Wysokie koszty spisu inwentarza przez komornika

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza a sporządzenie wykazu majątku

Obecnie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie wiąże się z koniecznością spisu pozostawionej przez zmarłego schedy przez komornika. W związku z nowelizacją Kodeksu cywilnego, która weszła w życie 18 października 2015 roku, jest możliwość sporządzenia przez spadkobiercę wykazu inwentarza majątku, który następnie musi zostać przedłożony w sądzie albo przed notariuszem.

„Art. 1031 (1) K.c.

§ 1. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu mogą złożyć w sądzie albo przed notariuszem wykaz inwentarza. Wykaz inwentarza składany przed notariuszem zostaje objęty protokołem.

§ 2. Wykaz inwentarza może zostać złożony wspólnie przez więcej niż jednego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu.

§ 3. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku.

§ 4. W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów należących do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza składający wykaz uzupełnia go. Do uzupełnienia wykazu stosuje się przepisy dotyczące składania wykazu inwentarza.

Art. 1031 (2) K.c.

§ 1. Wykaz inwentarza składany w sądzie sporządza się według ustalonego wzoru.

§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wykazu inwentarza obejmujący:

a) dane, o których mowa w art. 1031 (1) § 3 k.c.,

b) imię i nazwisko, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), jeżeli został nadany, oraz ostatni adres spadkodawcy,

c) imię i nazwisko, numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli został nadany, oraz adres składającego wykaz inwentarza, d) pouczenie składającego wykaz inwentarza co do obowiązku jego uzupełnienia, w przypadkach wskazanych w art. 1031 (1) § 4 K.c.

– mając na uwadze zamieszczenie danych koniecznych do ustalenia stanu czynnego spadku oraz standaryzację danych zawartych w wykazie;

2) sposób udostępnienia druków wzoru wykazu inwentarza mając na uwadze przyspieszenie postępowania spadkowego.”

Zobacz również: Dobrodziejstwo inwentarza a brak majątku

Spis tego co wchodzi w skład odziedziczonego majątku oraz wartość przedmiotów stanowiących schedę

A zatem spadkobierca we własnym zakresie dokonuje spisu tego, co wchodzi w skład odziedziczonego majątku oraz wartość przedmiotów stanowiących schedę. Jednakże należy mieć na uwadze, iż rzeczony wykaz musi być wykonany bardzo starannie – należy więc szczegółowo ujawnić wszystkie przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych (o ile takie istnieją) z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy), a także długi spadkowe i ich dokładną wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku.

Od dnia wejścia w życie nowelizacji spadkobierca ma zatem wybór pomiędzy wykazem inwentarza sporządzonym prywatnie a spisem inwentarza sporządzonym przez komornika. W przypadku sporządzania spisu przez komornika, spadkobiercy są przez niego powiadamiani listownie, kiedy i gdzie odbędzie się taki spis. Komornik szacuje wartość przedmiotów i praw wchodzących do spadku oraz określa wartość zobowiązań go obciążających. Gdy ostatecznie policzy aktywa i pasywa spadku, prześle akta z dokumentacją do sądu.

Zobacz również: Czy biżuteria wchodzi w skład masy spadkowej?

Opłata komornicza za spis inwentarza

Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji – za spis inwentarza komornik pobiera stałą opłatę w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę plus 23% VAT, tj. obecnie za 10 godzin pracy komornik ma prawo policzyć około 3800 zł. Komornik, zanim przystąpi do pracy, powinien pobrać opłatę według przewidywanego czasu niezbędnego do jej wykonania. Ostateczne ustalenie wysokości opłaty nastąpi po zakończeniu wymienionych czynności.

Kto ponosi koszty spisu inwentarza?

Koszty spisu inwentarza ponosi osoba, która złożyła wniosek o jego sporządzenie. Jednak spadkobierca może ubiegać się o zwrot kosztów. Sąd zwolni stronę z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, jeżeli ta wykaże, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania własnego i rodziny. W tym celu powinna Pani wystąpić do sądu rejonowego, w którego okręgu działa ten komornik, z wnioskiem o zwolnienie. Do wniosku należy załączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania złożone na urzędowym formularzu. Jeżeli sąd zwolni spadkobiercę z kosztów sporządzenia spisu inwentarza, a jednocześnie zostało wydane zarządzenie o sporządzeniu spisu inwentarza, to sąd wyda postanowienie o ściągnięciu tych kosztów z majątku spadkowego. W Pani przypadku sąd ma możliwość zaspokojenia należności z tytułu kosztów spisu inwentarza poprzez zarządzenie sprzedaży ruchomego majątku spadkowego (samochód), określając sposób sprzedaży i zlecając to zadanie komornikowi.

Słusznie Pani zauważyła, że ograniczenie odpowiedzialności z tytułu dobrodziejstwa inwentarza nie obejmuje wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie. Wierzyciel hipoteczny może dochodzić zaspokojenia roszczeń z nieruchomości obciążonej hipoteką bez względu na ograniczenie odpowiedzialności dłużnika wynikające z prawa spadkowego. W efekcie nieruchomość ograniczona hipoteką zostaje wyłączone z masy spadkowej. Gdyby dług spadkodawcy nie był spłacany, wierzyciel hipoteczny może skierować roszczenie przeciwko każdorazowemu właścicielowi danej nieruchomości (prawa) i przeprowadzić postępowanie egzekucyjne z nieruchomości. Niemniej jednak wierzyciel nie powinien dochodzić większej kwoty niż wynika to z umowy (istniejącego zobowiązania), wartości hipoteki, w której zawiera się uprzywilejowana pozycja wierzyciela, a sama egzekucja bez ograniczeń wynikających z prawa spadkowego może dotyczyć wyłącznie przedmiotu obciążonego hipoteką.

Należy zatem wskazać komornikowi, że odziedziczone lokale obciążone są hipoteką, a więc wyłączone z masy spadkowej. Wystarczy, aby Pani wydrukowała wyciągi z elektronicznych ksiąg wieczystych, gdzie hipoteka ta winna być uwidoczniona w IV części księgi danego lokalu, aby komornik nie musiał sobie naliczać kolejnych godzin za fakt, iż musi to zrobić sam. Za sam fakt spisania samochodu 3000 zł – to nieco wygórowana kwota. Proszę zatem rozważyć możliwość samodzielnego sporządzenia spisu inwentarza, w szczególność gdy masę czynną stanowić będzie wyłącznie samochód osobowy. Z pewnością jest to dużo bardziej oszczędna forma załatwienia spisu inwentarza.

Zobacz również: Spis inwentarza po stwierdzeniu nabycia spadku

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.