• Data: 2024-05-25 • Autor: Tomasz Krupiński
Moja siostra, która była panną, niedawno zmarła. Wraz z mamą potwierdziliśmy u notariusza nabycie spadku. Chcemy wystąpić do sądu z wnioskiem o dział spadku. Jesteśmy zgodni co do tego, że wszystko ma otrzymać mama. Czy możliwy jest taki podział? Jak napisać wniosek o dział spadku, jakie dokumenty trzeba załączyć?
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, czyli przepisy działu IV Kodeksu cywilnego (K.c.).
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców, jak jest w Pana sytuacji.
Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Podstawowym celem postępowania działowego jest doprowadzenie do tego, aby pomiędzy współspadkobiercami przestała istnieć wspólność wynikająca z dziedziczenia.
Podziału spadku pomiędzy współspadkobierców można dokonać w ten sposób, że poszczególne przedmioty zostaną podzielone fizycznie i przyznane poszczególnym spadkobiercom. Następuje to stosownie do wielkości udziałów poszczególnych spadkobierców. W ramach tego podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, jeżeli majątku spadkowego nie da się podzielić w taki sposób, aby wartość przedmiotów przyznanych poszczególnym osobom odpowiadała wielkości ich udziałów.
Drugim sposobem podziału jest przyznanie pewnych przedmiotów spadkowych w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom. Są oni z reguły obciążani obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz pozostałych. Pan jednak wspomina, że zgadza się Pan, aby przyznać wszystkie przedmioty należące do spadku Pana matce, co oczywiście jest zgodne z prawem.
W zasadzie sąd związany jest sposobem podziału podanym przez spadkobierców w zgodnym wniosku. Sąd może od tego odstąpić jedynie wówczas, gdy występuje sprzeczność proponowanego podziału z prawem, z zasadami współżycia społecznego lub gdy podział narusza w sposób rażący interesy osób uprawnionych. W razie braku zgodnego wniosku uczestników postępowania sąd powinien dokonać działu spadku z uwzględnieniem składu dzielonego spadku oraz interesów poszczególnych współspadkobierców. Powinien dążyć w miarę możliwości do dokonania podziału fizycznego.
Zobacz również: Podział spadku między rodzeństwem
Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 51 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych:
„§ 1. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
§ 2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych”.
W Pana przypadku koszt wyniesie 300 zł (jeżeli będzie istniała – jak Pan twierdzi – zgoda Pana i Pana matki).
Wymaganymi dokumentami będą:
Należy stwierdzić, że postępowanie o dział spadku można przeprowadzić u notariusza (umowa), jednak będzie to kosztowne.
Złożenie sprawy do sądu jest rozwiązaniem tańszym niż wizyta u notariusza, trzeba się natomiast liczyć z dość długimi terminami oczekiwania na rozprawę i wydanie postanowienia o dziale.
Należy zaznaczyć, że każdy ze spadkobierców może złożyć wniosek do sądu o dział spadku. Wniosek należy sporządzić w tylu kopiach, ilu jest spadkobierców, i jedną kopię dla sądu. W Pana przypadku trzeba przygotować 2 kopie wniosku (jeden dla sądu i jeden dla matki).
Jeśli składany wniosek jest popierany przez wszystkich spadkobierców, do wniosku powinno załączyć się plan podziału podpisany przez wszystkich uprawnionych. W Pana przypadku lepiej jednak będzie, jeśli Pan i Pana matka podpiszecie razem wniosek o zgodny dział spadku.
W dziale spadku należy szczegółowo wymienić przedmioty majątkowe wchodzące w skład spadku (z ruchomości należy wymienić tylko te, które mają większą wartość).
Wniosek trzeba złożyć do sądu rejonowego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Wymienić w nim należy sąd, wnioskodawcę i uczestnika postępowania wraz z adresami zamieszkania.
W treści wniosku wnosić należy o dokonanie zgodnego działu spadku po zmarłym przez przyznanie wyszczególnionych przedmiotów uczestniczce postępowania (Pana matce) bez obowiązku spłaty na rzecz wnioskodawcy.
W uzasadnieniu musi Pan opisać historię spadkobrania – przytoczyć datę i miejsce śmierci oraz miejsce ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (jako dowód może Pan przytoczyć akta postępowania o stwierdzenie nabycia spadku).
Następnie musi Pani wskazać, co wchodzi w skład spadku. Należy też poinformować, że zgadza się Pan na przyznanie wszystkich tych przedmiotów na wyłączną własność Pana matki – uczestniczki postępowania.
Wniosek należy złożyć do sądu w tylu egzemplarzach, ilu jest uczestników postępowania, oraz jeden dodatkowy, zawierający oryginały dokumentów (lub egzemplarze poświadczone przez notariusza). Odpisy dla uczestników mogą być kserokopiami. Wniosek należy bezwzględnie podpisać. Do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej 300 zł – jeśli wniosek o dział spadku jest zgodny.
Zobacz również: Koszt sprawy spadkowej u notariusza
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Randa prawny.
Zapytaj prawnika