezdzietnym wujku, który zmarł bez zostawienia testamentu? W niniejszym artykule wyjaśniamy tę kwestię. Tłumaczymy, w jakich okolicznościach bratanek może ubiegać się o zachowek. Omawiamy również przepisy dotyczące dziedziczenia. Powyższe zagadnienia przedstawiamy na przykładzie pana Ireneusza.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Komu należy się zachowek po wujku?

Sprawa pana Ireneusza dotyczyła zachowku po wujku. Jego wujek, brat ojca, zmarł w 2002 r., był bezdzietny. Tata pana Ireneusza nie żyje od 1992 r. Pan Ireneusz jako bratanek nabył udziały po stryju. Jest wymieniony w przeprowadzonym po nim postępowaniu spadkowym. Żona wujka pana Ireneusza zmarła w 2016 r. Pan Ireneusz zapytał nas, czy może domagać się zachowku po wujku. Podkreślił, że nie było testamentu.

Spadek po stryju

Pan Ireneusz jest spadkobiercą po swoim ojcu. Jak wynika z opisu, pan Ireneusz został uznany za spadkobiercę ustawowego po stryju – pan Ireneusz jest wymieniony w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia po nim spadku.

Według polskich przepisów – zstępnym (dzieciom, wnukom), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Zobacz również: Jaki podatek od spadku po wujku?

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Czy po bracie ojca należy się zachowek?

Zachowek wchodzi w rachubę co do zasady przy testamencie. Wobec braku testamentu pan Ireneusz został spadkobiercą ustawowym po stryju, a zatem został powołany do spadku po bracie swego ojca.

Komu więc należy się zachowek po wujku? Prawo do zachowku po stryju mają: jego dzieci, jego wnuki, jego rodzice, jego małżonka. Pan Ireneusz nie należy do żadnej z tych kategorii, a zatem pan Ireneusz nie ma prawa do zachowku po stryju (bracie swego ojca). W świetle prawa pan Ireneusz jest zstępnym rodzeństwa zmarłego. Z tego powodu panu Ireneuszowi nie przysługuje przeciwko innym spadkobiercom po stryju roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Ponadto nawet gdyby pan Ireneusz miał prawo do zachowku po stryju, to wskutek upływu czasu uległoby ono przedawnieniu (ponad 3 lata od śmierci stryja).

W roku 2016 zmarła żona stryja. Pan Ireneusz nie należy do jej spadkobierców ustawowych. Prawo do zachowku po niej mają: jej dzieci, jej wnuki, jej rodzice, jej mąż. Pan Ireneusz nie należy do żadnej z tych kategorii osób, a zatem nie ma prawa do zachowku po zmarłej żonie stryja (brata swego ojca). W świetle prawa pan Ireneusz jest dla żony stryja zstępnym rodzeństwa jej małżonka. Z tego powodu panu Ireneuszowi nie przysługuje przeciwko innym spadkobiercom po żonie stryja roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Konieczne byłoby ustalenie, co stryj po sobie pozostawił, kto i jak z tego dotychczas korzystał, co zyskał. Należałoby dokonać tzw. działu spadku, to znaczy podziału majątku, jaki pozostawił stryj, między spadkobierców. Pan Ireneusz może z takim wnioskiem wystąpić do sądu.

Zobacz również: Spadek po bracie

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Przypadek Małgorzaty i spadku po ciotce

Małgorzata odziedziczyła dom po swojej ciotce, która zmarła bez testamentu. Małgorzata była jej jedyną żyjącą krewną ciotka nie miała dzieci ani męża. W takim przypadku Małgorzata stała się spadkobierczynią ustawową. Jednak gdyby ciotka miała dzieci, Małgorzata nie mogłaby się ubiegać o zachowek, ponieważ nie należała do bezpośrednich zstępnych ani nie była małżonkiem spadkodawcy.

 

Sytuacja Tomasza po śmierci wujka

Tomasz miał bliską relację z wujkiem, który niedawno zmarł. Okazało się, że wujek przekazał w testamencie cały swój majątek organizacji charytatywnej. W takiej sytuacji Tomasz zaczął się zastanawiać, komu przysługuje zachowek, jeżeli testament pomija najbliższych. Ostatecznie okazało się, że jako siostrzeniec nie może rościć sobie prawa do zachowku.

 

Dziedziczenie po stronie matki w przypadku Anny

Matka Anny zmarła, nie pozostawiając testamentu. Anna, jako jedyna córka, automatycznie stała się spadkobierczynią całego majątku. Kilka lat później zmarł jej żonaty wujek (brat matki), który także nie zostawił testamentu. W tym przypadku Anna nie miała prawa do zachowku po wujku, ponieważ nie była jego bezpośrednim zstępnym ani małżonkiem. Cały majątek wujka, zgodnie z prawem, przeszedł na jego żonę.

Podsumowanie

Podsumowując, prawo do zachowku po zmarłym krewnym, takim jak wujek, przysługuje bezpośrednim zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy. Bratankowie czy siostrzeńcy generalnie nie kwalifikują się do otrzymania zachowku, chyba że zostaną wyraźnie wskazani w testamencie. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe w różnych sytuacjach spadkowych i może zapobiec nieporozumieniom i błędnym oczekiwaniom dotyczącym dziedziczenia po krewnych. Sprawy spadkowe mogą być skomplikowane i dotyczyć różnych kwestii (np. przepisania majątku za życia a zachowku), dlatego w przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem.

Oferta porad prawnych

Skorzystaj z naszej oferty profesjonalnych porad prawnych online oraz pomocy w przygotowaniu pism prawniczych. Nasz zespół doświadczonych prawników zapewnia szybką i skuteczną pomoc w rozwiązywaniu skomplikowanych problemów prawnych związanych ze spadkiem czy zachowkiem. Nie wahaj się, już dziś skontaktuj się z nami poprzez formularz umieszczony pod tekstem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Tomasz Krupiński

O autorze: Tomasz Krupiński

Randa prawny.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

Szukamy prawnika »