Kto odpowiada za długi zmarłego który przed śmiercią przepisał majątek?

Odpowiedzialność osoby, która otrzymała spadek

Sytuacja, jaką Pan opisał, nie jest zgodna z prawem, czyli jeden z spadkobierców, który otrzymał darowiznę, udzielił Panu błędnych informacji. Spadkobierca, który otrzymał majątek w wyniku darowizn, jest teraz zobowiązany do zapłaty pozostałym spadkobierca zachowku. Ponadto wciąż on sam jest spadkobiercą i jeśli nie odrzucił spadku – a informuje Pan, że nie, to odpowiada również za długi.

Kwestię przejmowania długów spadkowych uregulowała nowelizacja prawa spadkowego, która weszła w życie 18 października 2015 roku. Aktualnie, jeśli spadek nie zostanie ani odrzucony, ani przyjęty, przyjmuje się, że został on przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Choć Pan wskazał, wszyscy przyjęliście spadek. Teraz – czy wprost, czy z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku przyjęcia wprost spadkobiercy odpowiadają za wszystkie długi całym majątkiem. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza powoduje, że odpowiedzialność ta jest organiczna tylko do wartości otrzymanego spadku. Nie ma obowiązku pokrywać ich ze swojego majątku. Nowe przepisy nałożyły na spadkobierców również nowy obowiązek stworzenia spisu majątku spadkodawcy.

Dziedziczenie z ustawy

Poinformował Pan, że nie ma testamentu. W takiej sytuacji o tym, kto dziedziczy spadek, decydują przepisy ustawy. Kolejność dziedziczenia spadku jest określona w formie czterech grup spadkowych, do których należą: 

• I grupa – współmałżonek spadkodawcy oraz jego dzieci,
• II grupa – rodzice spadkodawcy, jego rodzeństwo (w miejsce zmarłego rodzica) oraz zstępni rodzeństwa (jeśli któreś z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku),
• III grupa – dziadkowie spadkodawcy, zstępni dziadków spadkodawcy, dzieci współmałżonka spadkodawcy (pasierbowie),
• IV grupa – kiedy spadkodawca nie ma rodziny lub zrzekła się ona spadku, wówczas przejmuje go gmina zamieszkiwana przez spadkodawcę lub Skarb Państwa.

Kolejność dziedziczenia ustawowego działa tak, że spadkobiercy grupy dalszej mogą przejąć spadek dopiero wtedy, gdy nie ma spadkobierców grupy bliższej.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma miejsce, gdy spadkobierca w terminie 6 miesięcy od dnia, kiedy dowiedział się o powołaniu do spadku, oświadczy przed notariuszem lub sądownie o chęci jego przyjęcia a teraz również, gdy spadkobierca nie złoży żadnego oświadczenia przed sądem i notariuszem. Termin ten jest liczony od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy.

Zapłata zachowku dla pozostałych spadkobierców

Darowizna dokonana na rzecz jednego ze spadkobierców powoduje, że ten spadkobierca jest zobowiązany zapłacić na rzecz pozostałych spadkobierców odpowiednio wyliczony zachowek. Zachowek należy się także przy dziedziczeniu ustawowym. Spadkobierca dokonał za życia darowizny swojego majątku wyłącznie na rzecz jednego spadkobiercy i nie posiadał żadnego innego majątku oraz nie wydziedziczył pozostałych spadkobierców, to mają oni prawo do zachowku. Mogą po śmierci spadkodawcy mogą pozwać obdarowanego. Zachowek można otrzymać w postaci środków pieniężnych zapłaconych po śmierci spadkodawcy oraz w formie dokonanych przez niego np. darowizn. Jeśli spadkobierca nie otrzymał należnego mu zachowku w żadnej formie, przysługuje mu roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku.

Darowiznę należy doliczyć się do wartości spadku, bo została dokonana przez spadkodawcę na rzecz osoby będącej spadkobiercą. Zgodnie z przepisami pozostali spadkobiercy mają prawo kierowania wobec niej roszczenia o zachowek. Obdarowana jest zobowiązana do zapłaty sumy zachowku tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Wzbogacenie ma miejsce wtedy, gdy majątek tego, kto uzyskał darowiznę, jest większy niż byłby, gdyby nie uczyniono darowizny. Proszę ponadto mieć na uwadze, że obdarowana, sama będąca uprawniona do zachowku, poniesie odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej ich własny zachowek. Darowiznę należy wycenić na dzień ustalenia zachowku. Nie ma znaczenia dzień śmierci spadkodawcy.

Jak Pan sam widzi, nie jest prawdą, że tylko pozostali spadkobiercy odpowiadają za długi, ale i ten, który otrzymał darowiznę, i dodatkowo jest zobowiązany do zapłaty zachowku. Kwestię, jak jesteście Państwo odpowiedzialni z długi, wyjaśniłem, pisząc o sposobie dziedziczenia.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.